Political Secularism and the Debate about the Status of Conscientious Convictions

  • Damian Barnat University of Physical Education in Krakow, Section of Philosophy and Sociology of Tourism
Keywords: political secularism; freedom of conscience and religion; accommodation measures; Jocelyn Maclure; Charles Taylor

Abstract

In the paper, the basic elements of the conception of “open secularism” presented by J. Maclure and Ch. Taylor in their book Secularism and Freedom of Conscience (2011) are described. I point out that one of the defining feature of Maclure’s and Taylor’s theory of political secularism consists in supporting the “accommodation measures” which aim at protecting the freedom of conscience. In the next part of the article the main standpoints of the debate concerning the status of conscientious convictions are characterized and the “subjective” account of the freedom of conscience put forward by Maclure and Taylor is presented. In the following part of the paper Cécile Laborde’s critique of the subjective freedom of religion and Maclure’s reply is summarized. In the last part of the paper I try to show that the presentation of the subjective account of conscientious convictions in Secularism and Freedom of Conscience cannot be reconciled with Taylor’s conception of “strong evaluations”.

References

Abbey, Ruth. „Plus ça Change: Charles Taylor on Accommodating Quebec’s Minority Cultures”, Thesis Eleven 99 (2009): 71–92. DOI: 10.1177/0725513609345375.

Adelman, Howard, i Pierre Anctil. Religion, Culture, and the State: Reflections on the Bouchard-Taylor Report. Toronto: University of Toronto Press, 2011.

Asad, Talal. „French Secularism and the ‘Islamic Veil Affair’. The Hedgehog Review, Spring & Summer, 2006: 93–106.

Asad, Talal. Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity. Stanford, Calif.: Stanford University Press, 2003.

Barnat, Damian. „Indywidualizm w filozofii społecznej Charlesa Taylora”. Diametros. Internetowe Czasopismo Filozoficzne 20 (2009): 1–36.

Barnat, Damian. „Silne wartościowania i problem tożsamości ludzkiej”. Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne 23 (2013): 169–188.

Barry, Brian. Culture and Equality. An Egalitarian Critique of Multiculturalism. Cambridge: Polity Press, 2001.

Bhargava, Rajeev. „Political Secularism: Why It Is Needed and What Can Be Learnt from its Indian Version”, 82-109. W: Secularism, Religion and Multicultural Citizenship. Red. Geoffrey Brahm Levey i Tariq Modood, New York: Cambridge University Press, 2008.

Bhargava, Rajeev. „Political Secularism”. W: A Handbook of Political Theory. Red. John S. Dryzek, Bonnie Honig i Anne Phillips, 636– 655. Oxford: Oxford University Press, 2006.

Bouchard, Gérard, i Charles Taylor. Building The Future. A Time for Reconciliation, Bibliothèque et Archives nationales du Québec, 2008. Kopia dostępna na stronach Pontificia universidad católica del Perú. Dostęp: 05.05.2015. http://red.pucp.edu.pe/wpcontent/uploads/ biblioteca/buildingthefutureGerardBouchardy charlestaylor.pdf.

Casanova, José. „The Secular, Secularizations, Secularisms”. W: Rethinking Secularism. Red. Craig J. Calhoun, Mark Juergensmeyer i Jonathan VanAntwerpen, 54–74. New York: Oxford University Press, 2011.

Casanova, José. Religie publiczne w nowoczesnym świecie. Tłum. Tomasz Kunz. Kraków: Nomos, 2005.

Comparative Secularisms in a Global Age. Red. Linell Elizabeth Cady i Elizabeth Shakman Hurd. New York: Palgrave Macmillan, 2010.

Comte, Auguste. Metoda pozytywna w szesnastu wykładach. Skrótu dokonał Jules Émile Rigolage. Tłum. Wanda Wojciechowska. Warszawa: PWN, 1961.

Dawkins, Richard. Bóg urojony. Tłum. Piotr Szwajcer. Warszawa: Wydawnictwo CiS, 2007.

Filozofia Oświecenia. Radykalizm – religia –kosmopolityzm. Red. Justyna Miklaszewska i Anna Tomaszewska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.

Frankfurt, Harry. Wolność woli i pojęcie osoby. Tłum. Justyna Nowotniak. W: Filozofia moralności: postanowienie i odpowiedzialność moralna. Wybrał i wstępem opatrzył Jacek Hołówka, tłum. Justyna Nowotniak i Wacław Jan Popowski, 21–39. Warszawa: Aletheia, 1997.

Greenawalt, Kent. Religion and Constitution. Vol. 1: Fairness and Free Exercise. Rozdz. 4: „Conscientious Objection to Military Service”, 49–67. Princeton: Princeton University Press, 2006.

Habermas, Jürgen, i Charles Taylor. „Dialogue: J. Habermas and Ch. Taylor”. W: The Power of Religion in the Public Sphere, red. Eduardo Mendieta i Jonathan VanAntwerpen, 60–69. New York: Columbia University Press, 2011.

James, William. Doświadczenia religijne. Tłum. Jan Hempel. Kraków: Nomos, 2001.

Laborde, Cécile. „The Politics of Religious Freedom: Protecting Freedom of Religion in the Secular Age”. The Immanent Frame. Secularism, religion, and public sphere. Dostęp: 27. 05.2016. http://blogs.ssrc.org/tif/2012/04/23/protecting-freedom-of-religion-in-the-secular-age/.

Locke, John. List o tolerancji. Tłum. Leon Joachimowicz, red. wyd. polskiego Zbigniew Ogonowski. Warszawa: PWN, 1963.

Locke, John. List o tolerancji. Tłum. Leon Joachimowicz. Warszawa: PWN, 1963.

