Culture and Violence

  • Piotr Pasterczyk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Filozofii
Słowa kluczowe: kultura; przemoc; antropologia; natura; mit

Abstrakt

Kultura a przemoc

Artykuł stawia pytanie o fundamentalne znaczenie kultury w stosunku do takich fenomenów, jak niepokój, pragnienie bezpieczeństwa, strach, agresja i przemoc. Przewodni motyw tej refleksji konstytuuje wzajemny stosunek przemocy i kultury, ujawniający się w odniesieniu wyżej wymienionych fenomenów do ludzkiego rozumu, interpretowanego nie w sensie psychicznego lub kulturowego procesu, ale w sensie transcendentalnego czynnika najbardziej typowego dla ludzkiej istoty. W dyskusji z Platonem, Le Bonem, Ortegą y Gassetem, Freudem i Girardem tekst konstatuje fakt, że przemoc może być konsekwencją nie tylko naturalnych czynników, takich jak pożądliwość jako naturalna część ludzkiej duszy w platońskiej antropologii, ale także czynników kulturowych, których wyrazem jest analizowane przez Freuda pytanie o kulturę jako źródło cierpienia, a także wprowadzone przez René Girarda do współczesnego dyskursu antropologiczno-kulturowego pojęcie mechanizmu kozła ofiarnego.

Bibliografia

A Commentary on Homer’s Odyssey. Ed. Joseph Russo, Manuel Fernandez-Galiano, Alfred Heubeck. Vol. 3. Oxford, 1992.

Bauman, Zygmunt. “Uwagi o freudowskim pojmowaniu kultury.” Przegląd Kulturoznawczy, 1 (2012).

Blenkinnsoop, Joseph. The Pentateuch. An Introduction to the first five Books of the Bible, New York, 1924.

Bly, Robert. The Iron John. New York, 1990.

Dziadosz, Dariusz. Tak było na początku. Izrael opowiada swoje dzieje. Literacka i teologiczna analiza wiodących tradycji Księgi Rodzaju. Przemyśl, 2011.

Freud, Sigmund. Charakter und Analerotik, Das Unbehagen in der Kultur, Wien, 1940.

Freud, Sigmund. Jenseits des Lustprinzips. Leipzig/Wien/Zürich, 1921.

Freud, Sigmund. Massenpsychologie und Ich-Analyse. In Gesammelte Werke, Vol. 13.

Gennep, Arnold van. The Rites of Passage, London, 1960.

Girard, René. La violence et la sacré, Paris, 1972.

Girard, René. Things hidden since the Foundation of the World. Stanford, 1987.

Girard, René. Je vois Satan tomber comme l’éclair. Paris, 1999.

Graves, Robert. The Greek Myths. London, 1990.

Heidegger, Martin. “Die Frage nach der Technik.” In: Vorträge und Aufsätze. Stuttgart, 1994.

Le Bon, Gustave. The Crowd. A Study of the Popular Mind. Kitchener, 2001.

Lévi-Strauss, Claude. Triste Tropiques. Paris, 1955.

McDougall, William. Group Mind. Cambridge 1920.

Miller, Mitchell H. “Implicit Logic in Hesiod’s Theogony: an Examination of Theogony 116-133.” Independent Journal of Philosophy 4 (1983).

Ortega y Gasset, José. The Revolt of the Masses. New York/London, 1993.

Pasterczyk, Piotr. “Mit założycielski a kolektywny mord.” In Studia mitoznawcze, vol. 2. Toruń, 2012.

Pasterczyk, Piotr.“Kultura jako zagrożenie i ratunek.” Roczniki Kulturoznawcze 3 (2012).

Peter, Michał. Prehistoria biblijna. Poznań, 1994.

Robert, Fernand “Le Supplice d’Antigone et celui des servants d’Ulysse.” Bulletine de Correspondence Hellénique LXX (1946).

Opublikowane
2020-01-02
Dział
Artykuły