Intellectus Quaerens Fidem: Georges Florovsky on the Relation between Philosophy and Theology

Paweł Rojek

doi:10.18290/rf.2016.64.4-8

Paweł Rojek Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

DOI: https://doi.org/10.18290/rf.2016.64.4-8

Słowa kluczowe: Fłorowski; filozofia chrześcijańska; postsekularyzm

Abstrakt

Intellectus quaerens fidem: Gieorgij Fłorowski o relacji między filozofią a teologią

W artykule tym przyglądam się oryginalnym poglądom o. Gieorgija Fłorowskiego na relację między filozofią a teologią. Staram się pokazać, że próbował on sformułować podejście, oparte na doświadczeniu Ojców Kościoła, mające stanowić alternatywę dla dominującego sekularnego paradygmatu w filozofii. W pewnym sensie chciał on odwrócić tradycyjne ujęcie. Jak słusznie zwróciła uwagę s. Teresa Obolevitch, chciał on zastąpić zasadę fides quaerens intellectum przez regułę intellectus quaerens fidem. W tym pierwszym, domyślnym wypadku, wiara ma być uzasadniana czy dowodzona przez rozum, w tym drugim, nieoczywistym, wiara zachowuje przewagę i sama oświeca naturalny rozum. Według Fłorowskiego, filozofia nie powinna więc ugruntowywać teologii, formułując argumenty za istnieniem Boga czy dowodząc spójności teizmu, ale raczej przyjąć teologię jako fundamentalną przesłankę i następnie rozwijać nowe, nie sekularne podejścia do starych filozoficznych tematów.

Bibliografia

Baker, Matthew. “Offenbarung, Philosophie, und Theologie: Karl Barth and Georges Florovsky in dialogue.” Scottish Journal of Theology 68 (2015): 299–326.

Barth, Karl, and Eduard Thurneysen. Karl Barth–Eduard Thurneysen Briefwechsel. Vol. 3: 1930–1935. Zurich: Theologischer Verlag, 2000.

Blane, Andrew (ed.). Georges Florovsky: Russian Intellectual and Orthodox Churchman. Crestwood, NY: St Vladimir’s Seminary Press, 1993.

Ermishin, Oleg T. “Neizvestnaya stat’ya G.V. Florovskogo v kontekste sovremennoy filosofskoy teologii.” Filosofskie Nauki 10 (2013): 93–99.

Faith and Rationality: Reason and Belief in God, edited by Alvin Plantinga and Nicholas Wolterstorff. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 1983.

Florovskiy, Georgiy V. “Bogoslovskiye otryvki.” Put’ 31 (1931): 3–29.

Florovskiy, Georgiy V. “Filosofiya i religiya.” Filosofskie Nauki 10 (2013): 100–05.

Florovsky, Georges. “Revelation, Philosophy and Theology,” translated by Richard Haugh. In Collected Works of Georges Florovsky, Vol. 3: Creation and Redemption, 21–40. Belmont, Mass.: Nordland Publishing Company, 1976.

Florowskij, Georgij. “Offenbarung, Philosophie und Theologie.” Zwischen den Zeiten 9 (1931): 463–80.

Gavrilyuk, Paul L. “Harnack’s hellenized Christianity or Florovsky’s Sacred Hellenism: Questioning two metanarratives of early Christian engagement with late Antique culture.” St Vladimir’s Theological Quarterly 54 (2010): 323–44.

Hick, John. Arguments for the Existence of God. London: Macmillan, 1971.

Kahn, Charles H. Essays on Being. Oxford: Oxford University Press, 2009.

Lobkowicz, Nikolaus. “Was ist eine Person?” In Sozialethik und politische Bildung: Festschrift für Bernhard Sutor zum 65. Geburtstag, edited by Karl Graf Ballestrem, Hans Buchheim, Manfred Hättich, and Heinz Hürten, 39–52. Paderborn: Ferdinand Schöningh, 1995.

MacIntyre, Alasdair. God, Philosophy, Universities: A Selective History of the Catholic Philosophical Tradition. Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 2009.

Mrovchinskiy-Van Аllen, Аrtur, and Sebast’yan Montel’ Gomes. “Аspekty russkoy traditsii filosofsko-teologicheskogo sinteza v postsekulyarnom kontekste: o. G. Florovskiy, o. S. Bulgakov, А. Bad’yu i ‘karlik teologii.’” In Sofiologiya i neopatristicheskiy sintez: bogoslovskiye itogi filosofskogo razvitiya, edited by Konstantin Аntonov and Nataliya Vaganova, 211–224. Moscow: Izdatel’stvo PSTGU, 2013.

Obolevitch, Teresa. “Faith and Knowledge in the Thought of Georges Florovsky.” In Faith and Reason in Russian Thought, edited by Teresa Obolevitch and Paweł Rojek, 197–218. Krakow: Copernicus Center Press, 2015.

Obolevitch, Teresa. Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego: o. Gieorgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski i inni. Krakow: Copernicus Center Press, 2014.

Obolevitch, Teresa. “Gieorgija Fłorowskiego krytyka rosyjskiego renesansu religijno-filozoficznego: próba oceny.” Logos i Ethos 38 (2015): 59–80.

Ratzinger, Joseph. “Concerning the Notion of Person in Theology,” translated by Michael Waldstein. Communio 17 (1990): 439–54.

Ratzinger, Joseph. Eschatology: Death and Eternal Life, translated by Michael Waldstein. Washington, DC: The Catholic University of America Press, 1988.

Rojek, Paweł. “Onomatodoxy and the Problem of Constitution: Florensky on Scientific and Manifest Images of the World.” In: Faith and Reason in Russian Thought, edited by Teresa Obolevitch and Paweł Rojek, 127–59. Krakow: Copernicus Center Press, 2015.

Rojek, Paweł. “Rosyjska filozofia teologiczna.” In Rosyjska metafizyka religijna, edited by Teresa Obolevitch and Wojciech Kowalski, 23–44. Tarnów: Biblos, 2009.

Rojek, Paweł. “The Logic of Palamism.” In Logic in Orthodox Christian Thinking, edited by Andrew Schumann, 38–80. Hausenstamm: Ontos Verlag, 2013.