Wolność w myśli Ludwiga von Misesa (1881-1973)
Abstrakt
Ludwig von Mises jest głównym przedstawicielem tzw. Ekonomicznej Szkoły Austriackiej, autorem monumentalnego dzieła Ludzkie działanie. Mises opowiadał się za stanowiskiem leseferyzmem w dziedzinie ekonomii, a zatem za wolnym rynkiem, indywidualną wolnością oraz ograniczonym państwem. Niniejszy tekst jest próbą syntetycznego ujęcia rozumienia wolności w myśli Misesa.
Austriacki ekonomista podkreśla znaczenie wolnych działań społecznych oraz naturalnych więzi, które inspirują ludzi do działania. Działania te są dużo bardziej skuteczne aniżeli inicjatywy inspirowane i kontrolowane przez państwo. Mises podkreśla znaczenie wolności negatywnej, a zatem wolności politycznej dla rozwoju społecznego. Państwo jest potrzebne, ale w ograniczonych obszarach – obronności oraz wymierzania sprawiedliwości. Poza tymi dziedzinami samorządne społeczeństwo organizuje się dużo bardziej efektywnie.
Bibliografia
Butler, Eamonn, Ludwig von Mises – a Primer. London: The Institute of Economic Affairs, 2010.
Gniadek, Jacek. Dwaj ludzie z Galicji. Koncepcja osoby ludzkiej według Ludwiga von Misesa i Karola Wojtyły. Warszawa: Fijorr Publishing Company, 2011.
Hazlitt, Henry. „The Road to Totalitarianism”. W: On Freedom and Free Enterprise: Essays in Honor of Ludwig von Mises, red. Mary Sennholz, 81–93. Princeton: D. van Nostrand Company, Inc., 1956.
Read, Leonard R. „Unearned Riches”. W: On Freedom and Free Enterprise, red. Mary Sennholz, 188–197. Princeton: D. van Nostrand Company, Inc., 1956.
Zanotti, Gabriel J. “Intersubjectivity, Subjectivism, Social Sciences, and the Austrian School of Economics”. Journal of Markets & Morality, 10, no 1 (2007): 115–141.
Adams, James Luther. „Mediating Structures and the Separation of Powers”. W: Democracy and Mediating Structures: A Theological Inquiry, red. Michael Novak (red.), 1-30. Washington D.C.: American Enterprise Institute for Public Policy Research, 1980.
Berlin, Isaiah. Dwie koncepcje wolności i inne eseje. Tłum. Hanna Bartoszewicz i in. Warszawa: Res Publica, 1991.
Dylus, Aniela. Gospodarka. Moralność. Chrześcijaństwo. Warszawa: „Kontrast”. Wydawnictwo Fundacji ATK, 1994.
Dzielski, Mirosław. Bóg, wolność, własność. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej Centrum im. Adama Smitha, Księgarnia Akademick, 2007.
Galston, William A. Cele liberalizmu. Tłum. Andrzej Pawelec. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999.
Gilder, Geoge F. Bogactwo i ubóstwo. Tłum. Jerzy Kropiwnicki, Poznań: Zysk i S-ka, 2001.
Hindess, Barry. Philosophy and Methodology in the Social Sciences. Hassocks: The Harvester Press, 1977.
Hudzik, Jan Paweł. Rozum – wolność – odpowiedzialność. Studium z historii idei w nowożytnej i współczesnej myśli filozoficznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001.
Hudzik, Jan Paweł. Wykłady z filozofii polityki. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, 2002.
Jan Paweł II. Centesimus annus. Wrocław: TUM, 1995.
Kłos, Jan. Wolność – indywidualizm – postęp. Liberalizm konserwatywny wobec nowoczesności. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007.
Kwaśnicki, Witold. Historia myśli liberalnej. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2000.
Kwaśnicki, Witold. Zasady ekonomii rynkowej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2001.
Kymlicka, Will. Współczesna filozofia polityczna. Tłum. Andrzej Pawelec. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1998.
Landreth, Harry, David C. Colander., Historia myśli ekonomicznej. Tłum. Adam Szeworski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
LeFevre, Robert. The Fundamentals of Liberty. Santa Ana: Rampart Institute, 1988.
Miklaszewska, Justyna. Wolność jednostki i jej granice w demokratycznym państwie, w: Wolność i władza w życiu publicznym, red. Joanna Mysona Byrska, Władysław Zuziak, 11–28. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, 2008.
Newman, John Henry. Discussions and Arguments. London: Longmans, Green and Co, 1924.
Putnam, Robert. Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Tłum. Przemysław Sadura i Sebastian Szymański. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o., 2008.
Rothbard, Murray N. The Ethics of Liberty. New York and London: New York University Press, 1998.
Sen, Amartya. Rozwój i wolność. Tłum. Jerzy Łoziński. Poznań: Zysk i S-ka, 2002.
Sikorski, Czesław. Wolność w organizacji. Humanistyczna utopia czy prakseologiczna norma?, Kluczbork–Łódź: Antykwa, 2000.
Skillen, James W. „Doing Justice to Entrepreneurial (and Other) Responsibilities”. Journal of Markets & Morality, 13, nr 2 (2010): 319-344.
Szahaj, Andrzej. Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2000.
Wojtyła, Karol. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: TN KUL, 1994.
Copyright (c) 2015 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
