Zagadnienie sceptycyzmu w kontekście wpływu myśli Locke’a na filozofię Berkeleya
Słowa kluczowe:
J. Locke; G. Berkeley; istnienie; materia; korpuskularyzm; sceptycyzm; percepcja
Abstrakt
The paper seeks to answer the question about the actual influence of the Lockean thought on Berkeley’s philosophy. It promotes the view that though scepticism that arises from the representational theory of perception is an important factor for motivating Berkeley to built his anti-sceptical strategy, it is the so-called corpuscular scepticism that was in fact an essential element of this influence. The latter was a consequence of assuming the notion of corpuscular, yet unknown material substance by Locke, and motivated Berkeley to consider an argument for rejection of the existence of such substance. The Berkeleian anti-sceptical argument here seems congenial to the Cartesian origins of his definition of existence, and enables us to combine the Lockean perspective with the Cartesian reading of sources of Berkeley’s philosophy.
Bibliografia
Aaron R.I.: John Locke, Oxford: Clarendon Press 1971 (trzecie wydanie).
Bennett J.: Learning from Six Philosophers, vol. 2: Locke, Berkeley, Hume, Oxford: Clarendon Press 2001.
[Berkeley G.:] The Works of George Berkeley, Bishop of Cloyne, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1-9, London: Thomas Nelson 1948-1957.
Berkeley G.: Essay Towards a New Theory of Vision, [w:] The Works of George Berkeley, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1, London: Thomas Nelson 1948, s. 141-239.
Berkeley G.: Philosophical Commentaries, [w:] The Works of George Berkeley, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1, London: Thomas Nelson 1948, s. 7-139.
Berkeley G.: Traktat o zasadach poznania ludzkiego, przeł. J. Leszczyński, oprac. T. Czeżowski, B.J. Gawecki, Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN 1956, s. 1-152.
Berkeley G.: Trzy dialogi między Hylasem a Filonousem, przeł. J. Sosnowska, oprac. T. Czeżowski i Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN 1956, s. 153-334.
Boyle R.: The Origin of Forms and Qualities, [w:] Selected Philosophical Papers of Robert Boyle, ed. M.A. Stewart, Manchester: Manchester University Press 1979.
Dąmbska I.: Sceptycyzm francuski XVI i XVII wieku, Toruń: Towarzystwo Naukowe 1958.
Downing L.: Siris and the Scope of Berkeley’s Instrumentalism, „British Journal for the History of Philosophy” 3 (1995), s. 279-300.
Fogelin R.: Berkeley and the Principles of Human Knowledge, London: Routledge 2001.
Garber D.: Locke, Berkeley, and Corpuscular Scepticism, [w:] Berkeley: Critical and Interpretative Essays, ed. C.M. Turbayne, Minneapolis: University of Minnesota Press 1982, s. 174-193.
Gut P., Szałek P.K.: Okazjonalizm, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 6, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2006, s. 782-783.
Locke J.: An Examination of P. Malebranche’s Opinion of Seeing All Things in God, [w:] tenże, Philosophical Works, ed. J.A.St. John, vol. II, London: H.G. Bohn 1862, s. 425-426.
Locke J.: Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. B.J. Gawecki, t. I-II, Warszawa: PWN 1955.
Mathews H.E.: Locke, Malebranche and the Representative Theory, [w:] Locke on Human Understanding, ed. I. Tipton, Oxford: Oxford University Press 1977, s. 55-61.
McCracken C.J.: Malebranche and British Philosophy, Oxford: Oxford University Press 1983.
Newton I.: Optics or A Treatise of the Reflections, Refractions, Inflections & Colors of Light, London: Smith & Walford 1704 (Reprint: New York: Dover Publications, 1952).
Pappas G.: Berkeley’s Thought, Ithaca: Cornell University Press 2000.
Sexti Empirici Adversus mathematicos, hoc est, adversus eos qui profitentur disciplinas, Gentiano Herveto Aurelio interprete, Parisiis: M. Javenem 1569. Ang. Sextus Empiricus, Against the Logicians, tłum. R. Bett, Cambridge: Cambridge University Press 2005.
Stoneham T.: Berkeley’s World: An Examination of the Three Dialogues, Oxford: Oxford University Press 2003.
Szałek P.K.: Filozoficzne przesłanki Nicolasa Malebranche’a koncepcji pochodzenia ludzkiej wiedzy, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 14 (2005), nr 1, s. 136-152.
Szałek P.K.: O genezie Berkeleyowskiej definicji „istnienia”, [w:] Oblicza filozofii XVII wieku, red. S. Janeczek, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008, s. 93-113.
Szałek P.K.: On the Origins of the Berkeleian Definition of ‘Existence’, „Studies in Logic, Grammar, and Rethoric” 2009, nr 15 (28), s. 145-159.
Szałek P.K.: Psychologizm versus antypsychologizm: Johna Locke’a charakterystyka treści mentalnej, „Roczniki Filozoficzne” 52 (2004), nr 1, s. 275-292.
Wilson M.: Berkeley and Essences of Corpuscularians, [w:] Essays on Berkeley: A Terentennial Celebration, ed. J. Foster, H. Robinson, Oxford: Clarendon Press 1985, s. 131-148.
