“There Is an ‘Is’”: Intuition of Being in the Thought and Writings of Gilbert Keith Chesterton (a Maritainian Perspective)

Maciej Wąs

doi:10.18290/rf.2019.67.2-5

Maciej Wąs University of Silesia, Department of Philology, Institute of English Language Cultures and Literatures https://orcid.org/0000-0003-0941-2469

DOI: https://doi.org/10.18290/rf.2019.67.2-5

Słowa kluczowe: Gilbert Keith Chesterton; Jacques Maritain; intuicja bytu; tomizm; habitus; ratio formalis sub qua

Abstrakt

„Jest jakieś ‘jest’”: intuicja bytu w myśli i pisarstwie Gilberta Keitha Chestertona (perspektywa maritainowska)

Celem artykułu jest wykazanie, że Gilbert Keith Chesterton miał prawdziwą intuicję bytu, taką jak zdefiniował ją tomista francuski, Jacques Maritain, niemniej niemalże bez towarzyszącego jej metafizycznego habitusu. Tekst rozpoczyna wyjaśnienie używanych pojęć i krótki wykład teorii intuicji bytu. Następnie następuje próba dowiedzenia przyjętej tezy na podstawie materiału dowodowego dotyczącego trzech zasadniczych skutków rzeczonej intuicji: jej właściwego przedmiotu (do którego „funkcjonalnie” należy włączyć także zasadę tożsamości), zasady racji dostatecznej i zasady celowości. Następnie dowodzi się, że choć Gilbert Keith Chesterton wykazywał wysoki poziom zrozumienia powyższych zagadnień, nigdy nie mówił o nich w sposób ściśle metafizyczny — co wskazuje dokładnie na brak odpowiedniej dyspozycji umysłowej — z jednoczesną próbą zarysowania skutków tego stanu rzeczy. Tekst wieńczy garść praktycznych konkluzji, jakie można z niniejszych rozważań wyprowadzić.

Bibliografia

Augustine. 2002. Confessions, book IX. Translated by Edward Bouverie Pusey. Project Gutenberg. Accessed 1 January 2018. https://www.gutenberg.org/files/3296/3296-h/3296-h.htm.

Chesterton, Gilbert Keith. 2012. Orthodoxy. United States: Popular Classic Publishing.

Chesterton, Gilbert Keith. 2010. The Everlasting Man. Mansfield Centre CT: Martino Publishing.

Chesterton, Gilbert Keith. 2007. St. Thomas Aquinas. Teddington: The Echo Library.

Chesterton, Gilbert Keith. 2006. The Well and the Shallows. San Francisco: Ignatius Press.

Gilson, Etienne. 2015. The Spirit of Medieval Philosophy. Translated by A. H. C. Downes. Notre Dame: University of Notre Dame Press.

Gilson, Etienne. 2009. From Aristotle to Darwin and Back Again. Translated by John Lyon. San Francisco: Ignatius Press.

Jaki, Stanley L. 2001. Chesterton: a Seer of Science. Michigan: Real View Books.

Kenner, Hugh. 1947. Paradox in Chesterton. New York: Sheed & Ward.

Maritain, Jacques. 1931. The Angelic Doctor. Translated by J. F. Scanlan. New York: The Dial Press.

Maritain, Jacques. 1944. The Dream of Descartes. Translated by Mabelle L. Andison. New York: Philosophical Library.

Maritain, Jacques. 2011. The Degrees of Knowledge. Translated under the supervision of Gerald B. Phelan. Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press.

Maritain, Jacques. 1943. A Preface to Metaphysics. [Translator unknown.] London: Sheed & Ward.

Maritain, Jacques. 2015. Existence and the Existence. Translated by Lewis Galantiere and Gerald B. Phelan. New York: Paulist Press.

Maritain, Jacques. 1965. Approaches to God. Translated by Peter O’ Reilly. New York: The Macmillan Company.

Oddie, William. 2012. Chesterton and the Romance of Orthodoxy. Oxford: Oxford University Press.

Słownik-przewodnik filozoficzny. 2012. 1st Edition. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.

Świeżawski, Stefan. 2002. Święty Tomasz na nowo odczytany. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów “W drodze”.

Wąs, Maciej. 2016. “‘Our Little Lives’: Gilbert Keith Chesterton as the Precursor of the 20th Century Christian Personalism.” Unpublished MA Thesis. University of Silesia.

Willis, Gary. 1961. Chestrton: Man and Mask. New York: Sheed & Ward.