Odpowiedzialność narodu za państwo w koncepcjach współczesnych personalistów polskich

Michał Kapias

Michał Kapias Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Słowa kluczowe: odpowiedzialność; naród; państwo; personalizm; osoba; wspólnota

Abstrakt

Contemporary times, filled with ideas of postmodernism and globalization, are not conducive to reflection on the concept of the nation. Meanwhile, the nation as a community of people from the same family has a personal dimension. The nation should therefore have a significant impact on the state, which is public. There is a need to take responsibility for the quality of the state by the national community.

Especially this responsibility is reflected in the idea of realization of the common good. The state has the duty to care for common welfare and enable people to participate in it.

National community helps in this process. Its fundament is a common good implemented by every person. A national culture has important role in the responsibility for the state. The specificity of a culture—with its sovereignty—distinguishes a given nation from others. This makes it possible to play a significant role in building the sovereignty of the country.

However, in taking responsibility for the state, the most important is a person. Because he is a human being – what is particularly emphasized by Polish personalists.

Bibliografia

Adamski Ł.: Prawa człowieka dla waleni?, http://www.fronda.pl/news/czytaj/tytul/prawa_czlowieka_dla_waleniow___19577/ (03.08.2012).

Bartnik Cz. S.: Kultura i świat osoby, Lublin: Standruk 1999.

Bartnik Cz. S.: Naród i jego dzieje jako dzieło „personarum in communione”, [w:] T. Styczeń (red.), Człowiek w poszukiwaniu zagubionej tożsamości. Gdzie jesteś Adamie?, Lublin: RW KUL 1978.

Bartnik Cz. S.: Problematyka teologii narodu, [w:] tenże (red.), Polska teologia narodu, Lublin: TN KUL 1986.

Bocheński I.: Co to znaczy być Polakiem?, [w:] tenże, Sens życia, Kraków: Philed sp. z o.o. 1993.

Buttiglione R.: Suwerenność narodu przez kulturę, „Ethos” 1988, nr 2.

Filek J.: Ontologizacja odpowiedzialności. Analityczne i historyczne wprowadzenie w problematykę, Kraków: Wyd. Akademii Ekonomicznej 1996.

Gałkowski J.: Osoba i wspólnota. Szkic o antropologii Kard. Karola Wojtyły, „Roczniki Nauk Społecznych” 8 (1980)

Granat W.: Personalizm chrześcijański, Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1985.

Hertz F.: Nationality in History and Politics, New York: New York University Press 1944.

Ianni O.: Globalizacja i koniec narodu, [w:] A. Domosławski, Świat nie na sprzedaż. Rozmowy o globalizacji i kontestacji, Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2002.

Jan Paweł II: Centesimus annus, Katowice: Wyd. św. Jacka 1991.

Jan Paweł II: Christifideles laici, Katowice: Wyd. św. Jacka 1989.

Jan Paweł II: Przemówienie do Korpusu Dyplomatycznego (12.01.1979), [w:] tenże, Nauczanie papieskie, t. II., t. III, Warszawa: Pallottinum 1990.

Jan Paweł II: Przemówienie do korpusu dyplomatycznego w Nairobi (06.05 1980), [w:] tenże, Nauczanie społeczne 1980, t. III, Warszawa: ODiSS 1984.

Jan Paweł II: Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Nowy York (05.10.1995), [w:] J. Poniewierski (red.), Przemówienia i homilie Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997.

Jan Paweł II: Redemptor hominis, Katowice: Wyd. św. Jacka 1982

Jaroszyński P.: Demokracja – politeja czy ochlokracja?, „Filozofia”, 1995, nr 24.

Kapias M., Polok G.: Społeczne, polityczne i gospodarcze elementy demokracji personalistycznej, Katowice: Akademia Ekonomiczna w Katowicach 2006.

Kondziela J.: Filozofia społeczna, Lublin: RW KUL 1972.

Kondziela J.: Normatywny charakter „bonum commune”, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1969, nr 2.

Kowalczyk J.: Miłość ojczyzny w nauce św. Tomasza z Akwinu, Poznań–Warszawa: Pallottinum 1975.

Kowalczyk S.: Człowiek a społeczność, Lublin: RW KUL 1996.

Kowalczyk S.: Człowiek w myśli współczesnej, Warszawa: Michalineum 1990.

Kowalczyk S.: Filozofia kultury, Lublin: RW KUL 1997.

Kowalczyk S.: J. Maritain, prekursor soborowego humanizmu, Lublin: RW KUL 1992.

Kowalczyk S.: Liberalizm i jego filozofia, Katowice: Wyd. Unia 1995.

Kowalczyk S.: Wprowadzenie do filozofii J. Maritaina, Lublin: RW KUL 1992.

Kowalczyk S.: Z refleksji nad człowiekiem. Człowiek – społeczność – wartość, Lublin: TN KUL 1995.

Kowalski J.: Człowiek i kultura w nauczaniu Jana Pawła II, „Chrześcijanin w Świecie” 1987, nr 164.

