Przeobrażenia idei sprawiedliwości społecznej. Część III: Sprawiedliwość społeczna jako idea solidarności i równości
Słowa kluczowe:
etyka; filozofia polityki; sprawiedliwość społeczna; solidarność; równość szans; równość praw
Abstrakt
W latach 40. XIX wieku Luigi Taparelli i Antonio Rosmini wprowadzili do publicznego obiegu termin „sprawiedliwość społeczna”. Od tamtego czasu znaczenie tego pojęcia znacznie się poszerzyło. Literatura przedmiotu notuje liczne identyfikacje tego konceptu. Autor, w siłą rzeczy skrótowo zaprezentowanych analizach, stara się pokazać specyfikę poszczególnych rodzajów znaczeń nadawanych „sprawiedliwości społecznej”. Sprawiedliwość społeczna będąca przedmiotem analizy w tym tekście utożsamiana jest z ideami równości i solidarności. Rozpatrywana równość dotyczy szans i uprawnień
Bibliografia
Arystoteles. Etyka nikomachejska. Przeł. Daniela Gromska. W: Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 5, 77–300. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Arystoteles. Polityka. Przeł. Ludwik Piotrowicz. Wrocław: Ossolineum, DeAgostini, 2005.
Bastiat, Frédéric. Dzieła zebrane. Przekład zbiorowy. Warszawa: Fijorr Publishing, 2009.
Becker, Robert A. „Equilibrium Dynamics with Many Agents”. W: Handbook on Optimal Growth 1: Discrete Time. Red. Rose-Anne Dana, Cuong Van, Tapan Mitra i Kazuo Nishimura. Berlin: Springer Science & Business Media, 2006.
Boucher, David, i Paul Kelly. Perspectives on Social Justice: From Hume to Walzer. London: Routledge, 2005. .
Cohen, Gerald A. Rescuing Justice and Equality. Cambridge: Harvard University Press, 2008.
Durkheim, Emil. O podziale pracy społecznej. Przeł. Krzysztof Wakar. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Dworkin, Ronald. 1996. Wolność, równość, wspólnota. Przeł. Andrzej Pawelec. W: Społeczeństwo liberalne. Red. Krzysztof Michalski. Kraków: Znak.
Fisher, Irving. 2007. Elementary Principles of Economics. New York: Cosimo Classics.
Fortin, Ernest L. Classical Christianity and the Political Order: Reflections on the Theologico- political Problem. Red. Brian J. Benestad. Lanham: Rowman & Littlefield, 1996.
Grabowska, Barbara. „Wolność i wspólnota w liberalnej wizji polityki”. Humanistyka i Przyrodoznawstwo 2011, nr 17: 211–228.
Hart, Herbert Lionel Adolphus. Pojęcie prawa. Przeł. Jan Woleński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
Höffe, Otfried. Sprawiedliwość polityczna: podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa. Przeł. Jarosław Merecki. Kraków: Znak, 1999.
Hont, Istvan, i Michael Ignatieff. Wealth and Virtue: The Shaping of Political Economy in the Scottish Enlightenment. Cambridge: Cambridge University Press, 1983.
Huerta de Soto, Jesús. Sprawiedliwość a efektywność. Przeł. Krzysztof Śledziński. Warszawa: Fijorr Publishing, .2010.
Jończyk, Jan. Prawo zabezpieczenia społecznego. Kraków: Zakamycze, 2001.
Kirk, Russell. Przyszłość konserwatyzmu. Przeł. Borys Walczyna. Warszawa: Prohibita, 2012.
Kowalik, Tadeusz . Sprawiedliwość społeczna a nowy ład społeczny. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Dostęp 05. 05. 2015. http://www.pte.pl/pliki/2/12/ trykontk610_03.08.2010.pdf.
Kuniński, Miłowit. „Z chaosu ład. O samorzutnym powstaniu porządku społecznego”. W: Filozofia wolnego rynku. Red. Miłowit Kuniński. Znak-Idee nr 6. Kraków: Znak, 1994.
Locke, John. Dwa traktaty o rządzie. Przeł. Zbigniew Rau . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
Łabieniec, Paweł. „Teoria prawa naturalnego Johna Finnisa wobec sporu między pozytywizmem prawniczym a doktrynami prawa naturalnego”. Ius et Lex 1 (2002): 179–209.
Mace, George. Locke, Hobbes, and the Federalist Papers: An Essay on the Genesis of the American Political Heritage. Carbondale: Southern Illinois University Press, 1979.
