Wszystkie odcienie passiflory: trzy pojęcia uniwersaliów i uprawdziwiacze

Karol Kleczka

doi:10.18290/rf22703.15

Karol Kleczka Uniwersytet Jagielloński https://orcid.org/0000-0001-6621-9097

DOI: https://doi.org/10.18290/rf22703.15

Słowa kluczowe: uniwersalia, konkretne powszechniki, uprawdziwiacze, monizm, ufundowanie metafizyczne

Abstrakt

Celem artykułu jest zestawienie trzech koncepcji uniwersaliów prezentowanych przez Pawła Rojka w Tropach i uniwersaliach z koncepcjami uprawdziwiania. Rojek poddaje analizie trzy podejścia do problemu jedności w wielości: (1) jedności szczegółowej obejmującej abstrakcyjne własności, (2) jedności ogólnej uchwytującej nieokreślone aspekty oraz (3) wyróżnienie konkretnych uniwersaliów. Dwa pierwsze interpretuje w odniesieniu do teorii uprawdziwiania, przywołując „argument z passiflory” i rozwijając jego autorską wersję. W tekście kontynuuję refleksję Rojka, rozwijając ją w odniesieniu do trzeciej koncepcji uniwersaliów, czyli konkretnych powszechników. Zestawiam je z monizmem Jonathana Schaffera, aby następnie zbudować trzecią wersję „argumentu z passiflory” opartą na ufundowaniu.

Biogram autora

Karol Kleczka, Uniwersytet Jagielloński

Mgr Karol Kleczka — Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny, Instytut Filozofii, Zakład Ontologii, doktorant

Bibliografia

Armstrong, David Malet. 2004. Truth and Truth-makers. Cambridge: Cambridge University Press.

Cheyne, Colin, & Charles Pigden. 2006. „Negative truths from positive facts”. Australasian Journal of Philosophy 84, no. 2: 249–265. DOI: https://doi.org/10.1080/00048400600759092.

Martin, Charles B. 1980. „Substance Substantiated”. Australasian Journal of Philosophy 58: 3–10. DOI: https://doi.org/10.1080/00048408012341001.

Molnar, George. 2000. „Truthmakers for Negative Truths”. Australasian Journal of Philosophy 78 no. 1: 72–85. DOI: https://doi.org/10.1080/00048400012349361

Mulligan, Kevin, Peter Simons & Barry Smith. 1984. „Truth-Makers”. Philosophy and Phenomenological Research 44: 287–321. DOI: https://doi.org/10.2307/2107686.

O’Conaill, Donnchadh, & Tuomas Tahko. 2016. „Minimal Truthmakers”. Pacific Philosophical Quarterly 97, no. 2: 228–244. DOI: https://doi.org/10.1111/papq.12064

Rodriguez-Pereyra, Gonzalo. 2006. „Truthmakers”. Philosophy Compass 1: 186–200. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1747-9991.2006.00018.x.

Rojek, Paweł. 2019. Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne. Warszawa: Scholar.

Schaffer, Jonathan. 2010. „The Least Discerning and Most Promiscuous Truthmaker”. Philosophical Quarterly 69, 307–324. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9213.2009.612.x.

Wolniewicz, Bogusław. 1985. Ontologia sytuacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe [PWN].

Yablo, Stephen. 2014. Aboutness. Princeton: Princeton University Press.