Naturalistyczne próby obrony realizmu naukowego
Abstrakt
The article is dealing with the problem of scientific realism and its defense in the contemporary philosophy of science. Of the main interest for the analysis are naturalistic attempts proposed recently by Richard Boyd and Stathis Psillos. After having introduced the notion of abduction and the inference to the best explanation Boyd's and Psillos's naturalistic argument is presented and analyzed. The analysis tries to show how this argument works in the broader context of the naturalistic epistemology and the naturalistic semantics. The relationship of this argument with the reliable-process theory of justifiedness, proposed by Alvin I. Goldman, and with the causal theory of reference is presented. In the light of these presentations, as well as those of Larry Laudan and Hilary Putnam, the limits of the naturalistic approach to the problem of scientific realism is discussed, the main objections being those of the empirical inadequacy of the premisses of the argument, and the limitations of the pure causal approach to the epistemology.
Bibliografia
Arystoteles: Etyka Nikomachejska. W: tenże. Dzieła wszystkie. T. 5. Tł. D. Gromska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1996 s. 77-300.
Audi R.: The Structure of Justification. Cambridge: Cambridge University Press 1993.
Boyd R.: Realism, Approximate Truth, and Philosophical Method. W: The Philosophy of Science. Ed. D. Papineau. Oxford: Oxford University Press 1996 s. 215-255. Oxford Readings in Philosophy.
Boyd R.: Scientific Realism and Naturalistic Epistemology. W: PSA 1980. T. 2. Ed. P. Asquith, T.Nickels. East Lansing, Mich.: Philosophy of Science Association 1981 s. 613-662.
Chisholm R. M.: Teoria poznania. Tł. R. Ziemińska. Lublin: IW DAIMONION 1994.
Chmielewski A.: Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1997.
A Companion to Epistemology. Ed. J. Dancy, E. Sosa. Oxford: Basil Blackwell 1993.
Devitt M., Sterelny K.: Language and Reality: An Introduction to the Philosophy of Language. Oxford: Basil Blackwell 1987.
Engel P.: La norme du vrai. Philosophie de la logique. [Paris]: Gallimard 1989.
Feyerabend P. K.: Przeciw metodzie. Tł. S. Wiertlewski. Wrocław: Siedmioróg 1996.
Fumerton R.: Inference to the Best Explanation. W: A Companion to Epistemology. Ed.J. Dancy, E. Sosa. Oxford: Basil Blackwell 1993 s.207-209.
Goldman A. I.: Epistemology and Cognition. Cambridge, MA: Harvard University Press 1986.
Goldman A. I.: Reliabilism. W: A Companion to Epistemology s. 433-436.
Goldman A. I.: What Is Justified Belief? W: Naturalizing Epistemology. Ed. H. Kornblith. Ed. 2. Cambridge, MA − London, England: The MIT Press, A Bradford Book 1994 s.105-130.
Harman G.: Induction: Enumerative and Hypothetical. W: A Companion to Epistemology s.200-206.
Herschel J. F. W.: Wstęp do badań przyrodniczych. Tł. T. Pawłowski. Warszawa: PWN 1955.
Hookway Ch.: Abduction. W: A Companion to Epistemology s. 8.
Katz J. J.: The Metaphysics of Meaning. Cambridge, MA − London, England: The MIT Press, A Bradford Book 1990.
Katz J. J.: Realistic Rationalism. Cambridge, MA − London, England: The MIT Press, ABradford Book 1998.
Kim J.: What Is „Naturalized Epistemology”? W: Naturalizing Epistemology s. 33-55.
Kornblith H.: Beyond Foundationalism and the Coherence Theory. W: Naturalizing Epistemology s. 131-146.
Kwiatkowski T.: Klasyfikacje rozumowań w polskiej filozofii współczesnej. W: tenże. Szkice z historii logiki ogólnej. Lublin: IW DAIMONION 1993 s. 252 n.
Laudan L.: Progress or Rationality? The Prospects for Normative Naturalism. W: The Philosophy of Science. Ed. D. Papineau. Oxford: Oxford University Press 1996 s. 194-214. Oxford Readings in Philosophy.
Losee J.: Wprowadzenie do filozofii nauki. Tł. T. Bigaj. Warszawa: Prószyński i S-ka 2001.
Naturalizing Epistemology. Ed. M. Kornblith. Ed. 2. Cambridge, MA − London, England: The MIT Press, A Bradford Book 1994.
Oeing-Hanoff L.: Analyse/Synthese. W: Historisches Wörterbuch der Philosophie. Bd. 1. Hrsg. von J. Ritter. Basel−Stuttgart: Schwabe & Co. Verlag 1971 s. 232-248.
Passmore J.: A Hundred Years of Philosophy. Ed. 2. London: Penguin Books 1968.
Psillos S.: Scientific Realism: How Science Tracks Truth. London−New York: Routledge 1999.
PutnamH.: The Diversity of the Sciences. W: tenże. Words and Life. Ed. J. Conant. Cambridge, MA: Harvard University Press 1995 s. 463-480.
Quine W. V. O.: Epistemologia znaturalizowana. W: tenże. Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne. Tł. B. Skarga. Warszawa: PIW 1986 s. 106-125.
Słownik języka polskiego. T. 8. Red. W. Doroszewski. Warszawa: PWN 1966.
Sosa E.: Knowledge in Perspective: Selected Essays in Epistemology. Ed. 2. Cambridge: Cambridge University Press 1995.
Żegleń U. M.: Wprowadzenie do semiotyki teoretycznej i semiotyki kultury. Toruń: WUMK 2000.
Copyright (c) 2003 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
