Civil Disobedience and Its Ethical Meaning

Karolina Rozmarynowska

doi:10.18290/rf.2016.64.2-5

Karolina Rozmarynowska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej

DOI: https://doi.org/10.18290/rf.2016.64.2-5

Słowa kluczowe: obywatelskie nieposłuszeństwo; postawa obywatelska; etyczność; sprawiedliwość

Abstrakt

Obywatelskie nieposłuszeństwo i jego etyczne znaczenie

Celem rozważań podjętych w artykule jest rozpoznanie etycznego wymiaru obywatelskiego nieposłuszeństwa. Stawiając sobie takie zadanie, autorka zastanawia się, czym różni się nieposłuszeństwo obywatelskie od innych form społecznego sprzeciwu, a także usiłuje rozpoznać jego istotę. W tym celu identyfikuje kluczowe cechy oraz przedmiot aktu nieposłuszeństwa. Wyjaśnienie, na czym polega obywatelski charakter omawianego działania, pozwala na omówienie jego moralnego i etycznego znaczenia. Podkreślając osobowy charakter obywatelskiego nieposłuszeństwa, autorka ujmuje je jako wyraz etyczności.

Bibliografia

Arendt, Hannah. O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie [On Violence: Civil Disobedience]. Translated [from English] by Anna Łagodzka and Wojciech Madej. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999.

Bedau, Hugo Adam. “Civil Disobedience and Personal Responsibility for Injustice.” The Monist 54 (1970), 4: 517–535.

Bedau, Hugo Adam. “On Civil Disobedience.” The Journal of Philosophy 58 (1961), 21: 653–665.

Brown, Stuart M. “Civil Disobedience.” The Journal of Philosophy 58 (1961), 22: 669–681.

Kaczmarczyk, Michał Roch. Nieposłuszeństwo obywatelskie a pojęcie prawa. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.

Lazari-Pawłowska, Ija. “Etyczne aspekty obywatelskiego sprzeciwu.” Etyka 25 (1990): 139–172.

Lazari-Pawłowska, Ija. Etyka: pisma wybrane. Edited by Paweł J. Smoczyński. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.

Lefkowitz, David. “On a Moral Right to Civil Disobedience.” Ethics 117 (2007), 2: 202–233.

Lyons, David. “Moral Judgment, Historical Reality, and Civil Disobedience.” Philosophy & Public Affairs 27 (1998), 1: 31–49.

Martin, Rex. “Civil Disobedience.” Ethics 80 (1970), 2: 123–139.

Pietrzyk-Reeves, Dorota. Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004.

Prosch, Harry. “Towards an Ethics of Civil Disobedience.” Ethics 77 (1967), 3: 176–192.

Rawls, John. Teoria sprawiedliwości [A Theory of Jusitce]. Translated [from English] by Maciej Panufnik, Jarosław Pasek, and Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.

Rucker, Darnell. “The Moral Grounds of Civil Disobedience.” Ethics 76 (1966), 2: 142–145.

Schechner, Richard. Performance Theory. New York: Routledge, 2003.

Schlossberger, Eugene. “Civil Disobedience.” Analysis 49 (1989), 3: 148–153.

Skarga, Barbara. Człowiek to nie jest piękne zwierzę. Kraków: Znak, 2007.

Spaemann, Robert. Granice. O etycznym wymiarze działania. Translated [from German] by Jarosław Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006.

Szutta, Artur. Obywatelskie nieposłuszeństwo. Warszawa: Semper, 2011.

Thoreau, Henry David. Civil Disobedience and Other Essays. Stilwell: Digireads.com Publishing 2005.

Wojtyła, Karol. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2000.

Wolff, Robert Paul. “On Violence.” The Journal of Philosophy 66 (1969), 19: 601–616.