Epistemologiczne i etyczne aspekty teorii relacji osobowych w Elementarzu metafizyki Mieczysława Gogacza

Abstrakt

Profesor Mieczysław Gogacz uważa, że własności transcendentalne, przejawiające akt istnienia bytu, są podstawą jedynych realnych relacji, które byt osobowy nawiązuje z innymi bytami. Można więc powiedzieć – korzystając ze znanej formuły Leibniza – że transcendentalia są oknami i drzwiami bytu, gdy „okna” uznamy za poznawanie, a „drzwi” – za działanie. Sposobem, w jaki się to dokonuje są relacje istnieniowe, czyli takie relacje, które według Autora Elementarza metafizyki są wyznaczane przez własności transcendentalne: miłość budująca się na realności (res), wiara wyznaczana przez własność prawdy (verum) oraz nadzieja, której fundamentem jest transcendentalna własność dobra (bonum). To ujęcie ma swoje konsekwencje przede wszystkim w antropologii filozoficznej, którą Gogacz uważa za metafizykę człowieka, ale także w teorii poznania i w etyce, na co chcielibyśmy zwrócić uwagę w tym artykule.