Krąpiec M.A.: Ja człowiek, Lublin, RW KUL 1991.

Krąpiec M.A.: Ludzka wolność i jej granice, Warszawa: RW KUL 1997.

Krąpiec M.A.: O ludzka politykę, Katowice: TOLEK 1995.

Krąpiec M.A.: Rozważania o narodzie, Lublin: Fundacja „Servire Veritati” Instytut Edukacji Narodowej 1998.

Krąpiec M.A.: Suwerenność – czyja?, Lublin: RW KUL 1996.

Krąpiec M.A.: U źródeł różnych form liberalizmu, „Cywilizacja”, 2003, nr 6.

Krucina J.: Dobro osobowe a dobro wspólne, „Ateneum Kapłańskie” 1970, t. 74.

Krucina J.: Przestrzeń samorządu, Wrocław: TUM 1988.

Majka J.: Etyka społeczna i polityczna, Wrocław: TUM 1993.

Majka J.: Filozofia społeczna, Wrocław: ODiSS 1982.

Majka J.: Jaka Polska?, Wrocław: TUM 1991.

Majka J.: Katolicka Nauka Społeczna, Warszawa: ODiSS 1988.

Majka J.: Moralny charakter życia społecznego, „Roczniki Filozoficzne” 14 (1966) ???.

Maritain J.: Człowiek i państwo, Kraków: Znak 1993.

Maritain J.: Humanizm integralny, Londyn: Veritas 1960.

Maritain J.: La personne et le bien commune, Paris: Desclée de Brouwer 1947.

Maritain J.: Raison et rai sons, Paris: Egloff 1947.

Maritain J.: Trzej reformatorzy, Warszawa: Verbum 1939.

Mazur P.S.: Odpowiedzialność władzy za dobro wspólne w kontekście współczesnej marginalizacji państwa, „Zeszyty Społeczne KIK”, 2007, nr 15

Meinecke F.: Weltbürgertum und Nationalstaat, hg. und eingeleitet von Hans Herzfeld, München 1969

Piwowarczyk J.: Katolicka etyka społeczna, cz. II, Londyn; Veritas 1957.

Piwowarski W.: Dobro wspólne, [w:] W. Piwowarski (red.), Słownik Katolickiej Nauki Społecznej, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1993.

Schrade U.: Problem Narodu i Ojczyzny w ujęciu J. Woronieckiego i I. M. Bocheńskiego, „Arcana” 2000, nr 3.

Strzeszewski Cz.: Hierarchia dóbr wspólnych a naturalna hierarchia społeczności, „Roczniki Filozoficzne” 14 (1966).

Strzeszewski Cz., Katolicka Nauka Społeczna, Lublin: RW KUL 1994.

Styczeń T.: Człowiek człowiekowi świętością, „Tygodnik Powszechny” nr 45 z 11.11.1990.

Styczeń T.: Solidarność wyzwala, Lublin: RW KUL 1993

Styczeń T., Szostek A., Liberalizm po marksistowsku. Antropologiczne implikacje marksistowskiej soteriologii, [w:] A.B. Stępień (red.), Wobec filozofii marksistowskiej. Polskie doświadczenia, Lublin: RW KUL 1990.

Ślipko T.: Państwo i naród w dobie globalizacji, [w:] G. Noszczyk (red.), Naród i państwo w myśli społecznej Kościoła, Katowice–Sosnowiec: Wyd. IAK 2003.

Ślipko T.: Zarys etyki ogólnej, Kraków: WAM 1982.

Ślipko T.: Zarys etyki szczegółowej, t. 2, Kraków: WAM 1982.

Wizyta – Pielgrzymka Jana Pawła II w Polsce, „Chrześcijanin w świecie” 11 (1979), nr 8

Wojtyła K.: Chrześcijanin a kultura, „Znak” 1964, nr 124.

Wojtyła K.: Miłość i odpowiedzialność, Lublin: TN KUL 1986.

Wojtyła K.: Myśl o papiestwie i o narodzie, „Znak” 1978, nr 292-293.

Wojtyła K.: Osoba i czyn, Lublin: TN KUL 1994.

Woroniecki J.: Katolicka etyka wychowawcza, t. 1, Lublin: RW KUL 1986.

Woroniecki J.: Nacjonalizm, [w:] M. Vaussard (red.), Nacjonalizm a katolicyzm, Poznań 1927.

Woroniecki J.: O narodzie i państwie, Lublin: Fundacja „Servire Veritati” Instytut Edukacji Narodowej 2004.

Zdybicka Z.: Religia a kultura, [w:] H. Zimoń (red.), Religia w świecie współczesnym. Zarys problematyki religiologicznej, Lublin: TN KUL 2001.

Zdybicka Z.: Religia formująca naród, „Człowiek w Kulturze” 1996, nr 8.

Ziegler H.: Die moderne Nation, Tübingen 1931.

Zwoliński A.: Katolicka Nauka Społeczna, Kraków: PAT 1992.