Metafory fotografii w kulturze wizualneje
Abstrakt
Celem artykułu była analiza dyskusyjna nad metaforami fotografii Jerzego Olka i jego rozmówców w kontekście kultury wizualnej w ujęciu Piotra Sztompki przez pryzmat „metafor” publikacji Nie tylko o fotografii (2020). Po krótkiej prezentacji sylwetki artysty i jego twórczości zaproponowano i omówiono cztery kategorie kultury wizualnej: ikonosfera — fotografia jest…?; socjosfera — fotografia jako…?; reżimy obrazowania, widzialności, widoków oraz reżimy patrzenia, widzenia, w kontekście metafor fotografii. Powszechność komunikacji i kultury wizualnej, wieloaspektowość fotografii, dokonujące się zmiany technologiczne generują nowy i wciąż otwarty katalog metafor fotografii.
Bibliografia
Arnheim, Rudolf. Film jako sztuka, tłum. Wanda Wertenstein. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1961.
Cieślewicz, Roman. „…to materia-cud…”. Nurt 1977, nr 2.
Cieślewicz, Roman. „…to materia-cud…”. W: Jerzy Olek, Nie tylko o fotografii, 33–45. Kraków: Universitas, 2020.
Czartoryska, Urszula, „…między inscenizacją a realnością…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 141–155. Kraków: Universitas, 2020.
Czartoryska, Urszula. „…między inscenizacją a realnością…”. Nurt 1981, nr 5.
„Czysta widzialność” W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 311–316. Kraków: Universitas, 2020.
„Czysta widzialność”. Artluk 2010, nr 1: 20–25.
„Dede”. W: Jerzy Olek, Nie tylko o fotografii, 323–331. Kraków: Universitas, 2020.
Dłubak, Zbigniew. „…to pomost między nami a rzeczywistością…”. Nurt 1977, nr 10.
Dłubak, Zbigniew. „…to pomost między nami a rzeczywistością…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 83–95. Kraków: Universitas, 2020.
Dłubak, Zbigniew. Tekst Asymetria z katalogu wystawy Fotografia i(gra) z rzeczywistością, BWA w Łodzi, 1989.
„Dr Krzysztof Kostyrko – wspomnienie”. Przegląd dziennikarski. Paweł Rogaliński. Dostęp 30.04.2021, https://przegladdziennikarski.pl/dr-krzysztof-kostyrko-wspomnienie/.
Flusser, Vilém. Fotografia a koniec polityki. W: Etos fotografii. Wrocław: Instytut Sztuki PAN, 1991.
Gra z okiem”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii. Kraków: Universitas, 2020.
Gruchoła, Małgorzata, i Justyna Szulich-Kałuża. Kompetencje medialne w komunikacji wizualnej. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2020.
„Grzegorz Królikiewicz”, Culture.pl, dostęp 30.04.2021 https://culture.pl/pl/tworca/grzegorz-krolikiewicz.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Nauka logiki, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1968.
„Henryk Tomaszewski”, Wrocławski Teatr Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego, dostęp 11.05.2021, https://pantomima.wroc.pl/teatr/henryk-tomaszewski/.
„Ikonosfera”. W: Słownik języka polskiego. Dostęp 12.06.2020. https://sjp.pwn.pl/sjp/ikonosfera;2561192.html.
Jakubowicz, Michał. Medium na białym tle: sytuacja, przedmiot, odbiór, widmo w twórczości Jerzego Olka. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2007.
„Jerzy Olek”. Tekst, wybór cytatów i zdjęć Paulina Wiatrowska, publikacja 8.10.2012, Gmina Stronie Śląskie, dostęp 18.04.2021, https://stronie.pl/37/jerzy-olek.html.
Kantor, Tadeusz. „…jest symbolem śmierci…”. Nurt 1977, nr 1.
Kantor, Tadeusz. „…jest symbolem śmierci…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 11–32. Kraków: Universitas, 2020.
Kąkolewski, Krzysztof. „…stanowi dokument zanurzenia ludzi w czasie…”. Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 113–125. Kraków: Universitas, 2020
Kąkolewski, Krzysztof „. . .stanowi dokument zanurzenia ludzi w czasie. . .”, Nurt 1978, nr 2.
Kędziora, Anna. „Prywatna przestrzeń (nie tylko) fotografii”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 9–16. Kraków: Universitas, 2020.
