Metodologiczne ograniczenia procedur unaukowienia teologii
Abstrakt
* Tekst na podstawie referatu wygłoszonego na konferencji „Czy teologii potrzebne są nauki przyrodnicze?” (Tarnów 2006), opracowany przez ks. dra Dariusza Dąbka.
The aim for this article is to point out the epistemological and methodological limitations of these procedures which head for making the theology scientific. These limitations result from commonly accepted in the philosophy of science principles, namely autonomy and homogeneity of the particular scientific disciplines. These disciplines in such cognitive acts as: inferring, explanation, interpreting, proving, defining and justification of clamed thesis require the situation in which both clauses of above mentioned endeavours belong to the same cognize plane. Otherwise we would have to deal with the attitude of the cognitive liberalism, which leads in its final consequences to the cognize chaos.
Bibliografia
Barbour I.G.: Jak układają się stosunki między nauką a teologią?, cz. I, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 15 (1993), s. 3-22, tu s. 3; cz. II, tamże, 16 (1994), s. 3-22.
Betty L.S., Cordell B.: God and Modern Science: New Life for the Teleological Argument, „International Philosophical Quarterly” 27 (1987), No. 4, s. 409-435.
Bronk A.: Demarkacjonizm lubelskiej szkoły filozoficznej, „Roczniki Filozoficzne” 35 (1987), z. 1, s. 345-364.
Bronk A.: Zrozumieć świat współczesny, Lublin 1998.
Brooke J.H.: Science and Religion: Some Historical Perspectives, Cambridge 1991.
Clements T.: Nauka kontra religia, Warszawa 2002.
Corey M.A.: God and the New Cosmology. The Anthropic Design Argument, Boston 1993.
Draper J.W.: Dzieje stosunku wiary do rozumu, Kraków 1902.
Goćkowski J.: Pochwała awerroizmu, „Znak” 43 (1991), nr 428, s. 14-28.
Grünbaum A.: Creation as a Pseudo-explanation in current Physical Cosmology, „Erkenntnis” 35 (1991), s. 233-254.
Granat W.: Dogmatyka katolicka. Tom wstępny, Lublin 1965, s. 7-50.
Hawking S.: Krótka historia czasu, Warszawa 1990.
Heller M., Liana Z., Mączka J., Skoczny W.: Nauki przyrodnicze a teologia: konflikt i współistnienie, Tarnów 2001.
Heller M.: Konflikt nauki z wiarą w okresie popozytywistycznym, [w:] Nauka – Religia – Dzieje. Seminarium w Castel Gandolfo 16-19 sierpnia 1980 roku, Roma 1981, s. 61-74.
Heller M.: Nowa fizyka i nowa teologia, Tarnów 1992.
Heller M.: Czy fizyka jest nauką humanistyczną?, Warszawa 1998.
Heller M., Sierotowicz T. (red.), Bóg – Wszechświat – Człowiek, Tarnów 2006.
Jodkowski K.: Twarde jądro ewolucjonizmu, „Roczniki Filozoficzne” 51 (2003), z. 3, s. 77-117.
Kamiński S.: Poznanie Boga a typy poznania racjonalnego, „Studia Philosophiae Christianae” 17 (1981), z. 1, s. 145-154.
Kamiński S.: Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, do druku przygotował T. Szubka, Lublin 1989.
Kamiński S.: Światopogląd – religia – teologia. Zagadnienia filozoficzne i metodologiczne, do druku przygotowali M. Walczak, A. Bronk, Lublin 1998.
Kamiński S., Zdybicka Z.J.: Poznawalność istnienia Boga, [w:] B. Bejze (red.), O Bogu i o człowieku. Problemy filozoficzne, Warszawa 1968, s. 57-103.
Kłósak K.: Z teorii i metodologii filozofii przyrody, Poznań 1980.
Kozłowski W.: O dowodach istnienia boga, Warszawa 1963.
Krajewski W.: O wieczności materii i jej ruchu, Warszawa 1956.
Kuczyński J.: Chrześcijaństwo i sens życia, Warszawa 1962.
Ladriere J.: Nauka, świat i wiara, Warszawa 1978.
