Pytania w opisie analitycznym. Logika erotetyczna z metodologicznego punktu widzenia

Anna Brożek

doi:10.18290/rf21694-12

Anna Brożek Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii https://orcid.org/0000-0003-1807-7631

DOI: https://doi.org/10.18290/rf21694-12

Słowa kluczowe: pytanie, logika erotetyczna, analiza pojęciowa, opis analityczny, Kazimierz Ajdukiewicz, Adam Jonkisz

Abstrakt

Artykuł przedstawia metodę opisu analitycznego w zastosowaniu do teorii pytań. Metoda ta, zrekonstruowana przez Tadeusza Czeżowskiego, a aplikowana szeroko w Szkole Lwowsko-‑Warszawskiej, znajduje zastosowanie przede wszystkim na preteoretycznym etapie badań, tj. do konstrukcji siatki pojęciowej danej dyscypliny i klasyfikacji dziedziny badań. Jako przykład zastosowania tej metody wskazana została teoria pytań Kazimierza Ajdukiewicza oraz jej rozwinięcia, a zwłaszcza opublikowana niedawno monografia Adama Jonkisza.

Omówione zostały metody alternatywne względem opisu analitycznego ze względu na dobór materiału empirycznego i perspektywę teoretyczną. Na tym tle pokazane zostały różnice między odmiennymi nurtami w badaniach erotetycznych i źródła nieporozumień między przedstawicielami tych nurtów.

Bibliografia

Ajdukiewicz, Kazimierz. 1926. „Analiza semantyczna zdania pytajnego”. Ruch Filozoficzny t. 7, nr 7-10: 194b–195b.

Ajdukiewicz, Kazimierz. 1960. „Związki składniowe między członami zdań oznajmujących”. W: Ajdukiewicz 1965, 344–355.

Ajdukiewicz, Kazimierz. 1965. Język i poznanie. T. II. Warszawa: PWN.

Brożek, Anna. 2007. Pytania i odpowiedzi. Tło filozoficzne, teoria, zastosowania praktyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Brożek, Anna. 2020. Analiza i konstrukcja. O metodach badania pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Kraków: Copernicus Center Press.

Brożek, Anna. 2021. „Rekonstrukcja pojęć w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Teoria i praktyka”. Roczniki Filozoficzne (złożone do druku).

Brożek, Anna, Marcin Bedkowski, Alicja Chybińska, Stepan Ivanyk i Dominik Traczykowski. 2020. Antyirracjonalizm. Metody filozoficzne w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Czeżowski, Tadeusz. 1953. „O metodzie opisu analitycznego”. W: Czeżowski 1969, 136–142.

Czeżowski, Tadeusz. 1968. „Czym jest tzw. psychologia deskrypcyjna”. W: Czeżowski 1969, 231–234.

Czeżowski, Tadeusz. 1969. Odczyty filozoficzne [wydanie rozszerzone]. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu.

Jadacki, Jacek. 2001. Spór o granice języka. Warszawa 2002: Wydawnictwo Naukowe Semper.

Jonkisz, Adam. 2020. Pytania i odpowiedzi. Ujęcie teoriomnogościowe. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.

Koj, Leon. 1971. „Analiza pytań I: Problem terminów pierwotnych logiki pytań”. Studia Semiotyczne t. II: 99–113.

Koj, Leon. 1972. „Analiza pytań II: Rozważania o strukturze pytań”. Studia Semiotyczne t. III: 23–39.

Ossowska, Maria. 1929. „Stosunek logiki i gramatyki”. W: O człowieku, moralności i nauce, 136–158. Warszawa: PWN.

Wiśniewski, Andrzej. 1995. The posing of questions. Logical foundations of erotetic inferences. Kluwer Academic Publishers.

Wojtysiak, Jacek. 2008. Dlaczego istnieje raczej coś niż nic? Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.