On Four Types of Argumentation For Classical Logic

Bożena Czernecka-Rej

doi:10.18290/rf20684-13

Bożena Czernecka-Rej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Filozofii, Polska https://orcid.org/0000-0002-2992-4560

DOI: https://doi.org/10.18290/rf20684-13

Słowa kluczowe: teza o logice I rzędu, maksyma minimalnego okaleczania, uniwersalność logiki, logika rzeczy, metalogika, W.v.O. Quine, J. Woleński, S. Kiczuk

Abstrakt

O czterech typach argumentacji na rzecz logiki klasycznej

Moim celem w tym artykule jest analiza argumentacji pod kątem poprawności standardowej logiki. Formułuję też kilka uwag krytycznych i porównawczych. Skupiam się na czterech najbardziej spójnych i kompletnych argumentach, które próbują uzasadnić wyróżnione stanowisko logiki klasycznej. Istnieją następujące argumenty: argumentacja pragmatyczno-metodologiczna Willarda van O. Quine’a, argumentacja filozoficzno-metalogiczna Jana Woleńskiego, argumentacja ontologiczno-semantyczna Stanisława Kiczuka, argumentacja metalogiczna. Moim zdaniem teza o poprawności logiki klasycznej jest racjonalnie uzasadniona tymi argumentacjami. Pozostaje problem, czy analizowana logika standardowa jest jedyną właściwą logiką.

Bibliografia

Ajdukiewicz, Kazimierz. 1960. Zarys logiki [An outline of logic]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Barwise, J[on]. 1985. “Model-Theoretic Logics: Background and Aims.” In Model-Theoretic Logics, edited by J[on] Barwise and S[alomon] Feferman, 3–23. Berlin: Springer Verlag.

Biłat, Andrzej. 2004. Ontologiczna interpretacja logiki. U podstaw ontologii logicznej [Ontological interpretation of logic. At the base of logical ontology]. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Grodziński, Eugeniusz. 1989. Filozoficzne podstawy logiki wielowartościowej [Philosophical foundations of many-valued logic]. Warszawa: PWN.

Jadacki, Jacek J. 1985. Spór o granice poznania. Prolegomena do epistemologii [A dispute on the limits of cognition]. Warszawa: PWN.

Kiczuk, Stanisław. 1984. Problematyka wartości poznawczej systemów logiki zmiany [Problems of the cognitive value of the systems of the logic of change]. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Kiczuk, Stanisław. 1988a. “Język fizyki współczesnej i problem logiki mechaniki kwantowej w ujęciu Wernera Heisenberga [The language of contemporary physics and the problem of the logic of quantum mechanics according to Werner Heisenberg].” Roczniki Filozoficzne 36, fasc. 1: 57–75.

Kiczuk, Stanisław. 1988b. “Zagadnienie obowiązywalności klasycznego rachunku zdań [The problem of bindingness of the classical propositional logic].” Roczniki Filozoficzne 36, fasc. 1: 39–56.

Kiczuk, Stanisław. 2009. “Skąd logika czerpie swoją moc? [Where does logic draw its power from?].” In Gaudium in litteris. Księga Jubileuszowa ku czci Księdza Arcybiskupa Profesora Stanisława Wielgusa [Gaudium in litteris. The jubilee’s book deidcated to Archbishop Professor Stanisław Wielgus], edited by Stanisław Janeczek, Wanda Bajor, and Michał M. Maciołek, 643–653. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kiczuk, Stanisław. 2012. “O niektórych prawach logiki i zasadach ogólnej teorii bytu [On some laws of logic and the principles of the general theory of being].” Roczniki Filozoficzne 60, No. 2: 171–179.

Kraszewski. Zdzisław. 1967. “Logiki wielowartościowe a prawo sprzeczności i wyłączonego środka [Many-valued logics and the law of contradiction and excluded middle].” In Fragmenty Filozoficzne. Księga Pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Kotarbińskiego w 80-tą rocznicę urodzin [Philosophical passages. The commemorative book dedicated to Professor Tadeusz Kotarbiński on the 80th birthday], edited by Tadeusz Czeżowski, 245–263. Warszawa: PWN.

Kwiatkowski, Tadeusz. 2006. “W sprawie pojęcia logiki klasycznej [On the concept of classical logic].” Roczniki Filozoficzne 54, No. 2: 87-118.

