Kształtowanie się tureckiej tożsamości kulturowej po reformach Kemala Mustafy Atatürka

Abstrakt

Republika Turcji powstała w 1923 r. i stała się nowym tworem państwowym odrzucającym przeszłość osmańską. Podstawową kategorią stał się jednolity naród – przeciwieństwo wieloetnicznego społeczeństwa Imperium Osmańskiego, w którym istotna była przynależność do ummy muzułmańskiej a nie do narodu. Całkowite zmodernizowanie, wg założyciela i reformatora nowej Turcji – Atatürka, mogło dokonać się tylko poprzez reformy inspirowane osiągnięciami cywilizacji europejskiej. W pierwszych latach wprowadzono wiele zmian, które miały przebudować państwo na wzór europejski. Wśród głównych nurtów należy wyróżnić laicyzm usuwający religię ze sfery publicznej w celu otwarcia społeczeństwa na nowoczesne rozwiązania. Widoczne są trzy nurty kształtujące tożsamość Turków: turecki (przedislamski), muzułmański i nacjonalistyczny. Wskazuje to na złożoność tożsamości mieszkańców, którzy czują się jednocześnie Turkami i muzułmanami. Rodzi się pytanie o ich przynależność cywilizacyjną ze względu na to, że przyjęli wiele z cywilizacji europejskiej przy jednoczesnym kultywowaniu dawnych praktyk i podtrzymywaniu wartości wyrastających z islamu. Dziś coraz bardziej widoczne jest odnawianie się islamu, co wskazuje na powierzchowność procesów laicyzacji stojących u podstaw tworzenia nowej Republiki Turcji.