Marshall, Thomas H. Citizenship and Social Class. Cambridge: Cambridge University Press, 1950.
Maryniarczyk, Andrzej. „O właściwą miarę sprawiedliwego działania”. W: Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość. Red. Piotr Jaroszyński i Mieczysław Albert Krąpiec, 15–25. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, 2009.
McCormick, Patrick T. „Whose Justice? An Examination on Nine Models of Justice”. W: Practicing Social Justice. Red. John J. Stretch, Ellen M. Burkemper, William J. Hutchison i Jan Wilson, 7–26. New York: Routledge, 2003.
Meulen, Ruud ter. „Solidarity and Justice in Health Care. A critical analysis of their relationship”. Diametros 43 (2015): 1–20.
Miklaszewska, Justyna. „Teorie sprawiedliwości społecznej: Amartya Sen i Martha Nussbaum”. Prakseologia 2014, nr 156: 25–46.
Miller, David. Principles of Social Justice. London: Harvard University Press, 1999.
Minogue, Kenneth. „Social Justice and the Metaphor of Gaps”. Krakowskie Studia Międzynarodowe 2008, nr 1: 61–68.
Nussbaum, Martha C. Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership. Cambridge: Harvard University Press, 2006.
Ossowski, Stanisław. Dzieła. T. 3: Z zagadnień psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
Pańpuch, Zbigniew. „Koncepcja sprawiedliwości w starożytnej Grecji”. Dystrybucjonizm.pl. Rodzinne strony ekonomii. Dostęp 07. 09. 2015. http://www.dystrybucjonizm.pl/koncepcja- sprawiedliwosci-w-starozytnej-grecji/.
Pesch, Heinrich. „Freiwirtschaft oder Wirtschaftsordnung?”. Stimmen aus Maria-Laach 49 (1895): 341–359.
Pesch, Heinrich. „Soziale Gegensätze und deren Versöhnung”. Stimmen aus Maria-Laach 39 (1890): 352–374.
Pesch, Heinrich. Lehrbuch der Nationalökonomie. T. I. Freiburg: Herder, 1924.
Przybyciński, Tomasz. „Etyka w społecznej gospodarce rynkowej”. Annales. Etyka w życiu gospodarczym 11 (2008), nr 1: 201–209.
Pszczółkowski, Tomasz Grzegorz. Ordoliberalizm. Społeczno-polityczna i gospodarcza doktryna neoliberalizmu w RFN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Rawls, John. Teoria sprawiedliwości. Przeł. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek i Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
Redekop, James, i David Andolfatto. Redistribution Policy in a Model with Heterogeneous Time Preference. Waterloo: University of Waterloo, 1998.
Redpath, Peter A. „Sprawiedliwość w nowym porządku świata: redukcja sprawiedliwości do tolerancji w Nowym Totalitarnym Państwie Światowym”. W: Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość. Red. Piotr Jaroszyński i Mieczysław Albert Krąpiec, 27–36. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, 2009.
Rhodes, Robert P. Health Care Politics, Policy, and Distributive Justice: The Ironic Triumph. Albany: State University of New York Press, 1992.
Riley, Donna M. Engineering and Social Justice. San Rafael: Morgan & Claypool, 2008.
Skorowski, Henryk. Być chrześcijaninem i obywatelem dziś. Refleksje o postawach moralno- społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1994.
Steinvorth, Ulrich. „Sprawiedliwość”. W: Filozofia. Podstawowe pytania. Red. Ekkehard Martens i Herbert Schnädelbach. Przeł. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995.
Stoiński, Andrzej. Idea sprawiedliwości społecznej. Wstępna klasyfikacja znaczeń. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2017.
Waleszczuk, Zbigniew. „System solidaryzmu Heinricha Pescha”. Perspectiva 6 (2007), nr 1: 156–191.
Weinreb, Lloyd L. Natural Law and Justice. Cambridge: Harvard University Press, 1987.
Wielomski, Adam, i Paweł Bała. Prawa człowieka i ich krytyka. Przyczynek do studiów o ideologii czasów ponowożytnych. Warszawa: Fijorr Publishing, 2008.
Woroniecki, Jacek. Katolicka etyka wychowawcza II/2. Lublin: RW KUL, 1986.
Wróbel, Piotr. „Postulat sprawiedliwości społecznej a idea sprawiedliwości”. Studia Socialia Cracoviensia 5 (2013), nr 1: 135–150.
