Specyfika sprawnościowego rozumienia intelektualizacji w kulturotwórczym działaniu człowieka
Abstrakt
Propozycja określenia kultury jako „intelektualizacji natury” stanowi punkt wyjścia do badań nad sposobem rozumienia intelektualizacji. W artykule wskazano, że podstawą dla zachodzenia procesu intelektualizacji są sprawności intelektualne. Intelektualizacja jako sposób realizowania się sprawności intelektualnych jest w pierwszym rzędzie doskonaleniem człowieka w jego osobowych potencjalnościach. Dlatego funkcjonowanie sprawności intelektualnych przybiera w procesie intelektualizacji formę odpowiedniego pokierowania intelektu (recta ratio) przez odkrywany w przedmiocie poznawanym układ relacji. Wyróżniane w tym kontekście działy kultury są obszarami osobowego doskonalenia się człowieka, a w dalszej konsekwencji przyczyną powstawania różnorodnych faktów kulturowych.
Bibliografia
Aristotle. Nicomachean Ethics. Przełożył H[arris] Rackham. Cambridge-London: Loeb Classical Library, 1956.
Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 3: O duszy. Krótkie rozprawy psychologiczno-biologiczne. Zoologia. O częściach zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
Arystoteles. Retoryka. Poetyka. Przełożył Henryk Podbielski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
Cicero, Marcus Tullius. Rozmowy tuskulańskie. Przełożył Józef Śmigaj, W: Marcus Tullius Cicero. Pisma filozoficzne. T. III: Księgi akademickie. O najwyższym dobru i złu. Paradoksy stoickie. Rozmowy tuskulańskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
Daszkiewicz, Wojciech. Byt. Człowiek. Kultura. Studium z filozofii kultury. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2019.
Daszkiewicz, Wojciech. Intuicja intelektualna w metafizyce. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2014.
Duma, Tomasz. „Natura miarą sensu kultury”. Zeszyty Naukowe KUL 58, nr 1 (2015): 35–49.
Gilson, Étienne. Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu. Przełożył Jan Rybałt. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1998.
Gondek, Paweł. Projekt autonomicznej filozofii realistycznej. Mieczysława A. Krąpca i Stanisława Kamińskiego teoria bytu. Lublin: Wydawnictwo KUL i Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2015.
Grimaldi, William M.A. Studies in the Philosophy of Aristotle’s Rhetoric. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag 1972.
Kalinowski, Jerzy. „Arystotelesowska teoria sprawności intelektualnych czyli o dwu pojęciach mądrości”. Roczniki Filozoficzne 5, z. 4 (1955–1957): 45–65.
Kalinowski, Jerzy. Teoria poznania praktycznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1960.
Kamiński, Stanisław. Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1989.
Krąpiec, Mieczysław A. Człowiek i kultura. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2008.
Krąpiec, Mieczysław A. Człowiek jako osoba, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2009.
Krąpiec, Mieczysław A. Metafizyka. Zarys teorii bytu. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1978.
Krąpiec, Mieczysław A. „Podstawy klasyfikacji poznania i nauk”. Roczniki Filozoficzne 9, z. 1 (1961): 5–29.
Krąpiec, Mieczysław A. Realizm ludzkiego poznania, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1995.
Krąpiec, Mieczysław A., U podstaw rozumienia kultury, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1991.
Krąpiec, Mieczysław A., & Stanisław Kamiński. „Specyficzność poznania metafizycznego”. Znak 13, nr 5 (1961): 602–637.
Mazur, Piotr Stanisław. O nazwach intelektu. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2004.
Mazur, Piotr Stanisław. Zarys podstaw filozofii człowieka, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2016.
S. Thomae Aquinatis Summa theologiae. Cura et studio Petri Caramello. Taurini, Romae: Marietti, 1952–62.