Czy logika formalna jest rodzajem ontologii?
Abstrakt
This paper addresses the question of the relationship between the object of formal logic and the object of ontology. The history of logic and philosophy shows a kinship and overlapping between the two sciences. The analyses were conducted on the basis of three approaches to formal logic, i.e. Aristotle’s logic Russell’s and Whitehead’s logic, and Leśniewski’s logic. At the same time, it sought to grasp its material and formal object. Now with regard to ontology mainly Aristotelian and Leibnizean understanding of ontology was taken into account as an instance of philosophical ontology and set theory ontology as an example of ontology constructed with a view to play the role of a semantic background for the formulas of logical calculi. The considerations under study allow us to state that even if material objects in the two sciences overlap, especially in the case when the formulas of logic are interpreted by way of ontology, their formal objects seem to be different. Logic does not focus on the question of the categorisation of reality; the essences belonging to respective ontological categories are only “truth-making” factors for the statements formulated by formal logic.
Bibliografia
Adamczyk S.: Różnica między istotą a istnieniem substancjalnym w nauce Arystotelesa, „Roczniki Filozoficzne” 7 (1959), z. 1, s. 103-128.
Ajdukiewicz K.: Reizm, [w:] tenże, Język i poznanie, t. 1, Warszawa 1985, s. 82-86.
Biłat A.: Stany rzeczy w semantyce klasycznej, [w:] J. Perzanowski, A. Pietruszczak, C. Gorzka (red.), Filozofia/Logika. Filozofia logiczna, Toruń 1995.
Bocheński J.: Co logika dała filozofii, „Studia Filozoficzne” 1988, nr 6-7.
Bocheński J.: Logika i ontologia, [w:] Logika i filozofia, Warszawa 1993.
Borkowski L.: Logika formalna. Systemy logiczne. Wstęp do metalogiki, Warszawa 1970.
Borkowski L.: Wprowadzenie do logiki i teorii mnogości, Lublin 1991.
Judycki S.: Co to jest metafizyka? Trzy wielkie koncepcje Zachodu, [w:] A. B. Stępień, T. Szubka (red.), Studia metafilozoficzne, t. I, Lublin: TN KUL 1993, s. 39-100.
Kiczuk S.: Uwagi o przedmiocie logiki formalnej, „Roczniki Filozoficzne” 43 (1995), s. 41-52.
Kiczuk S.: Zagadnienie przedmiotu logiki formalnej, mps odczytu wygłoszonego na VI Polskim Zjeździe Filozoficznym w Toruniu w 1995 r.
Kotarbiński T.: Wykłady z dziejów logiki, Łódź 1957.
Kotarbiński T.: Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa 1986.
Kotarbiński T.: Fazy rozwojowe konkretyzmu, [w:] Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa 1986, s. 397-404.
Krąpiec A.: Transcendentalia i uniwersalia, „Roczniki Filozoficzne” 7 (1959), z. 1, s. 5-39.
Krąpiec A.: Zagadnienie przedmiotu „Metafizyki” Arystotelesa, „Roczniki Filozoficzne” 12 (1964), z. 1.
Krąpiec A.: Metafizyka, Poznań 1966.
Krąpiec A.: Zagadnienie przedmiotu metafizyki Arystotelesa, [w:] A. B. Stępień, T. Szubka (red.), Studia metafilozoficzne, t. I, Lublin 1993, s. 19-20.
Lechniak M.: Interpretacje wartości matryc logik wielowartościowych, Lublin 1999.
Lejewski Cz.: Logic and ontology, [w:] E. Agazzi (ed.), Historical, Philosophical and Mathematical Aspects of Modern Logic and Its Applications, Dordrecht 1981.
Lejewski Cz.: Logika, ontologia i metafizyka, „Filozofia Nauki” 12 (1993), s. 15-35.
Lubomirski A.: Heinrich Scholz: metafizyka logicyzmu, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 36 (1991), s. 52-72.
Łukasiewicz J.: Logistyka a filozofia, [w:] Z zagadnień logiki i filozofii, Warszawa 1961, s. 195-209.
Łukasiewicz J.: W obronie logistyki, [w:] Z zagadnień logiki i filozofii, Warszawa 1961, s. 210-219.
Marciszewski W.: O roli „Elementów” we współczesnej filozofii polskiej, [w:] T. Kotarbiński, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa 1986, s. 496-498.
Migasiński J.: Metafizyka: szkic typologii pojęcia, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 36 (1991).
Morscher E.: Ontology as a Normative Science, „Journal of Philosophical Logic” 3 (1974), s. 285-289.
Nieznański E.: Logika przedmiotów, „Studia Filozoficzne” 1988, nr 6-7, s. 101-115.
Perzanowski J.: Ontologie i ontologiki, „Studia Filozoficzne” 1988, nr 6-7, s. 87-99.
Stanosz B., Nowaczyk A.: Logiczne podstawy języka, Warszawa 1976.
Stępień A. B.: Metafizyka i ontologia, „Roczniki Filozoficzne” 9 (1961), z. 1, s. 85-98.
Stępień A. B.: Ontologia: typy i status poznawczy. Ontologia a metafizyka, [w:] A. B. Stępień, T. Szubka (red.), Studia metafilozoficzne, t. I, Lublin: TN KUL 1993, s. 9-37.
Stępień A. B.: Wstęp do filozofii, Lublin: TN KUL 1995.
Suszko R.: O kategoriach syntaktycznych i denotacjach wyrażeń w językach sformalizowanych, [w:] tenże, Rozprawy logiczne, Warszawa 1964, s. 193-204.
Suszko R.: Syntactic Structure and Semantical Reference I, „Studia Logica” 8 (1958), s. 213-244.
Suszko R.: Syntactic Structure and Semantical Reference II, „Studia Logica” 9 (1960), s. 185-216.
Wojtysiak J.: Ontologia czy metafizyka?, [w:] A. B. Stępień, T. Szubka (red.), Studia metafilozoficzne, t. I, Lublin: TN KUL 1993, s 101-135.
Wolniewicz B.: Rzeczy i fakty, Warszawa 1968.
Żegleń U.: Modalność w logice i w filozofii. Podstawy ontyczne, Warszawa 1990.
Copyright (c) 2008 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