Young, H. Peyton. Sprawiedliwy podział. Przeł. Jacek Haman i Mikołaj Jasiński. Warszawa: Scholar, 2003.
Zajda, Joseph, Suzanne Majhanovich i Val Rust. Education and Social Justice. Dordrecht: Springer Science & Business Media, 2006.
Zawadzka, Barbara. Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.
Ziembiński, Zygmunt. Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.
Żyro, Emilia. „Aksjologiczna treść pojęcia sprawiedliwości w poglądach Karola Marksa”. Etyka 1 (1966): 191–217.
Arystoteles. Polityka. Przeł. Ludwik Piotrowicz. Wrocław: Ossolineum, DeAgostini, 2005.
Bastiat, Frédéric. Dzieła zebrane. Przekład zbiorowy. Warszawa: Fijorr Publishing, 2009.
Becker, Robert A. „Equilibrium Dynamics with Many Agents”. W: Handbook on Optimal Growth 1: Discrete Time. Red. Rose-Anne Dana, Cuong Van, Tapan Mitra i Kazuo Nishimura. Berlin: Springer Science & Business Media, 2006.
Boucher, David, i Paul Kelly. Perspectives on Social Justice: From Hume to Walzer. London: Routledge, 2005. .
Cohen, Gerald A. Rescuing Justice and Equality. Cambridge: Harvard University Press, 2008.
Durkheim, Emil. O podziale pracy społecznej. Przeł. Krzysztof Wakar. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Dworkin, Ronald. 1996. Wolność, równość, wspólnota. Przeł. Andrzej Pawelec. W: Społeczeństwo liberalne. Red. Krzysztof Michalski. Kraków: Znak.
Fisher, Irving. 2007. Elementary Principles of Economics. New York: Cosimo Classics.
Fortin, Ernest L. Classical Christianity and the Political Order: Reflections on the Theologico- political Problem. Red. Brian J. Benestad. Lanham: Rowman & Littlefield, 1996.
Grabowska, Barbara. „Wolność i wspólnota w liberalnej wizji polityki”. Humanistyka i Przyrodoznawstwo 2011, nr 17: 211–228.
Hart, Herbert Lionel Adolphus. Pojęcie prawa. Przeł. Jan Woleński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
Höffe, Otfried. Sprawiedliwość polityczna: podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa. Przeł. Jarosław Merecki. Kraków: Znak, 1999.
Hont, Istvan, i Michael Ignatieff. Wealth and Virtue: The Shaping of Political Economy in the Scottish Enlightenment. Cambridge: Cambridge University Press, 1983.
Huerta de Soto, Jesús. Sprawiedliwość a efektywność. Przeł. Krzysztof Śledziński. Warszawa: Fijorr Publishing, .2010.
Jończyk, Jan. Prawo zabezpieczenia społecznego. Kraków: Zakamycze, 2001.
Kirk, Russell. Przyszłość konserwatyzmu. Przeł. Borys Walczyna. Warszawa: Prohibita, 2012.
Kowalik, Tadeusz . Sprawiedliwość społeczna a nowy ład społeczny. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Dostęp 05. 05. 2015. http://www.pte.pl/pliki/2/12/ trykontk610_03.08.2010.pdf.
Kuniński, Miłowit. „Z chaosu ład. O samorzutnym powstaniu porządku społecznego”. W: Filozofia wolnego rynku. Red. Miłowit Kuniński. Znak-Idee nr 6. Kraków: Znak, 1994.
Locke, John. Dwa traktaty o rządzie. Przeł. Zbigniew Rau . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
Łabieniec, Paweł. „Teoria prawa naturalnego Johna Finnisa wobec sporu między pozytywizmem prawniczym a doktrynami prawa naturalnego”. Ius et Lex 1 (2002): 179–209.
Mace, George. Locke, Hobbes, and the Federalist Papers: An Essay on the Genesis of the American Political Heritage. Carbondale: Southern Illinois University Press, 1979.
Marshall, Thomas H. Citizenship and Social Class. Cambridge: Cambridge University Press, 1950.
Maryniarczyk, Andrzej. „O właściwą miarę sprawiedliwego działania”. W: Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość. Red. Piotr Jaroszyński i Mieczysław Albert Krąpiec, 15–25. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, 2009.
McCormick, Patrick T. „Whose Justice? An Examination on Nine Models of Justice”. W: Practicing Social Justice. Red. John J. Stretch, Ellen M. Burkemper, William J. Hutchison i Jan Wilson, 7–26. New York: Routledge, 2003.
