Ze Starego Średniowiecza do Nowego

Małgorzata Kowalewska

doi:10.18290/rkult20114-3

Małgorzata Kowalewska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Filozofii i Socjologii https://orcid.org/0000-0002-2691-1318

DOI: https://doi.org/10.18290/rkult20114-3

Słowa kluczowe: Hildegarda z Bingen, średniowiecze, kryzys kultury, humanizm, ekologia, umiar, wiedza dobra i zła (scientia bona, scientia mala)

Abstrakt

Głównym celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów funkcjonowania w XX i XXI wieku myśli i twórczości Hildegardy z Bingen. Szerokie zainteresowanie ową twórczością jest w tym artykule formą prezentacji rosnącej tendencji do wznowienia dawno utraconego duchowego wymiaru życia. Zainteresowanie twórczością i osobą Hildegardy zaczęło wzrastać po okresie prac filologicznych, który przypomniał jej twórczość. Twórczość Hildegardy stała się źródłem inspiracji dla filologów, filozofów, teologów, artystów i muzykologów. Istnieje wiele Towarzystw Przyjaciół Hildegardy, które propagują jej idee. W kontekście dzisiejszego kryzysu kultury jej przestrogi skierowane do duchowieństwa i jej idee filozofii człowieka wydają się bardzo aktualne. W tej dziedzinie idea humanizmu chrześcijańskiego jest szczególnie ważna. Aktualne i ważne są jej poglądy na temat badań naukowych, w szczególności na temat rozróżnienia między dobrą a złą wiedzą (scientia bona, scientia mala). Także idea umiaru i idea relacji człowieka z ziemią. Zapewne z tego powodu jej dietetyka i medycyna są w dzisiejszych czasach tak popularne. Dzięki temu Hildegarda z Bingen ze starego średniowiecza wkracza w nowe średniowiecze, które być może nastąpi.

Bibliografia

Alanus ab Insulis [Alan z Lille]. De planctu naturae. PL 210, kol. 51-110. Także: Liber de planctu naturae. http://www.thelatinlibrary.com/alanus/alanus1.html. Przekład angielski: The Complaint of Nature. https://sourcebooks.fordham.edu/basis/alain-deplanctu.asp.

Balter, Lucjan. Atanazjański symbol wiary. W: Encyklopedia katolicka, t. 1, kol. 1025. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1973.

Bierdiajew, Mikołaj. Nowe Średniowiecze, tłum. Marian Reutt, Meandry kultury (Kraków: Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, 2019; przedruk za wydaniem: Poznań: Towarzystwo Wydawnicze „Głosy”, 1936).

Kowalewska, Małgorzata. „Związek etyki i medycyny w koncepcji Hildegardy z Bingen”. W: Humanizm a medycyna, red. Alina Bernadetta Jagiełłowicz, 81–97. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Oficyna Wydawnicza Arboretum, 2013.

Kowalewska, Małgorzata, Anita Pyrek-Nąckiewicz i Susi Ferfoglia. Ad caelestem Jerusalem perducando. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, 2020.

Lewis, C[live] S[taples]. „O muzyce kościelnej”. W: Rozważania o chrześcijaństwie. Tłum. Zbigniew Kościuk. Warszawa: Logos, 2020.

Mechtylda z Magdeburga. Strumień światła Boskości. Tłum. Polikarp Jan Nowak. Źródła monastyczne 31. Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec, 2004.

Scruton, Roger. Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Tłum. Justyna Grzegorczyk i Rafał P. Wierzchosławski. Poznań: Zysk i S-ka, 2017.

Scruton, Roger. Muzyka jest ważna. Tłum. i red. Katarzyna Marczak, Kraków: Fundacja InCanto, 2020.

Wilhelm z Lorris i Jan z Meun. Powieść o róży. Wybór, przekład ze starofrancuskiego i wstęp Małgorzata Frankowska-Terlecka i Teresa Giermak-Zielińska. Bibliotheca mundi. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997. Oryg. Le roman de la rose par Guillaume de Lorris et Jean de Meung. Édition accompagnée d’une traduction en vers. Précédée d’une Introduction, notices historiques et critiques; suivie de Notes et d’un Glossaire par Pierre Marteau. T. I. Paris, 1878. Project Gutenberg. http://www.gutenberg.org/ebooks/16816.