Lt Col Stanisław Michowski and Conspiracy in the Army. A sanctioned crime

Abstrakt

Artykuł prezentuje postać ppłk. dypl. obs. Stanisława Michowskiego w kontekście represji politycznych w Polsce przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Bohater tekstu to lotnik Polskich Sił Powietrznych, który po drugiej wojnie światowej powrócił do kraju i na nowo rozpoczął służbę w wojsku, lecz po krótkim czasie został z niego usunięty i niedługo potem aresztowany. Został jednym z oskarżonych, a następnie skazanych i straconych w konsekwencji wydarzeń znanych w historiografii jako spisek w wojsku. Operacja przeprowadzona przez organy Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego wymierzona była przede wszystkim w żołnierzy przedwrześniowych, żołnierzy służących w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie oraz tych, którzy w czasie wojny przebywali na terenie kraju i działali w organizacjach konspiracyjnych. Jako lotnik Michowski został oskarżony o udział w konspiracyjnej grupie Wojsk Lotniczych, której zadaniem miało być spiskowanie przeciwko władzy komunistycznej i dążenie do obalenia jej siłą, za pomocą struktur wojskowych. Zarzuty stawiane wówczas oskarżonym w przytłaczającej większości nie miały nic wspólnego z rzeczywistością. Akty oskarżenia, na podstawie których w wielu przypadkach sądy orzekały karę śmierci, opierały się na zeznaniach preparowanych podczas wielogodzinnych przesłuchań.