Zindywidualizowany teizm sceptyczny

Słowa kluczowe: sceptyczny teizm; transcendencja; argument ze zła; argument z ukrycia; Deus absconditus

Abstrakt

W artykule podejmuję próbę modyfikacji stanowiska zwanego „teizmem sceptycznym”. Powstało ono jako odpowiedź na dwa najpoważniejsze argumenty przeciwko istnieniu Boga: „argument ze zła” oraz „argument z ukrycia”. Tekst stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytania: czym teizm sceptyczny różni się od innych postaci teizmu? Czy „teizm sceptyczny” stanowi krok naprzód w radzeniu sobie z problemem zła i problemem ukrycia? Czy da się w taki sposób zmodyfikować „teizm sceptyczny”, aby zdolny był objąć indywidualne przypadki doświadczenia zła i poczucia, że Bóg jest nieobecny? „Zindywidualizowany teizm sceptyczny”, który proponuję, nie tylko zawiera wszystkie nowe elementy, które „teizm sceptyczny” wniósł do dyskusji nad problemem zła i problemem ukrycia, lecz zabezpiecza także element indywidualności, który jest obecny w zmaganiu się każdego człowieka z tymi problemami Pozwala także nakreślić strategię, które mogą się okazać przydatne dla zwolenników teizmu, z których najistotniejszą jest świadectwo własnego zmagania się z problemem zła i problemem ukrycia.

Bibliografia

Breiterman, Zachary. 1998. (God) After Auschwitz. Tradition and Change in Post-Holocaust Jewish Thought. Princeton: Princeton University Press.

Cohen, Athur. 1981. The Tremendum. A Theological Interpretation of the Holocaust. New York: Croassroad.

De Poe, John. 2014. „On the Epistemological Framework for Skeptical Theism”. W: Trent Dougherty i Justin McBrayer (eds.). Skeptical Theism. New Essays, 32–44. Oxford: Oxford University Press.

Dougherty,Trent. 2018. „Skeptical Theism”. W: Edward Zalta (ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy. Dostęp 24.09.2018. https://plato.stanford.edu/entries/skeptical-theism/).

Gutowski, Piotr. 2016. Stare i nowe. Esej o roli jednostkowych podmiotów, zmiany i wątpienia w religii. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.

Hubaczek, Krzysztof. 2010. Bóg a zło. Problematyka teodycealna w filozofii analitycznej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.

Hubaczek, Krzysztof. 2007. „Williama Rowe’a bayesiański argument ze zła przeciwko istnieniu Boga. Próba analizy i oceny”. Diametros 14: 45–52.

Jonas, Hans. 2003. Idea Boga po Auschwitz. Tłum. Grzegorz Sowiński. Kraków: Znak.

Kant, Immanuel. 1986. Krytyka czystego rozumu. T. I. Przełożył Roman Ingarden. Warszawa: PWN.

Kearney, Richard. 2011. Anatheism. Returning to God after God. New York: Columbia University Press.

Łukasiewicz, Dariusz. 2014. Opatrzność Boża, wolność, przypadek. Studium z analitycznej filozofii religii. Kraków, Poznań: W drodze.

Maitzen, Stephen. 2013. „The Moral Skepticism Objection to Skeptical Theism”. W: Justin McBrayer i Daniel Howard-Snyder (eds). The Blackwell Companion to the Problem of Evil, 444–457. Oxford: Wiley Blackwell.

McBrayer, Justin. 2012. „Are skeptical theists really skeptics? Sometimes yes and sometimes no”. International Journal for Philosophy of Religion 72: 3-16.

McBrayer, Justin. 2010. „Skeptical Theism”. Philosophy Compass 5/7: 611–623.

Pascal, Blaise. 1977. Myśli. Tłum. Tadeusz Żeleński. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Pereboom, Derk. 2005. „The Problem of Evil”. W: Justin McBrayer i Daniel Howard-Snyder (eds). The Blackwell Companion to the Problem of Evil, 147–170. Oxford: Wiley Blackwell.

Rudavsky, Tamar. 2013. A Brief History of Skeptical Response to Evil. W: Justin McBrayer i Daniel Howard-Snyder (eds.). The Blackwell Companion to the Problem of Evil, 379–395. Oxford: Wiley Blackwell.

Senor, Thomas. 2013. Skeptical Theism, cornea, and Common Sense Epistemology. W: Justin McBrayer i Daniel Howard-Snyder (eds). The Blackwell Companion to the Problem of Evil, 426–443. Oxford: Wiley Blackwell.

Wielenberg, Erik. 2010. „Skeptical Theism and Divine Lies”. Religious Studies 46: 509–523.

Wilcox, John. 1989. The Bitterness of Job. Ann Arbor: Univeristy of Michigan Press.

Wilks, Ian. 2014. „The Global Skepticism Objection to Skeptical Theism”. W: Trent Dougherty i Justin McBrayer (eds.). Skeptical Theism. New Essays, 458–467. Oxford: Oxford University Press.

Ziemińska, Renata. 2013. Historia sceptycyzmu. W poszukiwaniu spójności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Opublikowane
2019-04-01
Dział
Artykuły