Makinson, David. 2005. Bridges from Classical to Nonmonotonic Logic. London: King’s College.

Mordarski, Ryszard. 2014. “J.M. Bocheńskiego koncepcja filozofii analitycznej [J.M. Bocheński’s concept of analytical philosophy]. In Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP [Beyond logic there is only absurdity], edited by Dariusz Łukasiewicz and Ryszard Mordarski, 309–330. Kraków: Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”.

Prior, Arthur N. 1996. “A Statement of Temporal Realism.” In Logic and Reality. Essays on the Legacy of Arthur Prior, edited by B. Jack Copeland, 45-46. Oxford: Clarendon Press, 1996.

Putnam, Hilary. Wiele twarzy realizmu i inne eseje [The many faces of realism and other essays]. Translated by Adam Grobler. Warszawa: PWN, 1998. Original edition: The many faces of realism. LaSalle, IL: Open Court, 1987.

Quine, Willard Van Orman. 1976. Three Grades of Modal Involvement. In idem. The Way of Paradox and Other Essays, 158–176. New York: Harvard University Press.

Quine, Willard Van Orman. 1986. Philosophy of logic. 2nd edition. Cambridge: Harvard University Press.

Quine, Willard Van Orman. 1992. Pursuit of truth. Cambridge: Harvard University Press.

Quine, Willard Van Orman. 1995. From Stimulus to ScienceCambridge: Harvard University Press.

Read, Stephen. 2006. Monism: the One True Logic. In A Logical Approach to Philosophy: Essays in Honour of Graham Solomon, edited by David Devidi and Tim Kenyon, 193–209. Dordrecht: Springer Verlag.

Sagüillo, José Miguel. 2001. “Quine on Logical Truth and Consequence.” Agora – Papeles de Filozofia 20: 139–156.

Sider, Theodore. 2011. Writing the Book of the World. Oxford: Clarendon Press.

Sobociński, Bolesław. 1956, “In Memoriam Jan Łukasiewicz.” Philosophical Studies (Dublin) 6: pp. 3–49.

Tharp, Leslie H. 1975. “Which Logic Is the Right Logic?” Synthese 31: 1–21.

Tkaczyk, Marcin. 2008. “Stanisława Kiczuka logika świata realnego [Stanisław Kiczuk’s logic of the real world].” Roczniki Filozoficzne 56, No. 1: 9–30.

Woleński, Jan. 1999a. “Logic from a Metalogical Point of View.” In Logic at Work. Essays Dedicated to the Memory of Helena Rasiowa, edited by Ewa Orłowska, pp. 25–35. Berlin: Springer Verlag.

Woleński, Jan. 1999b. Uniwersalność logiki. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filozofia 1. Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, .

Woleński, Jan. 2002. “Metalogical Properties, Being Logical and Being Formal.” Logic and Logical Philosophy 10: 211–221.

Woleński, Jan. 2004. “First-Order Logic: (Philosophical) Pro and Contra.” In First-Order Logic Revisited, edited by Vincent Hendricks, Fabian Neuhaus, Stig Andur Pedersen, Uwe Scheffler, and Heinrich Wansing, 369–398. Berlin: Logos Verlag.

Woleński, Jan. 2014. “Status twierdzeń metanaukowych [The status of metascientific theorems].” Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 23: 45–54.

Woleński, Jan. 2017. “Universality of logic.” Bulletin of the Section of Logic 46 (2017): 21–32.

Woleński, Jan. 2017b. “Świat logiki: ile wartości logicznych i jakie? [The world of logic: how many logical values and what kind?].” In idem. Logika i inne sprawy [Logic and other matters], 135–158. Kraków, Rzeszów: Copernicus Center Press.

Wójciki, Ryszard. 2003. Wykłady z logiki z elementami teorii wiedzy [Lectures on logic with elements of the theory of knowledge]. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.

Wójtowicz, Krzysztof. 2003. Spór o istnienie w matematyce [A dispute on existence in mathematics]. Warszawa: Wyd. Naukowe Semper.

Żegleń, Urszula. 2001. “Filozofia z punktu widzenia Quine’a [Philosophy from the point of view of Quine].” Ruch Filozoficzny 58: 205–219.