Ontologizm, czyli Siemiona Franka polemika z pokantowskim epistemologizmem

Teresa Obolevitch

Teresa Obolevitch Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie

Słowa kluczowe: S. Frank, I. Kant, neokantyzm, epistemologia, metafizyka

Abstrakt

In this article I compare philosophical investigations of S. Frank and epistemology of Kant and neo-Kantians of Marburg school. In accordance with Kant’s conclusions, neo-Kantians claimed that an object of cognition is unknown (x) which is not “given” but “made” by a subject during the process of cognition. Whereas Frank, beginning with an analysis of judgment concluded that an object of cognition (unknown x) is Absolute or all-unity which really exists. Frank insisted that Absolute enables every cognition. Contrary to neo-Kantians, Frank stressed the primacy of being over cognition. These characteristics in Russian philosophy and was named by the term “ontologism.”

Biogram autora

Teresa Obolevitch, Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie

Dr Teresa Obolevitch BDNP – Wydział Filozofii, Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie

Bibliografia

Бердяев Н. А.: Моё философское миросозерцание, [w:] tenże, О русской философии, Свердловск: Издательство Уральского университета 1991, s. 19-25.

Cassirer E.: Pojęcie rzeczywistości, tł. P. Parszutowicz, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” t. 50/51 (2006), s. 207-239.

Czernawska M.: Marburska teoria bytu: przedmiot jako niewiadoma poznania, „Studia Filozoficzne” 7 (1986), s. 77-84.

Gogacz M.: Istnieć i poznawać. Notatnik błędów filozoficznych i trudności z kręgu klasycznie pojętej filozofii, Warszawa: ATK 1969.

Евлaмпиeв И. И.: История русской метафизики в XIX–XX веках. Русская философия в поисках абсолюта, ч. I, Санкт-Петербург: Алетейя 2000.

Элен П.: Введение в специфику философского мышления Франка, пер. О. Назаровой, „Логос” 1 (2004), s. 186-208.

Элен П.: Николай Кузанский и Семен Франк, пер. О. Назаровой, [w:] „Историко-философский ежегодник’ 2005”, ред. Н. В. Moтрoшиловa, Moсквa: Наука 2005, s. 331-357.

Frank S.: Zagadnienie rzeczywistości, [w:] Księga Pamiątkowa II Polskiego Zjazdu Filozoficznego, Warszawa 1927, „Przegląd Filozoficzny” XXXI (1928), s. 95-99.

Frank S.: Istota i wiodące motywy filozofii rosyjskiej, tł. E. Matuszczyk, [w:] Niemarksistowska filozofia rosyjska. Antologia tekstów filozoficznych XIX i pierwszej połowy XX wieku, cz. I, red. L. Kiejzik, Łódź: Ibidem 2001, s. 33-44.

Frank S.: Niepojęte. Ontologiczny wstęp do filozofii religii, tł. T. Obolevitch, Tarnów: Biblos 2007.

Фрaнк С. Л.: Русское мировоззрение, пeр. Г. Фрaнкo, [w:] tenże, Духовные основы общества, Moсквa: Республика 1992, s. 472-500.

Фрaнк С. Л.: Предмет знания. Об основах и пределах отвлеченного знания, [w:] tenże, Предмет знания. Душа человека, Санкт-Петербург: Наука 1995, s. 42-364.

Фрaнк С. Л.: O критическом идеализме, [w:] O. Нaзaрoвa, Онтологическое обоснование интуитивизма в философии С. Л. Франка, Moсквa: Идея-Пресс 2003, s. 157-196.

Hanuszkiewicz W.: Problem analityczności i syntetyczności sądów w Kantowskim transcendentalizmie w ujęciu Ernsta Cassirera, „Przegląd Filozoficzny” 2 (2006), s. 111-120.

Kant I.: Krytyka czystego rozumu, tł. R. Ingarden, Kęty: Wydawnictwo Antyk 2001.

Kiersnowska-Suchorzewska J.: Metafizyka Kanta w świetle polemiki neokantystów, „Przegląd Filozoficzny” XL (1937), s. 367-398.

Łosski N.: Rosyjska filozofja XX wieku, tł. A. Surkow, „Przegląd Filozoficzny” t. 39 (1936), s. 260-286.

Mikołaj z Kuzy: O oświeconej niewiedzy, tł. I. Kania, Kraków: Wydawnictwo Znak 1997.

Natorp P.: Filozofia, tł. J. Ożarowski, [w:] Filozofia i socjologia XX wieku, cz. 2, red. B. Baczko, Warszawa: Wiedza Powszechna 1965, s. 151-168.

Obolevitch T.: Problematyczny konkordyzm. Wiara i wiedza w myśli Włodzimierza S. Sołowjowa i Siemiona L. Franka, Kraków–Tarnów: OBI–Biblos 2006.

Ożarowski J.: Metoda transcendentalna a problem poznania syntetycznego w szkole marburskiej, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” t. 5 (1959), s. 141-168.

Зеньковский В. В.: История русской философии, т. 2, Ростов-на-Дону 1999.