U źródeł filozofii. Od mitu do logosu

Włodzimierz Dłubacz

Włodzimierz Dłubacz Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Filozofii

Słowa kluczowe: mit, mitologia, filozofia, teologia, świat, kosmologia, przyczyna

Abstrakt

The author takes up the question of the beginning of philosophy − its mythological-religious sources and autonomic constitution. He depicts Greek mythology (Homer and Hesiod) and its picture of the world as a cultural background for the first philosophers. He turns our attention to the formal (object, method and goal) and semantic (vision of the world and its „causes”) similarities and differences between the mythological thought and the philosophical thought. He claims that philosophy did not derive from mythology as a result of its evolution or transformation, but through a radical change in cognitive attitude: accepting the autonomy of the world and of human reason, and, eventually, a break-off from mythological religion.

Bibliografia

Colli G.: Narodziny filozofii, tł. S. Kasprzysiak, Warszawa−Kraków: Res Publica, Oficyna Literacka 1991.

Cornford F. M.: From Religion to Philosophy: A Study in the Origins of Western Speculations, Cambridge 1913.

Diels H., Kranz W.: Die Fragmente der Vorsokratiker, Bd. I-II, Berlin: Weidmannsche Verlagsbuchhandlung 19568.

Dodds E. R.: The Greeks and the Irrational, Berkeley: University of California Press 1951.

Gernet L., Boulanger A.: Le Génie grec dans la religion, Paris: Albin Michel 1970.

Gigon O.: Der Ursprung der griechischen Philosophie von Hesiod bis Parmenides, Basel: Schwabe 19682.

Gilson E.: Bóg i filozofia, tł. M. Kochanowska, Warszawa: IW PAX 1961.

Guthrie W. K. Ch.: A History of Greek Philosophy, vol. I, Cambridge: Cambridge University Press 1962.

Guthrie W. K. Ch.: Orpheus and Greek Religion, London: London University Press 1952.

Guthrie W. K. Ch.: The Greeks and Their Gods, London: London University Press 1950.

Hezjod, Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza, tł. J. Łanowski, Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.

Homer, Iliada, tł. K. Jeżewska, Warszawa: Prószyński i S-ka 1999.

Jaeger W.: Paideia, t. I, tł. M. Plezia, Warszawa: IW PAX 1962.

Jaeger W.: The Theology of the Early Greek Philosophers, Oxford: Clarendon Press 1980.

Kirk G. S.: Myth, Its Meaning and Functions in Ancient and Other Cultures, Cambridge: Cambridge University Press 1970.

Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M.: Filozofia przedsokratejska, tł. J. Lang, Warszawa−Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN, Axis 1999.

Krokiewicz A.: Moralność Homera i etyka Hezjoda, Warszawa: IW PAX 1959.

Krokiewicz A.: Zarys filozofii greckiej. Od Talesa do Platona, Warszawa: IW PAX 1971.

Lengauer W.: Religijność starożytnych Greków, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1994.

Nestle W.: Vom Mythos zum Logos, Stuttgart: Kröner 19422.

Nilsson M. P.: Geschichte der griechischen Religion, Bd. I, München: C. H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung 19552.

Podbielski H.: Mit kosmogoniczny w Teogonii Hezjoda, Lublin: TN KUL 1978.

Reale G.: Historia filozofii starożytnej Grecji, t. I, tł. E. I. Zieliński, Lublin: RW KUL 1994.

Sinko T.: Literatura grecka, t. I-III, Kraków−Wrocław: „Ossolineum” 1931-1954.