Pluralizm nie wystarczy do uznania tolernacji. Filozoficzne i psychologiczne rozważania nad pluralizmem i tolerancją

Abstrakt

Kwestia tolerancji religijnej nabiera coraz większego znaczenia w zglobalizowanym świecie, w którym społeczeństwa stają się coraz bardziej zróżnicowane i niejednorodne. Tolerancję religijną można zdefiniować jako praktykę akceptowania innych jako postępujących zgodnie z ich religijnym systemem przekonań. Filozofowie przystąpili ostatnio do dokładniejszych badań nad relacją między pluralizmem religijnym a religijną (nie)tolerancją, koncentrując się na pytaniu epistemicznym, czy uznanie pluralizmu religijnego i namysł nad nim może prowadzić do większej tolerancji religijnej. Główna idea, która im przyświeca, jest taka, że przeprowadzony przez osobę namysł nad tym, że osoby, które są z nią równorzędne pod względem epistemicznym, osłabi jej epistemiczne uzasadnienie dla jej przekonania, iż jej własne przekonania religijne są lepiej uzasadnione niż przekonania religijne osób, które są z nią epistemicznie równorzędne.

Racjonalną konsekwencją uznania tego faktu dotyczącego uzasadnienia powinna być tolerancja religijna i mniej lekceważące podejście do zwolenników innych religii. Głównym celem tego tekstu jest zbadanie wiarygodności tej koncepcji na tle istniejącej literatury empirycznej, a zwłaszcza psychologicznej. Czy większy kontakt ze zwolennikami innych tradycji religijnych rzeczywiście prowadzi do większej tolerancji? W jaki sposób jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć ludzi o innych przekonaniach religijnych i – przynajmniej częściowo – przyjąć ich punkt widzenia? Jakie możliwe przeszkody psychologiczne stoją temu na przeszkodzie? Aby odpowiedzieć na te pytania, Autor odwołuje się do wyników badań na temat tolerancji międzygrupowej, psychologii rozwojowej i cech osobowości. Celem jest poszerzenie jak dotychczas dość wąskiej epistemicznej perspektywy filozoficznej na pluralizm religijny i (nie)tolerancję przez wpisanie jej w szerszy kontekst konstytutywnych cech ludzkiej psyche.