The Concept of Miracle as an “Extraordinary Event”

  • Adam Świeżyński Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytut Filozofii
Słowa kluczowe: cud; prawa przyrody; zdarzenie niezwykłe; prawa przyrodnicze

Abstrakt

Koncepcja cudu jako „zdarzenia niezwykłego”

Zazwyczaj, najkrócej rzecz ujmując, określa się cud jako „niezwykłe zdarzenie spowodowane przez Boga”. Bliższa analiza pojęcia niezwykłości prowadzi do wyróżnienia dwóch innych cech cudu – ponadnaturalności i naukowej niewyjaśnialności. Wyodrębnienie i przedstawienie dwóch podstawowych charakterystyk zdarzenia cudownego (ponadnaturalność i naukowa niewyjaśnialność), które występują (choć nie zawsze w jednakowy sposób wyrażone) w definicjach i określeniach cudu proponowanych w literaturze przedmiotu, może posłużyć do wskazania zasadniczych kierunków, w których powinny być prowadzone dalsze analizy tytułowego zagadnienia. Warto także zasygnalizować główne problemy, jakie pojawiają się w związku z przyjęciem wspomnianych określeń. Problemy te dotyczą różnorodnej treści podkładanej pod poszczególne rozumienia cudu i dlatego wymagają ponownego przemyślenia istotnego znaczenia tego pojęcia. W trakcie analizy określenia cudu jako „zdarzenia niezwykłego” zamierzam więc uzasadnić twierdzenie, że cud jako „zdarzenie niezwykłe” jest rozumiany na dwa sposoby: (1) jako zdarzenie ponadnaturalne i (2) jako zdarzenie naukowo niewyjaśnialne. Następnie będę starał się pokazać, że w przypadku (1) można mówić o zdarzeniu ponadnaturalnym jako o zdarzeniu cudownym tylko wtedy, gdy ma się na myśli to, że jest ono spowodowane ponadnaturalną przyczyną (za którą uznaje się Boga), a nie wtedy, gdy za ponadnaturalny uznaje się jego przebieg. Z kolei odnośnie do przypadku (2) proponuję przyjąć pogląd, że mówienie o naukowej niewyjaśnialności zdarzenia cudownego nie ma sensu, gdyż twierdzenie to jest konsekwencją rozumienia cudu jako pogwałcenia prawidłowości przyrody, a tego nie można wykazać (i nie ma takiej potrzeby). Można natomiast utrzymywać, że zdarzenie cudowne to takie zdarzenie, które musi być niewyjaśnione naukowo w momencie, gdy zachodzi.

Bibliografia

Basinger, D., R. Basinger: Philosophy and Miracle. The Contemporary Debate, (Problems in Contemporary Philosophy, Volume 2), The Edwin Mellen Press, Lewiston – Queenston 1986.

Boden, M.: Miracles and Scientific Explanation, Ratio 11 (1969), pp. 137-144.

Brown C.: Miracles and the Critical Mind, Eerdmans – Paternoster Press, Grand Rapids – Exeter 1984.

Byrne, P.: Miracles and the Philosophy of Science, Heythrop Journal 19 (1978), pp. 162-170.

Corner, D.: The Philosophy of Miracles, Continuum, London – New York 2007.

Erlandson, D.: New Look at Miracles, Religious Studies 13 (1977), pp. 417-428.

Flew, A.: ‘Parapsychology Revisited: Laws, Miracles and Repeatability’, The Humanist 36 (1976), pp. 28-30.

Flew, A.: Miracles, in: Encyclopedia of Philosophy, vol. 5, Macmillan, New York 1972, pp. 346-353.

Geisler, N.L.: Miracles and Modern Thought, Zondervan, Grand Rapids 1982.

Hesse, M.: Miracles and the laws of nature, in: Miracles. Cambridge studies in their philosophy and history, ed. C. F. D. Moule, A. R. Mowbray, London 1965, pp. 33-42.

Hume, D.: Enquiries Concerning Human Understanding, ed. L.A. Selby-Bigge, Oxford University Press, Oxford 1975.

Jantzen, G.: Hume on Miracles. History and Politics, Christian Scholar’s Review 8 (1979) 4, pp. 318-325.

Johnson, D.: Hume, Holism, and Miracles, Cornell University Press, Ithaca – London 1999.

Kellenberger, J.: Miracles, International Journal for Philosophy of Religion 10 (1979), pp. 145-162.

Larmer, R.A.: Questions of the Miracle, McGill-Queen’s University Press, Montreal – Kingston – London – Buffalo 1996.

Loos, R.: The Miracle of Jesus, E.J. Brill, Leiden 1965.

Lunn, A.: Miracles – The Scientific Approach, Hibbert Journal 48 (1950), pp. 240-246.

McKinnon, A.: ‘Miracles’ and ‘Paradox’, American Philosophical Quarterly (1967) 4, pp. 308-314.

Miracle, in: G. O’Collins, E.G. Farrugia, A Concise Dictionary of Theology, Paulist Press, Mahwah 1991, p. 55.

Miracle, in: New Standard Encyclopedia, vol. 11, Chicago 1998, p. 402.

Miracle, in: X. Léon-Dufour, Dictionnaire du Nouveau Testament, Seuil Livre de Vie, Paris 1977, p. 201.

Nowell-Smith, P.: Miracles, in: New Essays in Philosophical Theology, ed. A. Flew, A. MacIntyre, SCM Press, London 1955, pp. 243-253.

Pyysiäinen, I.: Magic, Miracles, and Religion. A Scientist’s Perspective, AltaMira Press, Walut Creek – Lanham – New York – Toronto – Oxford 2004.

Robinson, G.: Miracles, Ratio 9 (1967), pp. 155-162.

Swinburne, R.: The Concept of Miracle, Macmillan – St Martin’s Press, London 1970.

The Cambridge Companion to Miracles, ed. G.H. Twelftree, Cambridge University Press, Cambridge 2011.

Tillich, P.: Revelation and Miracle, in: Miracles, ed. R. Swinburne, Macmillan, New York – London 1989, pp. 71-74.

Williams, T.C.: The Idea of the Miraculous: The Challenge to Science and Religion, St.Martin’s Press, New York 1990.

Opublikowane
2020-06-09
Dział
Artykuły