Identyczność, pewne zaimki funktorowe i deskrypcje

Eugeniusz Wojciechowski

Eugeniusz Wojciechowski Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Zakład Filozofii Przyrody

Słowa kluczowe: identyczność; zaimki funktorowe; zaimki wskazujące; bezkwantyfikatorowy rachunek nazw; logika Ockhama; logika średniowieczna; deskrypcje określone

Abstrakt

From the logical point of view, the most interesting among the pronouns are demonstrative pronouns (especially: this/that), indefinite pronouns (a/an), definite pronoun (the) and quantifying pronouns (every, all, some). Unlike personal pronouns (e.g. I/you/he) they are in fact functors (of the n/n category).

The differentiation between personal pronouns (n) and functor pronouns (n/n) is vital here. This differentiation does not exist in traditional grammar.

The study is limited to determining functor pronouns with the use of logical properties of quantifying expressions, which are functor pronouns themselves – all (π) and some (σ) – formally expressed in the quantifier-less calculus of names (BRN). The calculus is properly enriched with demonstrative pronouns (demonstrativa), in connection to certain studies by Toshiharu Waragai (LID). An attempt to employ this system (BRND) in the analysis of some fragments of Ockham's Summa Logicae is shown here. The work is concluded with the analysis of a functor pronoun the only (ι), being a special case of a definite pronoun, which is characterised here by means of rules. The work reveals the connection between this pronoun and the operator of definite descriptions (marked in the same way) in relation to a certain Ludwik Borkowski’s conception.

Bibliografia

Borkowski L.: Bezkwantyfikatorowy założeniowy system rachunku nazw. Część I, „Roczniki Filozoficzne” 28 (1980), z.1, s. 133-148.

Borkowski L.: Bezkwantyfikatorowy założeniowy system rachunku nazw. Część II, „Roczniki Filozoficzne” 41 (1993), z.1, s. 11-21.

Borkowski L.: O operatorze deskrypcyjnym w ontologii Leśniewskiego, „Roczniki Filozoficzne”, 26 (1978), z. 1, s. 145-152.

Bühler K.: Teoria języka, Kraków: Universitas 2004.

Guillelmus de Ockham: Summa Logicae, ed. Gedeon Gal & Stephanus Brown, St. Bonaventura, NY 1974. Cytaty polskie z: Ockham W.: Suma logiczna, przeł. T. Włodarczyk, Warszawa: PWN 1971.

Henry D.P.: That most subtle Question, Manchester: University Press 1984.

Doroszewski W.: O zaimku ‘ten’ jako o haśle słownikowymi, [w:] tenże, Język – Myślenie – Działanie, Warszawa: PWN 1982, s. 253-257.

Słupecki J.: St. Leśniewski’s calculus of names, „Studia Logica” 3 (1955), s. 7-70.

Waragai T.: Basic Construction of a System of Logic Based on Identity and Demonstrtives, „Philosophy” 74 (1982), s. 65-78.

Wojciechowski E.: O pewnym rozszerzeniu sylogistyki, „Kwartalnik Filozoficzny” 22 (1994), s. 165-179.

Wojciechowski E.: Zwischen der Syllogistik und den Systemen von Leśniewski: Eine Rekonstruktion der Idee der Quantifizierung der Prädikate, „Grazer Philosophische Studien” 48 (1994), s. 165-200.

Wojciechowski E.: Pewien bezkwantyfikatorowy rachunek nazw, [w:] Logika & Filozofia Logiczna. FLFL 1996-1998, red. J. Perzanowski i A. Pietruszczak, Toruń: Wydawnictwo UMK 2000, s. 109-126.

Wojciechowski E.: Bezkwantyfikatorowy rachunek nazw z regułą ekstensjonalności, „Roczniki Filozoficzne” 56 (2008), nr 1, s. 417-429.