Life Goals for Young People Leaving Primary School. Trying to Classify the Value of the Younger Generation
Abstract
Values as tangible and non-tangible valuables for a man or for a group of people constitute the basic element of social reality, in which a person grows up and is formed as a social being. Currently the subject literature frequently refers to a crisis of values, co-existence of many equivalent, mutually exclusive values, as well as to the permissiveness of values.
The article is an attempt at presenting the system of values in eighth-form primary school students. It is about answering the question whether the values are arranged in certain more general models and what sort of models are these? The study was performed with the use of an original online questionnaire (CAWI) completed in an auditorium between 1st October 2018 and 12th January 2019. The examined trial group (array) consisted of 70 185 school students from the area of Poland. Then the respondents were voted-off to the number, which is representative in the scale of the country—8530 students, from among whom the eighth-formers were represented by 1986 respondents.
The study results allow to find that the main aims in the lives of the respondents are arranged in a hierarchy of values, determined by such features as gender, the family’s financial situation, degree of religious commitment, size of the place of residence. Besiders, the living goals of the examinees can be reduced to a smaller number of groups that can be called the groups of values. Thus, in the system of values important for the young generation there are ethical, consumerist-material and hedonist values, but also family, socio-metrical, socially desirable, religious and perfectionist-vital values.
References
Błasiak, Anna. Młodzież– świat wartości. Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”–Wydawnictwo WAM, 2002.
Bocheński, Józef. Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów. Kraków: Philed Sp. z o.o., 1994.
Dyczewski, Leon. „System wartości w świadomości młodego pokolenia”. Roczniki Nauk Społecznych 8(3)(1980): 259-271
Dyczewski, Leon. Wartości w kulturze polskiej. Lublin: Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. Tadeusza Goniewicza, 1993.
Dyczewski, Leon. „Miejsce i funkcje wartości w kulturze”. W Kultura w kręgu wartości, redakcja Leon Dyczewski, 29-47. Towarzystwo Naukowe KUL, 2001.
Dyczewski, Leon. „Wartości kulturowe ważne dla polskiej tożsamości”. W Tożsamość polska w odmiennych kontekstach. Tożsamość osób, zbiorowości, instytucji, redakcja Leon Dyczewski, Dariusz Wadowski, 149-179. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009.
Dyczewski, Leon. Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2011.
Folkierska, Andrea. „Typy wartości, ich miejsce i funkcjonowanie w kulturze”. W Młodzież a wartości, redakcja Hanna Świda-Ziemba, 92-134. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979.
Goldschmidt, Walter. „Values and the Field of Comparative Sociology”. American Sociological Review 18(3)(1951): 287-293.
Górniak, Jarosław. „Analiza czynnikowa”. ASK (7)(1998): 83-102.
Kleszcz, Magdalena i Małgorzata Łączyk. „Młodzież licealna wobec wartości, samotności i pasji”. Kraków–Katowice: Impuls, 2012.
Mariański, Janusz. Moralność w okresie przemian. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990.
Mariański, Janusz. W poszukiwaniu sensu życia: szkice socjologiczno-pastoralne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1990.
Mariański, Janusz. Młodzież między tradycją a ponowoczesnością. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1995.
Mariański, Janusz. Przemiany moralności polskich maturzystów w latach 1994-2009. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011.
Mariański, Janusz. „Wartości moralne w zmieniającym się społeczeństwie polskim”. Edukacja Humanistyczna 1(24)(2011): 15-17.
Mariański, Janusz. „Świadomość moralna Polaków w procesie przemian – główne tendencje”. W Style życia, wartości, obyczaje. Stare tematy, nowe spojrzenia, redakcja Aldona Jawłowska, Wojciech Pawlik, Barbara Fatyga, 100-122. Lublin: Wydawnictwo UW, 2012.
Misztal, Maria. Problematyka wartości w socjologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
Nowak, Stefan. „Postawy wartości aspiracje społeczeństwa polskiego. Przesłanki i prognozy na tle przemian dotychczasowych”. W Społeczeństwo polskie czasu kryzysu, redakcja S. Nowak. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, 1984.
Oleś, Piotr. Wartościowanie a osobowość. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1989.
Reale, Giovanni. Historia filozofii starożytnej. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2012.
Rodziński, Adam. Na orbitach wartości. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1989.
Rószkiewicz, Małgorzata. Analiza klienta. Kraków: SPSS Polska, 2011.
Styk, Józef. „Orientacje wartościujące współczesnej młodzieży polskiej”. W Problemy współczesnej młodzieży w ujęciu nauk społecznych, redakcja Franciszka W. Wawro, 29-35. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.
Świda-Ziemba, Hanna. Młodzież a wartości. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1979.
Świda-Ziemba, Hanna. Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych. Warszawa: Zakład Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Uniwersytet Warszawski, 1988.
Thomas, I. William & Florian Znaniecki. „Praktyka społeczna zdrowego rozsądku a teoria społeczna” (William I. Thomas, Florian Znaniecki, Chłop polski w Europie i Ameryce. Nota metodologiczna, 41-91. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976). W Socjologia ogólna. Wybór tekstów, redakcja Marian Malinkowski, Stanisław Marczuk, 165-334. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, 1986.
Zuziak, Władysław. „Czy aksjologia może przezwyciężyć ponowoczesny kryzys wartości?” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 82(2)(2012): 295-310. https://doi.org/10.2478/v10271-012-0058-6.