Maclure, Jocelyn, i Charles Taylor. Secularism and Freedom of Conscience. Tłum. Jane Marie Todd. Harvard: Harvard University Press, 2011.

Maclure, Jocelyn. „Conscience, Religion and Exemptions: An Egalitarian View” [w przygotowaniu].

Maclure, Jocelyn. „Sekularyzm polityczny – zarys koncepcji”. Tłum. Damian Barnat. W: Oświeceniowe źródła idei sekularyzmu. Red. Anna Tomaszewska i Damian Barnat. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego [w przygotowaniu].

Mayer, Bartłomiej. „Durszlak na głowie. Latający Potwór Spaghetii w Czechach”. Dziennik.pl, 01.08.2013. Dostęp: 15.04.2017. http://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/434430,latajacy-potwor-spaghetti-w-czechach.html.

Mazanka, Paweł. „Sekularyzm”. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Red. Andrzej Maryniarczyk, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2009. Wersja internetowa. Dostęp 04.15.2017. http://www.ptta.pl/pef/pdf/suplement/sekularyzm.pdf.

McGrath, Alister, i Joanna Collicutt McGrath, Bóg nie jest urojeniem. Złudzenie Dawkinsa, tłum. Jerzy Wolak. Kraków: WAM, 2012.

Nussbaum, Martha C[raven]. The New Religious Intolerance: Overcoming the Politics of Fear in an Anxious Age. Cambridge, Mass.: Belknap Press, 2012.

Nussbaum, Martha. Liberty of Conscience: In Defense of America’s Tradition of Religious Equality. New York: Basic, 2008.

Pena-Ruiz, Henri. Histoire de la laïcité: Genèse d’un idéal. Paris: Gallimard, 2005.

Rawls, John. „O idei publicznego rozumu raz jeszcze”. W: tenże, Prawo ludów. Tłum. Michał Kozłowski, 186-255. Warszawa: Aletheia, 2001.

Rawls, John. Liberalizm polityczny. Tłum. Adam Romaniuk. Wstępem opatrzył Czesław Porębski. Warszawa: PWN, 2012.

Rawls, John. Teoria sprawiedliwości. Tłum. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek i Adam Romaniuk. Przekład przejrzał i uzupełnił Sebastian Szymański. Warszawa: PWN, 2009.

Rorty, Richard „Antyklerykalizm i ateizm”. W: RichaRd Rorty i Gianni Vattimo. Przyszłość religii. Tłum. Sławomir Królak. Red. Santiago Zabala, 33–46. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.

Siek, Anna. „Pastafarianizm — religia czy kpina?”. Gazeta.pl, 09.04.2014. Dostęp: 15.04.2017. http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15769311,Pastafarianizm_religia_czy_kpina_Pacjenci_szpitala.html.

Smith, Nicholas H. Charles Taylor: Meaning, Morals and Modernity. Cambridge, Mass.: Polity Press, 2002.

Spohn, Urlike. „A Difference in Kind? Jürgen Habermas and Charles Taylor on Post-Secularism”. The European Legacy 20 (2015), nr 2: 120–135. http://dx.doi.org/10.1080/10848770.2015.1006927.

Szahaj, Andrzej. „Wielość, względność, obojętność? O sekularyzacji i roli religii w debacie publicznej”. W: tenże. Liberalizm, wolność, wspólnotowość. Eseje z filozofii polityki, 97–114 Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.

Taylor, Charles. „Atomism”. W: tenże. Philosophical Papers 2: Philosophy and Human Sciences, 187–210. Cambridge, Mass.: Cambridge University Press, 1985.

Taylor, Charles. „What is Human Agency?”. W: tenże. Human Agency and Language: Philosophical Papers 1, 15–44. Cambridge: Cambridge University Press 1985.

Taylor, Charles. „What’s Wrong with Negative Liberty”. Philosophical Papers 2: Philosophy and Human Sciences, 211–239. Cambridge, Mass.: Cambridge University Press, 1985.

Taylor, Charles. „Reply and Re-articulation”. W: Philosophy in Age of Pluralism. The Philosophy of Charles Taylor in Question. Red. James Tully, 213–257. Cambridge, Mass.: Cambridge University Press, 1994.

Taylor, Charles. „Samointerpretujące się zwierzęta”. Tłum. Anna Sierszulska. W: Filozofia podmiotu. Fragmenty Filozofii Analitycznej. T. VIII. Red. Joanna Górnicka-Kalinowska, 261–295. Warszawa: Aletheia, 2001.

Taylor, Charles. Źródła podmiotowości: narodziny tożsamości nowoczesnej. Przekład zbiorowy, naukowo opracował Tadeusz Gadacz. Wstęp Agata Bielik-Robson. Warszawa: PWN, 2001.

Taylor, Charles. Oblicza religii dzisiaj. Tłum. Adam Lipszyc. Przekład przejrzał Łukasz Tischner. Kraków: Znak, 2002.

Taylor, Charles. A Secular Age, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 2007.

Taylor, Charles. Etyka autentyczności. Tłum. Andrzej Pawelec. Kraków: Znak, 2006.

Taylor, Charles. Nowoczesne imaginaria społeczne. Tłum. Adam Puchejda i Karolina Szymaniak. Kraków: Znak, 2010.

Taylor, Charles. „Why We Need a Radical Redefiniton of Secularism?”. W: The Power of Religion in the Public Sphere. Red. Eduardo Mendieta i Jonathan VanAntwerpen, 34–59. New York: Columbia University Press, 2011.

Zieliński, Tadeusz J. Roger Williams — twórca nowoczesnych stosunków państwo-kościół. Warszawa: Semper, 1997.

Published
2020-06-12
Section
Articles