Pełnomocnictwo do zawarcia małżeństwa w prawie kanonicznym i w polskim prawie cywilnym

Sławomir Szustak

doi:10.18290/kip.2017.6.1-16

Sławomir Szustak Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

DOI: https://doi.org/10.18290/kip.2017.6.1-16

Słowa kluczowe: małżeństwo; pełnomocnik; pełnomocnictwo; prawo kanoniczne; prawo cywilne

Abstrakt

Możliwość zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika jest instytucją sięgającą prawa rzymskiego, kanonizowaną na gruncie prawa kościelnego. Jako pierwszy o takiej możliwości w prawie kanonicznym wspominał Gracjan. Szczegółowo tę kwestię uregulował dopiero KPK/17 w kan. 1089-1091. Ustawodawca w KPK/83 w kan. 1105 potwierdza wcześniejsze regulacje. Określa zadania pełnomocnika i mocodawcy oraz cechy pełnomocnictwa, które jest wyjątkową formą zawarcia małżeństwa. Taką samą możliwość daje polskie prawo cywilne, stawiając jednak pełnomocnictwu nieco inne wymagania. KKKW pozostawia tę kwestię do rozstrzygnięcia poszczególnym Kościołom sui iuris.

Bibliografia

Bączkowicz, Franciszek, Józef Baron, i Władysław Stawinoga. 1958. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. T. 3. Opole: Wydawnictwo Diecezjalne Św. Krzyża.

Biskupski, Stefan. 1956. Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego. Cz. 2. Warszawa: Wydawnictwo PAX.

Chajda, Michał. 2011. „Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika.” W Przesłanki konieczne zawarcia małżeństwa. Próba systematyzacji zagadnienia w aspekcie wymogów formy religijnej, red. Anna Tunia, 77-83. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Dobrzański, Bronisław. 1972. „Przegląd Orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów wojewódzkich z zakresu kodeksu rodzinnego i postępowania w sprawach rodzinnych.” Nowe Prawo 4:605-28.

Góralski, Wojciech. 1992. Prawo małżeńskie Katolickich Kościołów Wschodnich (według Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich). Lublin: „Norbertinum”.

Góralski, Wojciech. 2006. Kościelne prawo małżeńskie. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Góralski, Wojciech. 2007. Studia nad małżeństwem i rodziną. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Hołubowicz, Rafał. 2013. „Kanoniczna forma zawarcia małżeństwa w świetle Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich.” Ius Matrimoniale 18 (24): 123-50.

Ignatowicz, Jerzy, i Mirosław Nazar. 2006. Prawo rodzinne. Warszawa: LexisNexis.

Krukowski, Józef, red. 2007. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. V: Księga VII. Procesy. Poznań: Pallottinum.

Kuryłowicz, Marek, i Adam Wiliński. 1999. Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Litewski, Wiesław. 2003. Rzymskie prawo prywatne. Warszawa: LexisNexis.

Lityński, Adam. 2005. Historia Prawa Polski Ludowej. Warszawa: LexisNexis.

Padacz, Władysław. 1950. Zawarcie małżeństwa między nieobecnymi w rozwoju prawno-historycznym. Warszawa: Wydawnictwo SS. Loretanek-Benedyktynek.

Pawluk, Tadeusz. 1985. Prawo Kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 3, Prawo małżeńskie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.

Paździor, Stanisław. 2010. „Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika w prawie kanonicznym i w prawie polskim.” W Ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobańskiemu z okazji osiemdziesiątej rocznicy urodzin, red. Józef Wroceński, i Helena Pietrzak, 411-22. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Piasecki, Kazimierz. 2011a. Prawo małżeńskie. Warszawa: LexisNexis.

Piasecki, Kazimierz, red. 2011b. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.

Prader, Joseph. 2003. Il matrimonio in Oriente e in Occidente. Rzym: Edizioni Orientalia Christiana.

Viladrich, Pedro Juan. 2002. Konsens małżeński. Sposoby prawnej oceny i interpretacji w kanonicznych procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Viladrich, Pedro Juan. 2011. „Zgoda małżeńska.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 813-33. Kraków: Wolters Kluwer Polska.

Walaszek, Bronisław. 1967. „Instytucja zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika w polskim prawie cywilnym oraz w polskim prawie prywatnym międzynarodowym i procesowym.” W Księga pamiątkowa ku czci Kamila Stefki, 384-95. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

„Zdolność do czynności prawnych.”. http://www.maszprawo.mikolowski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=108&Itemid=135 [dostęp: 11.01.2017].