Norwid za dni Komuny Paryskiej

Abstrakt

Określając Komunę Paryską mianem terroryzmu, Cyprian Norwid podkreśla w swej korespondencji swój krytyczny do niej stosunek, wymienia akty swego czynnego sprzeciwu, m.in. nakłanianie rodaków do „odmówienia służb terrorystycznej Komunie” oraz świadczy o gotowości poniesienia za to konsekwencji. Dramatyczne przeżycia tamtych miesięcy 1871 r. zostawiły znamienne ślady również w pismach krytycznych i utworach literackich ich świadka. Niniejszy artykuł jest próbą odczytania śladów doświadczeń tego okresu w korespondencji oraz w kluczowym dla zrozumienia postawy Norwida wobec Komuny Paryskiej tekście „Przyczynek do Rzeczy o wolności słowa” (1871). Jest też próbą odpowiedzi na pytanie, jak rozumieć tak zdecydowanie negatywną ocenę tego zrywu rewolucyjnego, wydaną przez Norwida zaraz po nierównej walce, gdy nadszedł czas krwawych represji i egzekucji tysięcy jego uczestników.