Locke and Leibniz on Perception

  • Adam Grzeliński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Słowa kluczowe: Leibniz; Locke; percepcja; idealizm; empiryzm; filozofia nowożytna

Abstrakt

Locke i Leibniz o percepcji

W swej krytyce Locke’owskiego pojęcia percepcji, przedstawionej w Nouveaux essais, Leibniz zarzuca angielskiemu filozofowi, że nie uwzględnił istnienia “minute perceptions” i redukuje wszystkie operacje mentalne jedynie do sfery świadomości. Wydaje się jednak, że krytyka ta wynika z odmienności stanowisk filozoficznych—idealistycznej metafizyki i zdoroworozsądkowego empiryzmu—a nie z różnicy w rozumieniu samej percepcji. Przedstawiony przez obu filozofów psychologiczny opis procesu percypowania wydaje się być zaskakująco podobny, różnica zaś stanowisk ma charakter w dużej mierze terminologiczny, a spór wynika zarówno z faktu, że w przeciwieństwie do Leibniza Locke traktuje opis psychologiczny w sposób do pewnego stopnia autonomiczny i uniezależnia go od twierdzeń metafizyki.

Bibliografia

Anstey, Peter. John Locke and Natural Philosophy. Oxford–New York: Oxford University Press, 2011.

Dewhurst, Kenneth. “Locke’s Contribution to Boyle’s Researches on the Air and on Human Blood.” Notes and Records of the Royal Society of London 17 (1962): 198–206.

Grzeliński, Adam. “John Locke and the Royal Society of London.” In Znaczenie filozofii Oświecenia. Człowiek wśród ludzi, edited by Barbara Grabowska, Adam Grzeliński, and Jolanta Żelazna, 255–278. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2016.

Jolley, Nicolas. “Causality and Creation in Leibniz.” In idem. Causality and Mind. Essays on Early Modern Philosophy. Oxford-New York: Oxford University Press, 2013.

Leibniz, Gottfried Wilhelm. Monadology (1720). Translated by Robert Latta, revised by Donald Rutherford, 1997. On-line version. Accessed 30 March 2017. http://philosophyfaculty.ucsd.edu/faculty/rutherford/Leibniz/translations/Monadology.pdf.

Leibniz, Gottfried Wilhelm. New Essays Concerning Human Understanding. Translated by Alfred Gideon Langley. London: MacMillan Company, 1896.

Leibniz, Gottfried Wilhelm. The Shorter Leibniz Texts. Translated by Lloyd Strickland. London, New York: Continuum, 2006.

Locke, John. An Essay concerning Human Understanding. In The Works of John Locke. Vol. 1–2. London: Rivington, 1824.

Locke, John. Questions concerning the Law of Nature, edited and translated by Robert Horwitz, Jenny Strauss Clay, and Diskin Clay, Ithaca, London: Cornell University Press, 1990.

Lodge, Paul, and Benjamin Crowe. “Leibniz, Bayle, and Locke on Faith and Reason.” American Catholic Philosophical Quarterly 76 (2002), 4: 575–600.

Look, Brandon C. Leibniz and Locke on Natural Kinds. On-line. Accessed 30 March 2017. https://www.uky.edu/~look/Leibniz&Locke.pdf.

Mijuskovic, Ben Lazari. “Locke and Leibniz on Personal Identity.” The Southern Journal of Philosophy 13 (1975), 2: 205–214.

Primary and Secondary Qualities, edited by Lawrence Nolan. Oxford, New York: Oxford University Press, 2011.

Rey, Anne-Lise. “Perception and Individuality in Leibnizian Conception of Substance.” In Locke and Leibniz on Substance, edited by Paul Lodge and Tom Stoneham. New York: Routledge, 2015.

Opublikowane
2020-06-12
Dział
Artykuły