The Ideas of Social Philosophy of Thomas Hobbes in the Later Theories of the Philosophy of History
Abstract
In this paper the main ideas of the social philosophy of Thomas Hobbes are presented, and particularly the motives continued in the later theories of the philosophy of history. There are the following ideas: 1) theory of the egoistic human nature and social and historical importance of such feelings as jealousy, rivalry, ambition and envy; 2) theory of the “simple” relation between structure of the human nature and process of the historical life; 3) theory of the dependence of the moral motivations; 4) thesis about instrumental character of reason. Particularly, the positions of Kant, Nietzsche, Gumplowicz, Witkiewicz, Spengler and Fukuyama are analyzed.
References
Anzenbacher Arno: Begründungsformen der Ethik, „Kultura i Wartości” 2013, nr 4(8), s. 15-41 (http://kulturaiwartosci.umcs.lublin.pl); polski przekład: Formy uzasadnienia etyki, tłum. L. Kopciuch, [w:] L. Kopciuch, T. Siwiec (red.), Uzasadnianie w aksjologii i etyce w badaniach polskich i zagranicznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2014, s. 97-126.
Bostrom Nick: Human Genetic Enhancements: A Transhumanist Perspective, „Journal of Value Inquiry” 37 (2003), issue 4, s. 493-506.
Bostrom Nick: Transhumanist Values, [w:] F. Adams (red.), Ethical Issues for the 21st Century, Philosophical Documentation Center Press 2003.
Czarnecki Zdzisław Jerzy: Przyszłość i historia. Studia nad historyzmem i ideą prospekcji dziejowej w historii filozofii, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1981.
Czarnecki Zdzisław Jerzy: Zbawienie w rozumie – dylematy i aporie siedemnastowiecznego racjonalizmu, „Kultura i Wartości” 2012, nr 1, s. 5-18 (http://kulturaiwartosci.umcs.lublin.pl).
Fromm Erich: Ucieczka od wolności, tłum. O. i A. Ziemilscy, Warszawa: Czytelnik 1970.
Fukuyama Francis: Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. B. Pietrzyk, Kraków: Wydawnictwo Znak 2004.
Fukuyama Francis: Koniec historii, tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 1996.
Fukuyama Francis: Ostatni człowiek, tłum. T. Bieroń, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 1997.
Gumplowicz Ludwik: Zarys socjologii, [w:] Dwa życia Ludwika Gumplowicza. Wybór tekstów, Wybór, opracowanie i wprowadzenie J. Surman i G. Mozetič. Warszawa: Oficyna Naukowa 2010, s. 266-273.
Hartmann Nicolai: Das Problem des geistigen Seins. Untersuchungen zur Grundlegung der Geschichtsphilosophie und der Geisteswissenschaften, Berlin–Leipzig: Walter de Gruyter & Co 1933.
Hartmann Nicolai: Myśl filozoficzna i jej historia, [w:] N. Hartmann, Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, tłum. J. Garewicz, Toruń: Wydawnictwo Comer 1994 s. 13-71.
Hartmann Nicolai: Sinngebung und Sinnerfüllung, [w:] N. Hartmann, Kleinere Schriften, t. I: Abhandlungen zur systematischen Philosophie, Berlin:Walter de Gruyter & Co. 1955, s. 245-278.
Hegel Georg Wilhelm Friedrich: Wykłady o filozofii dziejów, tłum. A. Zieleńczyk, Warszawa: De Agostini–Altaya 2003.
Hindess Barry: Filozofie władzy. Od Hobbesa do Foucaulta, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN 1999.
Hobbes Thomas: Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN 1954.
Höffe Otfried: Thomas Hobbes, München: C.H. Beck 2010.
Horkheimer Max: Krytyka instrumentalnego rozumu, tłum. H. Walentowicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2007.
Hull Gordon: Hobbes and the Making of Modern Political Thought, London: Bloomsbury Publishing 2009.