Wilson M.: Corpuscles, Mechanism, and Essentials in Berkeley and Locke, „Journal of the History of Philosophy” 29 (1999), s. 47-67.
Winkler K.: Berkeley: An Interpretation, Oxford: Clarendon Press 1989.
Woozley A.D.: Introduction, [w:] J. Locke, An Essay Concerning Human Understanding, ed. A.D. Woozley, London: Collins 1964, s. 1-30.
Bennett J.: Learning from Six Philosophers, vol. 2: Locke, Berkeley, Hume, Oxford: Clarendon Press 2001.
[Berkeley G.:] The Works of George Berkeley, Bishop of Cloyne, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1-9, London: Thomas Nelson 1948-1957.
Berkeley G.: Essay Towards a New Theory of Vision, [w:] The Works of George Berkeley, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1, London: Thomas Nelson 1948, s. 141-239.
Berkeley G.: Philosophical Commentaries, [w:] The Works of George Berkeley, ed. A.A. Luce, T.E. Jessop, vol. 1, London: Thomas Nelson 1948, s. 7-139.
Berkeley G.: Traktat o zasadach poznania ludzkiego, przeł. J. Leszczyński, oprac. T. Czeżowski, B.J. Gawecki, Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN 1956, s. 1-152.
Berkeley G.: Trzy dialogi między Hylasem a Filonousem, przeł. J. Sosnowska, oprac. T. Czeżowski i Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN 1956, s. 153-334.
Boyle R.: The Origin of Forms and Qualities, [w:] Selected Philosophical Papers of Robert Boyle, ed. M.A. Stewart, Manchester: Manchester University Press 1979.
Dąmbska I.: Sceptycyzm francuski XVI i XVII wieku, Toruń: Towarzystwo Naukowe 1958.
Downing L.: Siris and the Scope of Berkeley’s Instrumentalism, „British Journal for the History of Philosophy” 3 (1995), s. 279-300.
Fogelin R.: Berkeley and the Principles of Human Knowledge, London: Routledge 2001.
Garber D.: Locke, Berkeley, and Corpuscular Scepticism, [w:] Berkeley: Critical and Interpretative Essays, ed. C.M. Turbayne, Minneapolis: University of Minnesota Press 1982, s. 174-193.
Gut P., Szałek P.K.: Okazjonalizm, [w:] Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 6, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2006, s. 782-783.
Locke J.: An Examination of P. Malebranche’s Opinion of Seeing All Things in God, [w:] tenże, Philosophical Works, ed. J.A.St. John, vol. II, London: H.G. Bohn 1862, s. 425-426.
Locke J.: Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. B.J. Gawecki, t. I-II, Warszawa: PWN 1955.
Mathews H.E.: Locke, Malebranche and the Representative Theory, [w:] Locke on Human Understanding, ed. I. Tipton, Oxford: Oxford University Press 1977, s. 55-61.
McCracken C.J.: Malebranche and British Philosophy, Oxford: Oxford University Press 1983.
Newton I.: Optics or A Treatise of the Reflections, Refractions, Inflections & Colors of Light, London: Smith & Walford 1704 (Reprint: New York: Dover Publications, 1952).
Pappas G.: Berkeley’s Thought, Ithaca: Cornell University Press 2000.
Sexti Empirici Adversus mathematicos, hoc est, adversus eos qui profitentur disciplinas, Gentiano Herveto Aurelio interprete, Parisiis: M. Javenem 1569. Ang. Sextus Empiricus, Against the Logicians, tłum. R. Bett, Cambridge: Cambridge University Press 2005.
Stoneham T.: Berkeley’s World: An Examination of the Three Dialogues, Oxford: Oxford University Press 2003.
Szałek P.K.: Filozoficzne przesłanki Nicolasa Malebranche’a koncepcji pochodzenia ludzkiej wiedzy, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 14 (2005), nr 1, s. 136-152.
Szałek P.K.: O genezie Berkeleyowskiej definicji „istnienia”, [w:] Oblicza filozofii XVII wieku, red. S. Janeczek, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008, s. 93-113.
Szałek P.K.: On the Origins of the Berkeleian Definition of ‘Existence’, „Studies in Logic, Grammar, and Rethoric” 2009, nr 15 (28), s. 145-159.
Szałek P.K.: Psychologizm versus antypsychologizm: Johna Locke’a charakterystyka treści mentalnej, „Roczniki Filozoficzne” 52 (2004), nr 1, s. 275-292.
Wilson M.: Berkeley and Essences of Corpuscularians, [w:] Essays on Berkeley: A Terentennial Celebration, ed. J. Foster, H. Robinson, Oxford: Clarendon Press 1985, s. 131-148.
Wilson M.: Corpuscles, Mechanism, and Essentials in Berkeley and Locke, „Journal of the History of Philosophy” 29 (1999), s. 47-67.
Winkler K.: Berkeley: An Interpretation, Oxford: Clarendon Press 1989.
Woozley A.D.: Introduction, [w:] J. Locke, An Essay Concerning Human Understanding, ed. A.D. Woozley, London: Collins 1964, s. 1-30.
Opublikowane
2020-06-09
Numer
Dział
Artykuły
Copyright (c) 2010 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
