Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga
Abstrakt
Wielu współczesnych analitycznych filozofów religii próbowało odpowiedzieć na ateistyczny argument z ukrycia, który został przedstawiony przez Johna L. Schellenberga w 1993 r. W niniejszym artykule autor koncentruje się na zarzutach, jakie wysuwał Søren Kierkegaard względem koncepcji wiary, jaką można spotkać m.in. w tekstach Schellenberga. Myśl autora żyjącego 150 lat przed sformułowaniem argumentu z ukrycia pozwala nam wychwycić te jego założenia, które zazwyczaj są przemilczane. Można np. przypuszczać, że Kierkegaard podałby w wątpliwość twierdzenie Schellenberga, że najlepszym świadectwem umożliwiającym rozwój wzajemnej relacji między Bogiem a człowiekiem jest przeżycie akceptującej obecności Boga w ludzkiej świadomości. Kierkegaard argumentował w swych pracach, że wyłącznie ukrycie Boga gwarantuje wolną i bezinteresowną relację między Bogiem a ludźmi. Pokazuje to, stosując język metafor, w których porównuje wiarę do miłości małżeńskiej, życie człowieka do egzaminu oraz relację między Bogiem a człowiekiem do relacji między królem a sługą. Ten sposób rozumowania ujawnia wagę roli obrazów Boga w refleksji filozofów parających się argumentem z ukrycia.
Bibliografia
Ferreira, Jamie. 2002. „A Kierkegaardian View of Divine Hiddenness”. W: Paul Moser i Daniel Howard-Snyder (eds.). Divine Hiddenness. New Essays, 164–180. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
Greco, John 2015. „No-fault atheism”. W: Adam Green i Eleonore Stump (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 109–125. Cambridge: Cambridge University Press.
Kierkegaard, Søren. 2002. Wprawki do chrześcijaństwa. Przełożył Antoni Szwed. Kęty: Antyk.
Kierkegaard, Søren. 2011. Nienaukowe zamykające „post scriptum”. Przełożył Karol Toeplitz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Kierkegaard, Søren. 2011. O chrześcijaństwie. Przełożył Antoni Szwed. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Kierkegaard, Søren. 2011. Okruchy filozoficzne. Chwila. Przełożył Karol Toeplitz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Moser, Paul. 2004. „Divine Hiddenness Does Not Justifies Atheism”. W: Michael Peterson i Raymond VanArragon (eds.). Contemporary Debates in Philosophy of Religion, 42–54. Oxford: Blackwell.
Rea, Michael. 2015. „Hiddenness and transcendence”. w: Adam Green i Eleonore Stump (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 210–225. Cambridge: Cambridge University Press.
Schellenberg, John. 1993. Divine hiddenness and human reason. Ithaca: Cornell University Press.
Schellenberg, John. 2002. „What the Hiddenness of God Reveals: A Collaborative Discussion”. W: Paul Moser i Daniel Howard-Snyder (eds.). Divine Hiddenness. New Essays, 33–61. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
Schellenberg, John. 2004. „Divine Hiddenness Justifies Atheism”. W: W: Michael Peterson i Raymond Van Arragon (eds.). Contemporary Debates in Philosophy of Religion, 30–41. Oxford: Blackwell.
Schellenberg, John. 2005. Prolegomena to a Philosophy of Religion. Ithaca: Cornell University Press.
Schellenberg, John. 2015a. „Divine hiddenness and human philosophy”. Adam Green i Eleonore Stump (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 13–32. Cambridge: Cambridge University Press.
Schellenberg, John. 2015b. The Hiddenness Argument. Philosophy’s New Challenge to Belief in God. Oxford: Oxford University Press.
Szwed, Antoni. 2011. Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia. Kant, Hegel, Kierkegaard. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Toeplitz, Karol. 1966. „Konflikt Abrahama, próba egzystencjalizacji religii prawa”. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne 2: 29–71.
Van Inwagen, Peter. 2014. Problem zła. Przełożył Ryszard Mordarski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Copyright (c) 2019 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