Kant Immanuel: O porzekadle: to może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce, tłum. zespół, [w:] I. Kant, Rozprawy z filozofii historii, tłum. i opr. Translatorium Filozofii Niemieckiej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pod kierunkiem M. Żelaznego w składzie: T. Kupś, D. Pakalski, A. Grzeliński, M. Żelazny, Kęty: Wydawnictwo Antyk 2005.
Kochanowski Jan Karol: Tłum i jego przywódcy: studium historiozoficzne, Warszawa: E. Wende 1906.
Kopciuch Leszek: Człowiek historyczny Immanuela Kanta, [w:] J. Miklaszewska, P. Spryszak (red.), Natura ludzka w filozofii nowożytnej i współczesnej, Kraków: Wydawnictwo UJ 2010, s. 159-165.
Kopciuch Leszek: Idea wolności w perspektywie myśli J. Ortegi y Gasseta, [w:] Z.J. Czarnecki (red.), Studia nad ideą wolności, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1995, s. 143-166.
Kopciuch Leszek: Katastrofizm S.I. Witkiewicza, „Lumen Poloniae” 2008, nr 2, s. 81-90 (http://lumen-poloniae.vizja.pl).
Kopciuch Leszek: Szkice systematyczne z filozofii dziejów, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2014.
Kopciuch Leszek: Thymos i pożądliwość. Stosunek Francisa Fukuyamy do antropologii Thomasa Hobbesa i Johna Locke’a, [w:] J. Żelazna (red.), Inspiracje i kontynuacje problemów filozofii XVII wieku, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 199-212.
Kopciuch Leszek: Zazdrość w kontekście filozofii dziejów – kilka uwag niesystematycznych, [w:] M. Żardecka-Nowak, W. Nowak (red.), Siedem grzechów głównych. Eseje z filozofii kultury, Rzeszów: Wydawnictwo URz 2014, s. 45-59.
Krawczyk Anna: Hobbes i Locke. Dwoiste oblicze liberalizmu, Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego 2011.
Le Bon Gustaw: Psychologia tłumu, tłum. B. Kaprocki, Warszawa: PWN 1986.
Löwith Karl: Historia powszechna i dzieje zbawienia. Teologiczne przesłanki filozofii dziejów, tłum. J. Marzęcki, Kęty: Wydawnictwo Antyk 2002.
Münkler Herfried: Thomas Hobbes, wyd. 2, Frankfurt am Main: Campus Verlag 2001.
Nietzsche Fryderyk: Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, tłum. L. Staff, Warszawa: Nakładem Jakóba Mortkowicza 1906.
Ortega y Gasset José: Bunt mas, tłum. P. Niklewicz, [w:] J. Ortega y Gasset, Bunt mas i inne pisma socjologiczne, wyb. S. Cichowicz, Warszawa: PWN 1982.
Scheler Max: Człowiek i historia, [w:] M. Scheler, Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. A. Węgrzecki, Warszawa: PWN 1987.
Skinnner Quentin: Hobbes and Republican Liberty, Cambridge: Cambridge University Press 2008.
Toynbee Arnold J.: Studium historii, Skrót dokonany przez D.C. Somerwella, tłum. J. Marzęcki, Warszawa: PIW 2000.
Witkiewicz Stanisław Ignacy: Niemyte dusze. Studium psychologiczne nad kompleksem niższości (węzłowiskiem upośledzenia) przeprowadzone metodą Freuda ze szczególnym uwzględnieniem problemów polskich, [w:] S.I. Witkiewicz, Narkotyki – Niemyte dusze, oprac. A. Micińska, Warszawa: PIW 1993, s. 149-339.
Znaniecki Florian: Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Warszawa: PWN 1974.
Znaniecki Florian: Upadek cywilizacji zachodniej. Studium z pogranicza filozofii kultury i socjologii, [w:] F. Znaniecki, Pisma filozoficzne, t. 2: „Humanizm i poznanie” i inne pisma filozoficzne, Warszawa: PWN 1991.
Copyright (c) 2015 Roczniki Filozoficzne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