Manson N.A. (ed.): God and Design: The Teleological Argument and Modern Science, London 2003.
Marcum J.M.: Exploring the Rational Boundaries between the Natural Sciences and Christian Theology, „Theology and Science” 1 (2003), No. 2, s. 203-220.
Mazierski S.: Prolegomena do filozofii przyrody inspiracji arystotelesowsko-tomistycznej, Lublin 1969.
Minois G.: Kościół i nauka. Dzieje pewnego niezrozumienia. Od Augustyna do Galileusza, Warszawa 1995.
Minois G.: Kościół i nauka. Dzieje pewnego niezrozumienia. Od Galileusza do Jana Pawła II, Warszawa 1996.
Morawiec E.: Nauki szczegółowe a poznanie istnienia Boga, [w:] B. Bejze (red), O Bogu dziś, Warszawa 1974, s. 13-38.
Morawiec E.: O niektórych sposobach unaukowienia filozofii klasycznej, „Studia Philosophiae Christianae” 20 (1984), z. 2, s. 69-89.
Moreland J.P. (ed.): The Creation Hypothesis. Scientific Evidence for an Intelligent Designer, Downers Grove 1994.
Napiórkowski S.C.: Jak uprawiać teologię, Wrocław 1994.
Nikitin E.: Wyjaśnianie jako funkcja nauki, Warszawa 1975.
Peacocke A.R.: Teologia a nauki przyrodnicze, Kraków 1991.
Pedersen O.: Konflikt czy symbioza? Z dziejów relacji między nauką a teologią, Tarnów 1997.
Poniatowski Z.: Religia a nauka, Warszawa 1963.
Posłanie Jego Świątobliwości Ojca Świętego Jana Pawła II do Ojca George’a V. Coyne’a, dyrektora Obserwatorium Watykańskiego, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 12(1990), s. 11-12.
Przełęcki M.: Problem racjonalności wierzeń religijnych, [w:] B. Stanosz (red.), Z punktu widzenia humanizmu, Warszawa 1995, s. 10-21.
Przełęcki M.: Poza granicami nauki, Warszawa 1996.
Russell R.J., Stoeger W.R., Coyne G.V. (eds), Physics, Philosophy, and Theology: a Common Quest for Understanding, Vatican City State 1988.
Sierotowicz T.: Nauka a wiara – przestrzeń dialogu. Obrazy świata jako przestrzeń dialogu pomiędzy nauką i teologią, Tarnów 1997.
Smart J.J.C., Haldane J.J.: Atheism and Theism, Oxford 1996.
Smith Q.: A Natural Explanation of the Existence and Laws of our Universe, „Australasian Journal of Philosophy 68 (1990), No. 1, s. 22-43.
Smith Q.: Atheism, Theism and Big Bang Cosmology, „Australasian Journal of Philosophy” 69 (1991), No. 1, s. 48-66.
Tremontant C.: Problem istnienia Boga, Warszawa 1970.
White A.D.: A History of the Warfare of Science with Theology in Christendom, New York 1896.
Woleński J.: Wiara, wiedza i istnienie Boga, [w:] B. Stanosz (red.), Z punktu widzenia humanizmu, Warszawa 1995.
Woleński J.: Powrót do teorii dwóch prawd, „Filozofia Nauki” 14 (2006), nr 1, s. 44-58.
Zdybicka Z.J.: Naukowy obraz świata materialnego a problem poznania istnienia Boga, „Zeszyty Naukowe KUL” 11 (1968), nr 2, s. 15-26.
Życiński J.: Teoria kreacjonistycznej genezy Wszechświata wobec problemu uniwersalności prawa zachowania energii, [w:] K. Kłósak (red.), Z zagadnień filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, t. I, Warszawa 1976, s. 81-106.
Życiński J.: Zagadnienie możliwości falsyfikacji twierdzeń w filozofii przy¬rody, „Analecta Cracoviensia” 14 (1982), s. 94-98.
Życiński J.M.: The Design and Necessity: A New Cosmological Basis for the Classical Argument, „Organon” 28-30 (1999-2001), s. 35-48.
Copyright (c) 2011 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
