Sodalicje Mariańskie na ziemiach polskich wobec wojny i odzyskania niepodle¬głości w 1918 r.
Abstrakt
Sodalicja Mariańska, zwana także Kongregacją Mariańską, to katolickie stowarzyszenie osób świeckich, powstałe z inicjatywy ks. Jana Leunisa TJ w Rzymie w drugiej połowie XVI wieku. Kongregacje tworzyli początkowo uczniowie, a następnie wszystkie stany i grupy zawodowe. Celem tego elitarnego stowarzyszenia była formacja świeckich katolików, świadomych swego powołania w Kościele, szerzenie nabożeństwa i kultu do Najświętszej Maryi Panny. Najwyższym celem sodalicji było stosowanie się do zasady „Per Mariam ad Jesum”. Reguły sodalicyjne mówiły o odwiedzaniu więźniów, pracy w szpitalach, pomocy ubogim i chorym, nauczaniu wiary i chrześcijańskim wychowywaniu młodzieży. Sodalicje podupadły po kasacie zakonu jezuitów, który był ich podstawą w 1773 r. Pod koniec XIX wieku zaczęły się odradzać na ziemiach polskich. Sodalicje Mariańskie łączyły zawsze wiarę w Boga z miłością do Ojczyzny i pracą dla jej dobra. Stowarzyszenie w czasie pierwszej wojny światowej prowadziło znaczącą działalność charytatywną, pomagając w szpitalach, domach pomocy, opiekując się kalekami i sierotami. Sodalicje, w szczególności nauczycielskie, przyczyniły się do wychowania młodego patriotycznego pokolenia Polaków. Odzyskanie niepodległości spowodowało, że sodalicje rozwinęły swoją działalność i przyczyniły się znacząco do odrodzenia religijnego społeczeństwa II Rzeczypospolitej.