Myśl jako ‘kyklos’ (DK 28 B 5) – aspekt refleksji epistemologiczno-metodologicznej Parmenidesa z Elei

Maria Marcinkowska-Rosół

Maria Marcinkowska-Rosół Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Słowa kluczowe: Parmenides, myśl, koło, poznanie, dedukcja

Abstrakt

The article deals with the Greek idea of circular thought and especially with the question of its presence and meaning in the philosophy of Parmenides of Elea. A new interpretation of the fragment DK 28 B 5, which is crucial to this issue, is proposed. It is suggested that the circularity of thought refers to the deductive mode of the arguments in the “Aletheia” and to the proleptic character of some of the Parmenidean statements. Both fragment B 5 (to be placed probably at the beginning of the deduction of the “Aletheia”) and B 8.50-51 (the end of the “Aletheia”) may be successfully interpreted on the basis of this idea. The proposed interpretation makes clear why the circularity of thought does not oppose the linearity of the reasoning and why the logical character of cognition does not contradict its immediacy for Parmenides.

Biogram autora

Maria Marcinkowska-Rosół, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Dr Maria Marcinkowska-Rosół – Instytut Filologii Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

Ballew L.: Straight and Circular in Parmenides and the ‘Timaeus’, „Phronesis” 19 (1974), s. 189-209.

Barnes J.: The Presocratic Philosophers, vol. I, London: Routledge & Kegan Paul 1979.

Bicknell P.: Parmenides DK 28 B5, „Apeiron” 13 (1979), s. 9-11.

Bodnár A.: Contrasting images. Notes on Parmenides B5, „Apeiron” 19 (1985), s. 57-63.

Bormann K.: Parmenides. Untersuchungen zu den Fragmenten, Hamburg: Felix Meiner Verlag 1971.

Conche M.: Parménide. Le Poème: Fragments. Texte grec, traduction, présentation et commentaire, Paris: Presses Universitaires de France 1966.

Cordero N.-L.: Les deux chemins de Parménide, Paris–Bruxelles: Librairie J. Vrain, Éditions Ousia 1984.

Cornford F. M.: Parmenides’ Two Ways, „Classical Quarterly” 27 (1933), s. 97-111.

Coxon A. H.: The Fragments of Parmenides. A Critical Text with Introduction, Translation, the Ancient Testimonia and a Commentary, Assen–Maastricht: Van Gorcum 1986.

Curd P.: The Legacy of Parmenides. Eleatic Monism and Later Presocratic Thought, Princeton: Princeton University Press 1988.

Diels H.: Parmenides’ Lehrgedicht, Griechisch und Deutsch, Berlin: Verlag von Georg Reimer 1897.

Gajda-Krynicka J.: Parmenides z Elei, [w:] Literatura Grecji Starożytnej, red. H. Podbielski, t. 2, Lublin: TN KUL 2005, s. 459-468.

Guthrie W. K. C.: A History of Greek Philosophy, vol. II: The Presocratic Tradition from Parmenides to Democritus, Cambridge: Cambridge University Press 1965.

Hölscher U.: Parmenides. Vom Wesen des Seienden. Die Fragmente, Griechisch und deutsch, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag 1969.

Jameson G.: ‘Well-rounded truth’ and circular thought in Parmenides, „Phronesis” 3 (1958), s. 15-30.

Klowski J.: Parmenides’ Grundlegung seiner Seinslehre B 2-7 (DK), „Rheinisches Museum” 120 (1977), s. 97-137.

Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M.: Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami, przeł. J. Lang, Warszawa–Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN 1999.

Kubok D.: Prawda i mniemania. Studium filozofii Parmenidesa z Elei, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2004.

Kubok D.: Sphairos u presokratyków i w Platońskim Timajosie, [w:] Kolokwia Platońskie. TIMAIOS, red. A. Olejarczyk, M. Manikowski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004, s. 33-41.

Mansfeld J.: Die Offenbarung des Parmenides und die menschliche Welt, Assen: Van Gorcum & Comp. 1964.

Marcinkowska-Rosół M.: Zur Syntax von Parmenides Fr. 1.31-32, „Hermes” 135 (2007), s. 134-148.

Miłuńska B.: Czy Parmenides był monistą?, „Studia Filozoficzne” 1988, nr 3 (268), s. 3-18.

Mourelatos A. P. D.: The Route of Parmenides. A Study of Word, Image, and Argument in the Fragments, New Haven–London: Yale University Press 1970.

Olejarczyk A.: Tautou kyklos eutrochos – koncepcja wiedzy w „Timajosie” Platona, [w:] Kolokwia Platońskie. TIMAIOS, red. A. Olejarczyk, M. Manikowski, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2004, s. 179-192.

Owen G.E.L.: Eleatic Questions, „Classical Quarterly” 10 (1960), s. 84-102.

Patin A.: Parmenides im Kampfe gegen Heraklit, Leipzig: B.G. Teubner 1899.

Reinhardt K.: Parmenides und die Geschichte der griechischen Philosophie. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann 1985 (1. wyd. 1916).

Schmitz H.: Der Ursprung des Gegenstandes. Von Parmenides bis Demokrit, Bonn: Bouvier Verlag 1988.

Schmitz H.: Nachlese zu Parmenides, „Hermes” 129 (2001), s. 459-466.

Tarán L.: Parmenides. A Text with Translation, Commentary, and Critical Essays, Princeton, New Jersey: Princeton University Press 1965.

Thanassas P.: Die erste “zweite Fahrt”: Sein des Seienden und Erscheinen der Welt bei Parmenides, München: Fink, Wilhelm 1997.

Wesoły M.: Parmenides. Fragmenty poematu ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ, O naturze, „Przegląd Filozoficzny” 38 (2001), s. 71-85.