O mowie, piśmie i innych mediach: peregrynacje po genealogii pojęć z Peterem Sloterdijkiem
Abstrakt
Celem artykułu jest próba przedstawienia krótkiej genealogicznej historii medium mowy i pisma, która wykorzystuje, rozwija i rekonstruuje zarazem, poglądy i punkt widzenia Sloterdijka na ten temat. Przedmiotem analiz jest formacja dyskursywna o mowie i piśmie ukształtowana w kulturze zachodniej, składająca się z argumentacji i wyobrażeń zawartych w Biblii, tekstach filozoficznych, głównie Platona i Hegla, i literackich, tu tylko sygnalnie odnotowanych. Chodzi wreszcie także o historię społeczną, spojrzenie na rewolucje i kolonializm przez pryzmat medium druku/pisma — opartych na nim relacji władzy i panowania. Dla Sloterdijka wszystkie te zdarzenia dyskursywne i społeczne mają wspólne podłoże resentymentalne — zakłada on bowiem za Nietzschem, że u źródeł kultury czai się okrucieństwo i perwersja. Pytanie: po co to robi, co nowego ta zużyta historycznie rama interpretacyjne pozwala mu powiedzieć o mediach dawniej i dziś?
Bibliografia
Adorno, Theodor W. 1999. Minima moralia. Refleksje z poharatanego życia. Tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Carpentier, Alejo. 1986. Eksplozja w katedrze. Tłum. Kalina Wojciechowska. W: Królestwo z tego świata, Eksplozja w katedrze. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Chadwick, Henry. 2000. Myśl wczesnochrześcijańska a tradycja klasyczna. Tłum. Piotr Siejkowski. Poznań: „W Drodze”.
Gilson, Étienne. 2001. Jedność doświadczenia filozoficznego. Tłum. Zofia Wrzeszcz. Warszawa: De Agostini.
Habermas, Jürgen. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Tłum. Wanda Lipnik i Małgorzata Łukasiewicz Warszawa: PWN.
Hazard, Paul. 1972. Myśl europejska XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga. Tłum. Halina Suwała. Warszawa: PIW.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2002. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Kant, Immanuel. 1986. Krytyka czystego rozumu. T. II. Tłum. Roman Ingarden, Warszawa: PWN.
Lasswell, Harold. 1948. „The structure and function of communication in society”. W: The Communication of Ideas. Edited by Lyman Bryson. New York: Harper.
MacIntyre, Alasdair. 1996. Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności [1981]. Tłum. Adam Chmielewski. Warszawa: PWN.
Margreiter, Reinhard. 2003. „Medien/Philosophie: ein Kippbild”. W: Medienphilosophie. Beiträge zur Klärung eines Begriffs. Hrsg. Stefan Münker, Alexander Roesler i Mike Sandbothe. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag.
McQuail, Denis. 2007. Teoria komunikowania masowego. Tłum. Marta Bucholc i Alina Szulżycka. Warszawa: PWN.
Nietzsche, Friedrich. 2005. Poza dobrem i złem. Tłum. Paweł Pieniążek. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
Platon. 1996. Phaidros. Tłum. Edward Zwolski. Kraków: Aureus.
Sloterdijk, Peter. 1999. Sphären. Makrosphärologie. Band II: Globen. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Sloterdijk, Peter. 2008a. „Reguły dla ludzkiego zwierzyńca. Odpowiedź na Heideggera list o humanizmie”. Tłum. Arkadiusz Żychliński. Przegląd Kulturoznawczy 1 (4).
Sloterdijk, Peter. 2008b. Krytyka cynicznego rozumu. Tłum. Piotr Dehnel. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Sloterdijk, Peter. 2011. Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji. Tłum. Borys Cymbrowski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Sloterdijk, Peter. 2013. Reflexionen eines nicht mehr Unpolitischen. Berlin: Suhrkamp.
Sloterdijk, Peter. 2014. Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice. Tłum. Jarosław Janiszewski. Warszawa: PWN.
Zakrzewski, Grzegorz Jerzy. 2013. Filozofia antyczna w pierwotnym chrześcijaństwie. O recepcji filozofii antycznej w pismach Ojców Kościoła według Dariusza Karłowicza. Lublin: Wydawnictwo NATAN.
Zea, Leopold. 1993. Filozofia dziejów Ameryki. Tłum. Krzysztof Jacek Hinz. Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskich.
Copyright (c) 2017 Roczniki Filozoficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
