Trudności analizy faktu istnienia

  • Marek Piwowarczyk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Filozofii
Słowa kluczowe: fakt istnienia; stan rzeczy; zasada istnienia; niesamodzielność

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest problemowi możliwości analizy faktów istnienia. Fakty istnienia są specyficznymi stanami rzeczy. Stany rzeczy są ontycznymi odpowiednikami sądów. Fakty istnienia są korelatami sądów egzystencjalnych. Stany rzeczy różne od faktów istnienia dadzą się analizować jako złożenia z prostszych składników, np. podmiotu i własności. Są filozofowie, którzy uważają, że w analogiczny sposób da się analizować fakty istnienia. Według tej analizy polegają one na tym, że rzeczy posiadają istnienie, ale rozumiane w sensie zasady istnienia czy też aktu istnienia — niesamodzielnego składnika rzeczy. Argumentuję przeciwko możliwości takiej analizy. Jeśli jest ona konsekwentnie przeprowadzona, to wiedzie do tezy, że istnienie-zasada jest całkiem zewnętrzne wobec rzeczy. Poza tym pokazuję, że niesamodzielność istnienia-zasady blokuje przypisywaną jej funkcję urealniania. Fakt istnienia uznaję za nieanalizowalny i w związku z tym odrzucam sensowność pytania o realną różnice między istotą a istnieniem.

Bibliografia

Dewan, Lawrence. „Étienne Gilson and the Actus Essendi”. Maritain Studies 15 (1999): 70–96.

Gilson, Étienne. Elementy filozofii chrześcijańskiej. Tłum. Tomasz Górski. Warszawa: IW PAX, 1965.

Moskal, Piotr. „Metafizykalny dowód istnienia Boga”. Roczniki Filozoficzne 51 (2003), nr 2: 21–32.

Stępień, Antoni B. „Zagadnienie kryterium istnienia”. W: Antoni B. Stępień. Studia i szkice filozoficzne. T. 1. Lublin: RW KUL, 1999.

Twetten, David B. „Really Distinguishing Essence from Esse”. Proceedings of the Society for Medieval Logic and Metaphysics 6 (2007): 57–94.

Wojtysiak, Jacek. „Istnienie. Podstawowe koncepcje”. W: Studia metafilozoficzne. T. 2. Red. Antoni B. Stepień i Jacek Wojtysiak, 215–262. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2002.

Wojtysiak, Jacek. „O pojęciu istoty”. Zeszyty Naukowe KUL 38 (1995), nr 3–4: 63–83.

Opublikowane
2020-06-12
Dział
Artykuły