Kostyrko, Krzysztof. „. . .jest zgodna z powszechnym doświadczeniem społecznym…”, Nurt 1977, nr 8;
Kostyrko, Krzysztof.„…jest zgodna z powszechnym doświadczeniem społecznym…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 69–81. Kraków: Universitas, 2020.
Królikiewicz, Grzegorz. „. . .daje nam przeświadczenie o wieczności. . .”, Nurt 1977, nr 12.
Królikiewicz, Grzegorz. „…daje nam przeświadczenie o wieczności…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 97-111. Kraków: Universitas, 2020.
„Krzysztof Kąkolewski nie żyje”, Angelus, dostęp 30.04.2021, https://angelus.com.pl/ 2015/05/krzysztof-kakolewski-nie-zyje/.
„Kurtyny widzenia”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 227–229. Kraków: Universitas, 2020.
Morawski, Stefan. „…to wielofunkcyjny instrument…”. Nurt 1978, nr 12.
Morawski, Stefan. „…to wielofunkcyjny instrument…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 127–139. Kraków: Universitas, 2020.
Morin, Edgar, Kinie i wyobraźni. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.
„Naoczność pustego, czyli o Berdyszaku”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 177–186. Kraków: Universitas, 2020.
„Nicowanie dziury”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 287–290. Kraków: Universitas, 2020.
„Nie jestem…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 231–236. Kraków: Universitas, 2020.
Ogonowska, Agnieszka. „Kultura, komunikacja i kompetencja wizualna w kontekście wybranych zagadnień współczesnej humanistyki”. W: Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji, red. Emanuel Kulczycki i Michał Wendland, 53–67. Poznań: Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2012.
Olek, Jerzy. Nie tylko o fotografii. Seria „O projektowaniu i sztuce” Instytutu Projektowania SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego i TAiWPN Universitas pod red. Agnieszki Jacobson-CieleckiejKraków: Universitas, 2020.
„Roman Cieślewicz”. Culture.pl. Dostęp 29.04.2021], https://culture.pl/pl/tworca/roman-cieslewicz.
„Rzeczowi rzecznicy”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 237–243. Kraków: Universitas, 2020.
„Spacerując po głowie”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 223–226. Kraków: Universitas, 2020.
„Stefan Morawski”. Monoskop. Dostęp 30.04.2021, https://monoskop.org/Stefan_Morawski.
Szczepański, Jan, Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970.
Sztompka, Piotr. „Wyobraźnia wizualna i socjologia”. W: Fotospołeczeństwo. Antologia tekstów z socjologii wizualnej, red. Małgorzata Bogunia-Borowska i Piotr Sztompka. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2012).
„Tadeusz Kantor”, Culture.pl, dostęp 29.04.2021, https://culture.pl/pl/tworca/tadeusz-kantor.
Toeplitz, Krzysztof Teodor. „…Jest ofiarą zmowy milczenia”. Nurt 1977, nr 6.
Toeplitz, Krzysztof Teodor. „…jest ofiarą zmowy milczenia…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 47–58. Kraków: Universitas, 2020.
Toeplitz, Krzysztof Teodor. O mediach przy Okrągłym Stole. TVP VOD. Dostęp 29.04.2021 https://vod.tvp.pl/video/notacje, krzysztof-teodor-toeplitz-o-mediach-przy-okraglym-stole, 9920976.
Tomaszewski, Henryk „To niezastąpiony analizator ruchu. . .”, Nurt 1977, nr 7
Tomaszewski, Henryk. „…to niezastąpiony analizator ruchu…”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 59–68. Kraków: Universitas, 2020.
„Urszula Czartoryska (1934-1998)”. SHF. Stowarzyszenie Historyków Fotografii. Dostęp 30.04. 2021, https://www.shf.org.pl/urszula-czartoryska-1934-1998/.
Wiesing, Lambert. Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej. Tłum. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2008.
„Wejrzenie w głąb”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 369–377. Kraków: Universitas, 2020.
„Widzenie znaczące, czyli o Dłubaku”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 159–166. Kraków: Universitas, 2020.
„W tył do przodu”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 359-368. Kraków: Universitas, 2020.
„Zbigniew Dłubak”. Culture.pl. Dostęp 30.04.2021, https://culture.pl/pl/tworca/zbigniew-dlubak.
Z recenzji wydawniczej. Tekst na okładce, Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii. Kraków: Universitas, 2020.
„Zwodzenie oka”. W: Jerzy Olek. Nie tylko o fotografii, 263–266. Kraków: Universitas, 2020.