Meulen, Ruud ter. „Solidarity and Justice in Health Care. A critical analysis of their relationship”. Diametros 43 (2015): 1–20.
Miklaszewska, Justyna. „Teorie sprawiedliwości społecznej: Amartya Sen i Martha Nussbaum”. Prakseologia 2014, nr 156: 25–46.
Miller, David. Principles of Social Justice. London: Harvard University Press, 1999.
Minogue, Kenneth. „Social Justice and the Metaphor of Gaps”. Krakowskie Studia Międzynarodowe 2008, nr 1: 61–68.
Nussbaum, Martha C. Frontiers of Justice: Disability, Nationality, Species Membership. Cambridge: Harvard University Press, 2006.
Ossowski, Stanisław. Dzieła. T. 3: Z zagadnień psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
Pańpuch, Zbigniew. „Koncepcja sprawiedliwości w starożytnej Grecji”. Dystrybucjonizm.pl. Rodzinne strony ekonomii. Dostęp 07. 09. 2015. http://www.dystrybucjonizm.pl/koncepcja- sprawiedliwosci-w-starozytnej-grecji/.
Pesch, Heinrich. „Freiwirtschaft oder Wirtschaftsordnung?”. Stimmen aus Maria-Laach 49 (1895): 341–359.
Pesch, Heinrich. „Soziale Gegensätze und deren Versöhnung”. Stimmen aus Maria-Laach 39 (1890): 352–374.
Pesch, Heinrich. Lehrbuch der Nationalökonomie. T. I. Freiburg: Herder, 1924.
Przybyciński, Tomasz. „Etyka w społecznej gospodarce rynkowej”. Annales. Etyka w życiu gospodarczym 11 (2008), nr 1: 201–209.
Pszczółkowski, Tomasz Grzegorz. Ordoliberalizm. Społeczno-polityczna i gospodarcza doktryna neoliberalizmu w RFN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Rawls, John. Teoria sprawiedliwości. Przeł. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek i Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
Redekop, James, i David Andolfatto. Redistribution Policy in a Model with Heterogeneous Time Preference. Waterloo: University of Waterloo, 1998.
Redpath, Peter A. „Sprawiedliwość w nowym porządku świata: redukcja sprawiedliwości do tolerancji w Nowym Totalitarnym Państwie Światowym”. W: Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość. Red. Piotr Jaroszyński i Mieczysław Albert Krąpiec, 27–36. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”, 2009.
Rhodes, Robert P. Health Care Politics, Policy, and Distributive Justice: The Ironic Triumph. Albany: State University of New York Press, 1992.
Riley, Donna M. Engineering and Social Justice. San Rafael: Morgan & Claypool, 2008.
Skorowski, Henryk. Być chrześcijaninem i obywatelem dziś. Refleksje o postawach moralno- społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1994.
Steinvorth, Ulrich. „Sprawiedliwość”. W: Filozofia. Podstawowe pytania. Red. Ekkehard Martens i Herbert Schnädelbach. Przeł. Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995.
Stoiński, Andrzej. Idea sprawiedliwości społecznej. Wstępna klasyfikacja znaczeń. Olsztyn: Wydawnictwo UWM, 2017.
Waleszczuk, Zbigniew. „System solidaryzmu Heinricha Pescha”. Perspectiva 6 (2007), nr 1: 156–191.
Weinreb, Lloyd L. Natural Law and Justice. Cambridge: Harvard University Press, 1987.
Wielomski, Adam, i Paweł Bała. Prawa człowieka i ich krytyka. Przyczynek do studiów o ideologii czasów ponowożytnych. Warszawa: Fijorr Publishing, 2008.
Woroniecki, Jacek. Katolicka etyka wychowawcza II/2. Lublin: RW KUL, 1986.
Wróbel, Piotr. „Postulat sprawiedliwości społecznej a idea sprawiedliwości”. Studia Socialia Cracoviensia 5 (2013), nr 1: 135–150.
Young, H. Peyton. Sprawiedliwy podział. Przeł. Jacek Haman i Mikołaj Jasiński. Warszawa: Scholar, 2003.
Zajda, Joseph, Suzanne Majhanovich i Val Rust. Education and Social Justice. Dordrecht: Springer Science & Business Media, 2006.
Zawadzka, Barbara. Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.
Ziembiński, Zygmunt. Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996.
Żyro, Emilia. „Aksjologiczna treść pojęcia sprawiedliwości w poglądach Karola Marksa”. Etyka 1 (1966): 191–217.
Opublikowane
2019-03-22
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2018 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
