Brentana teoria świadomości czasu
Abstrakt
Teoria świadomości czasu jest jednym z najważniejszych obszarów filozofii Brentana. Tworzy również ten fragment jego nauczania, w którym szczególnie wyraźnie widać ewolucję jego poglądów. W ramach analizy wewnętrznej świadomości czasu Brentano kilkakrotnie krytykował własne pomysły, z drugiej strony bardzo często powraca do swoich dawnych, obecnie odrzucanych teorii. W naszym artykule staramy się nakreślić tę interesującą ścieżkę. Uwzględnienie niepublikowanych rękopisów Brentana pozwala nam uzupełnić typowy obraz tej części jego filozofii. Zwykle rozróżnia się tylko „wczesnego” Brentana, który akceptował obiekty zmodyfikowane w czasie, i „późnego” Brentana, który zastąpił tę doktrynę teorią psychicznych trybów czasowych. Rzeczywiście, ten obraz jest bardzo uproszczony.
Die Theorie des Brentanos Zeitbewusstseins
Die Theorie des Zeitbewusstseins bildet einen der wichtigsten Bereiche der Philosophie Brentanos. Sie bildet auch dieses Fragment seiner Lehre, wo die Evolution seiner Ansichten besonders deutlich beobachtet werden kann. Im Rahmen der Analysen des inneren Zeitbewusstseins kritisiert Brentano mehrmals seine eigenen Ideen, andererseits kehr er sehr oft zu seinen alten, inzwischen verworfenen Theorien zurück. In unserem Artikel versuchen wir diesen interessanten Weg zu skizzieren. Die Berücksichtigung der unpublizierten Manuskripte Brentanos erlaubt uns das typische Bild dieses Teils seiner Philosophie zu vervollständigen. Gewöhnlich unterscheidet man nämlich lediglich den „frühen” Brentano, der zeitlich modifizierte Objekte akzeptierte, und den „spaten” Brentano, der diese Lehre durch die Theorie der psychischen zeitlichen Modi ersetzte. In der Tat ist dieses Bild sehr vereinfacht.
Bibliografia
Chisholm R. M. (1982) Brentano's Theory of Judgement, [w:] tenże, Brentano and Meinong Studies. Amsterdam: Rodopi. s. 17-36.
Chisholm R. M. (1986) Brentano and Intrinsic Value. Cambridge.
Chrudzimski A. (1998-1999) Die Theorie des Zeitbewustseins Franz Brentanos aufgrund der unpublizierten Manuskripte, ..Brentano-Studien” , 8. 149-161.
Husserl E. (1966) Zur Phanomenologie des inneren Zeitbewustseins (1893-1917), (Husserliana, X, hrsg. von R. Boehm), ’s-Gravenhage.
Kastil A. (1951) Die Philosophie Franz Brentanos, Bern: A. Francke.
Korner S., Chisholm R. M. (1976) Einleitung, [w:] Brentano , Philosophische Untersuchungen zu Raum, Zeit und Kontinuum, mit Anmerkungen von A. Kastil.
Kraus O. (1919) Franz Brentano. Zur Kenntnis seines Lebens und seiner Lehre, mit Beitragen von C. Stumpf, E. Husserl, München: C. H. Becksche Verlagsbuchhandlung, Oskar Beck.
Kraus O. (1930) Zur Phänomenognosie des Zeitbewustseins, „Archiv für die gesamte Psychologie” , 75, 1-22.
Mill J. S. (1962) System logiki dedukcyjnej i indukcyjnej, t. I-II, tł. Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN.
Simons P. (1996) Logic in the Brentano School, [w:] L. Albertazzi [et al.] (eds.). The School of Franz Brentano, Dordrecht-Boston-London: Kluwer. s. 305-321.
Srzednicki J. (1965) Franz Brentano’s Analysis of Truth, The Hague: Nijhoff.
Stumpf C. (1919) Erinnerungen an Franz Brentano, [w:[ Kraus , Franz Brentano. Zur Kenntnis seines Lebens und seiner Lehre, mit Beitragen von C. Stumpf, E. Husserl, s. 85-149.
Copyright (c) 2000 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.