O pewnym matematycznym modelu Boga i jego zastosowaniu

Stanisław Krajewski

doi:10.18290/rf.2019.67.1-1

Stanisław Krajewski Institute of Philosophy, Faculty of Philosophy and Sociology at the University of Warsaw

DOI: https://doi.org/10.18290/rf.2019.67.1-1

Słowa kluczowe: metafora; model matematyczny; płaszczyzna rzutowa; transcendencja; Bóg; „Słuchaj Izraelu”; modlitwa; wizualizacja; Martin Buber; teologia

Abstrakt

Przedstawiony jest nowy model Boga, a raczej relacji Bóg-człowiek, używający modelu płaszczyzny rzutowej. Ilustruje on dobrze koncepcje Martina Bubera, którego sformułowania zainspirowały ten model. Następnie pokazane jest użycie tego modelu do wizualizacji w trakcie żydowskiej modlitwy zawierającej werset „Słuchaj Izraelu…”. Po wskazaniu zalet opisanej konstrukcji następuje krytyczna dyskusja adekwatności tego modelu i w ogóle modeli matematycznych w teologii.

Bibliografia

Biemann, Asher D. (ed.). 2002. The Martin Buber Reader. New York: Palgrave Macmillan.

Breger, Herbert. 2005. “God and Mathematics in Leibniz’s Thought”. W: Teun Koetsier i Luc Bergmans (eds.). 2005. Mathematics and the Divine: A Historical Study, 485–498. Amsterdam (et al.): Elsevier.

Buber, Martin. 1992. Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Przełożył Jan Doktór. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. Oryg. niem.: Ich und Du. Leipzig: Insel-Verlag, 1923.

Diller, Jeanine, i Asa Kasher (eds.). 2013. Models of God and Alternative Ultimate Realities. Dodrecht: Springer.

Greenberg, Marvin Jay. 2008. Euclidean and Non-Euclidean Geometries. Development and History. Fourth edition. New York: W.H. Freeman and Co.

Heller, Michał, i Stanisław Krajewski. 2014. Czy fizyka i matematyka to nauki humanistyczne? Kraków: Copernicus Center Press.

Herberg, Will (ed.). 1956. The Writings of Martin Buber. Cleveland and New York: Meridian Books.

Hersh, Reuben. 1991. „Mathematics has a front and a back”. Synthèse 88 (1991): 127–133.

Kaplan, Aryeh. 2015. Medytacja żydowska. Praktyczny przewodnik. Przełożył Zbigniew Zawadzki. Kielce: Wydawnictwo Charaktery. Oryg. ang.: Jewish meditation: a practical guide. New York: Schocken Books, 1985.

Koetsier, Teun, i Luc Bergmans (eds.). 2005. Mathematics and the Divine: A Historical Study, Amsterdam (et al.): Elsevier.

Krajewski, Stanisław. 2011. Czy matematyka jest nauką humanistyczną?, Kraków: Copernicus Center Press. Całość też zawarta w Michał Heller i Stanisław Krajewski. 2014. Czy fizyka i matematyka to nauki humanistyczne? Kraków: Copernicus Center Press.

Krajewski, Stanisław. 2015. „Czy Martin Buber był filozofem żydowskim?”. Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria 24 (2015), nr 4 (96): 81–99.

Krajewski, Stanisław. 2016. “Theological Metaphors in Mathematics”. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 44 (57): 13–30 (tom zatytułowany Theology in Mathematics?. Red. Stanisław Krajewski i Kazimierz Trzęsicki).

Krajewski, Stanisław 2016a. „Matematyka w teologii, teologia w matematyce”. Zagadnienia Filozoficzne w Nauce 60 (2016): 99–117.

Krajewski, Stanisław. 2018. „An Explanation of the Plural Form of God’s Name”. Eidos 2(4) (2018): 115–121.

Krajewski, Stanisław. 2019. „Mathematical models in theology. A Buber-inspired model of God and its application to Shema Israel”, ma się ukazać w Journal of Applied Logics.

Krajewski, Stanisław, i Kazimierz Trzęsicki (red.) 2016. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 44 (57) (tom zatytułowany Theology in Mathematics?).

Lakoff, George, i Mark Johnson. 1988. Metafory w naszym życiu. Przełożył Tomasz Krzeszowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988. Oryg. ang.: Metaphors We Live By. Chicago, Ill.: University of Chicago Press, 1980.

Levinas, Emmanuel. 1989. „Judaisme et kénose”, W: À l’heure des nations. Paris: Editions de Minuit.

Murawski, Roman. 2016. „Between Theology and Mathematics. Nicholas of Cusa’s Philosophy of Mathematics”. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 44 (57): 97–110 (tom zatytułowany Theology in Mathematics?. Red. Stanisław Krajewski i Kazimierz Trzęsicki).