The Problem of Divine Hiddenness in the Context of Science

Miłosz Hołda; Dominique Lambert

doi:10.18290/rf21693-3

Miłosz Hołda Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Polska https://orcid.org/0000-0003-0649-2168
Dominique Lambert Centre Universitaire Notre-Dame de la Paix, University of Namur, Francja https://orcid.org/0000-0002-6415-3175

DOI: https://doi.org/10.18290/rf21693-3

Słowa kluczowe: Boża ukrytość, nauka, absconditeizm, dyskordyzm, konkordyzm, zespojenie

Abstrakt

Problem Bożej ukrytości w kontekście nauki

Celem artykułu jest próba znalezienia rozwiązania problemu Bożej ukrytości, który w kontekście nauki przybiera postać pytania o to, dlaczego, jeśli Bóg istnieje, nauka może Go całkowicie ignorować, a mimo to tak wiele wyjaśniać. Formułujemy „argument z ukrytości w kontekście nauki” na wzór „argumentu z ukrytości” zaproponowanego przez J. L. Schellenberga i pokazujemy możliwe sposoby obalenia tego argumentu. Proponujemy również refutację tego argumentu w postaci „absconditeizmu eksplanacyjnego,” którego najlepszym wyrazem jest teza o „zespojeniu” naukowych i teologicznych sposobów wyjaśniania świata. Argumentujemy również, iż teza „absconditeizmu eksplanacyjnego” może zostać rozszerzona na całą dyskusję o ukryciu Boga, dostarczając możliwej odpowiedzi na „argument z ukrytości”.

Artykuł został dofinansowany przez Narodowe Centrum Nauki w Polsce, w ramach projektu badawczego "Deus absconditus - Deus revelatus. The Problem of Cognitive Inaccessibility of God and Its Solutions", grant nr. 2018/29/B/HS1/00922

Bibliografia

Alston, William. “The Inductive Argument from Evil and the Human Cognitive Cognition.” Philosophical Perspectives 5 (1991): 29-67.

Benton, Matthew. “God and Interpersonal Knolwledge.” Res Philosophica 95 (2018): 42147.

Bergmann, Michael. “Commonsense Skeptical Theism.” In Reason, Metaphysics, and Mind. New Essays on the Philosophy of Alvin Plantinga, edited by Kelly James Clark and Michael Rea, 9-37. Oxford: Oxford University Press, 2012.

Bergmann, Michael. “Skeptical Theism and the Prolbem of Evil.” In The Oxford Handbook of Philosophical Theology, edited by Thomas Flint and Michael Rea, 374-99. Oxford: Oxford University Press, 2009.

Bylica, Piotr. Współczesny teizm naturalistyczny z punktu widzenia modelu poziomów analizy. Problem działania sfery nadnaturalnej w przyrodzie. Zielona Góra: Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2016.

Corrigan, Richard. Divine Hiddenness. The Judeo-Christian God’s Self Revelation. Gloucester: Philosophical Frontiers Press, 2008.

Depoe, John. “On the Epistemological Framework for Skeptical Theism.” In Skeptical Theism. New Essays, edited by Trent Dougherty and Justin McBrayer, 32-44. Oxford: Oxford University Press, 2014.

Dodds, Michael. Unlocking Divine Action. Washington: Catholic University of America Press, 2012.

Draper, Paul. “God, Science, and Naturalism.” In The Oxford Handbook of Philosophy of Religion, edited by William Wainwright, 272-303. Oxford: Oxford University Press, 2005.

Dumsday, Travis. “Divine Hiddenness as Deserved.” Faith and Philosophy 31, no. 3 (2014): 286-302.

Dumsday, Travis. “Anti-Theism and the Problem of Divine Hiddenness.” Sophia 55 (2016): 179-95.

Green, Adam, and Eleonore Stump. Hidden Divinity and Religious Belief. Cambridge: Cambridge University Press, 2015.

Heller, Michał. Granice nauki. Kraków: Copernicus Center Press, 2014.

Hick, John. Evil and the God of Love. New York: Palgrave Macmillan, 2010.

Hołda, Miłosz. Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu. Kraków: WAM, 2020.

Kahane, Guy. “Should We Want God to Exist?” Philosophy and Phenomenological Research 87 (2011): 674-96.

Ladrière, Jean. L’articulation du sens. Discours scientifique et parole de la foi. Paris: Aubier Montaigne, Cerf, Delachaux & Niestlé, De Brouwer, 1970.

Ladrière, Jean. L’articulation du sens.Vol. 1, Discours scientifique et parole de foi. Paris: Cerf, 1984.

Ladrière, Jean. L’articulation du sens. Vol. 2, Les langages de la foi. Paris: Cerf, 1984.

Ladrière, Jean. L’articulation du sens. Vol. 3, Sens et vérité en théologie. Paris: Cerf, 2004.

Lambert, Dominique. L’itinéraire spirituel de Georges Lemaître. Bruxelles: Lessisus, 2007.

Lambert, Dominique. Sciences et Théologie. Les figures d'un dialogue. Bruxelles: Lessius, 1999.

Lougheed, Kirk. “The Axiological Solution to Divine Hiddenness.” Ratio 31, no. 3 (2018): 331-41.

McBrayer, Justin. “Skeptical Theism.” Philosophy Compass 5 (2010): 611-23.

Murray, Michael, and David E. Taylor. “Hiddenness.” In The Routledge Companion to Philosophy of Religion, edited by Chad Meister and Paul Copan, 308-17. London: Routledge, 2007.

Schellenberg, John L. Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1993.

Schellenberg, John L. The Hiddenness Argument. Philosophy’s New Challenge to Belief in God. Oxford: Oxford University Press, 2015.

Wainwright, William. “Jonathan Edwards and the Hiddenness of God.” In Divine Hiddenness. New Essays, edited by Daniel Howard-Snyder and Paul Moser, 98-119. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.

Życiński, Józef. Naturalizm i transcendencja. Kraków: Copernicus Center Press, 2014.