„Sprawa Ussasa”. Przyczynek do dziejów Mieszanych Komisji Reewakuacyjnej i Komisji Specjalnej 1922-1924

Ewa M. Ziółek

doi:10.18290/teka21.6

Ewa M. Ziółek Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych https://orcid.org/0000-0003-0167-5491

Słowa kluczowe: traktat ryski 1921 r., rewindykacje polskich dóbr kultury, ks. Bronisław Ussas

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest wkładowi ks. Bronisława Ussasa w prace Mieszanych Komisji Reewakuacyjnej i Specjalnej mających za zadanie rewindykowanie z Rosji sowieckiej polskich zbiorów bibliotecznych, archiwalnych i muzealnych po zawarciu traktatu ryskiego, kończącego wojnę polsko-bolszewicką. Zakończenie prac komisji względnym sukcesem przy całkowitej obstrukcji ze strony władz sowieckich było zasługą ludzi oddanych sprawie, ale jednocześnie posiadających ogromną wiedzę na temat polskich zbiorów zrabowanych przez Rosję w okresie zaborów. Jednym z takich ludzi był ks. Ussas.

Bibliografia

Dzierzkowska D., Ksiądz Bronisław Ussas 1885-1977, w: D. Dzierzkowska, H. Mańkowska, Zbiór rękopisów ofiarowanych przez ks. B. Ussasa Bibliotece Uniwersyteckiej KUL, „Archiwa, Biblioteki, Muzea Kościelne” 1979, t. 39, s. 57-62.

Dzwonkowski R. SAC, Kościół katolicki w ZSRR 1917-1939. Zarys historii, TN KUL, Lublin 1997.

Dzwonkowski R. SAC, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR 1917-1939. Martyrologium, TN KUL, Lublin 1998.

Goclon J., Polsko-radziecki traktat pokojowy zawarty w Rydze w 1921 r. (aspekty polityczno-narodowościowe), „Przegląd Nauk Historycznych” 8 (2009), nr 1, s. 105-128.

Gombin K., Pośmiertne peregrynacje Stanisława Leszczyńskiego. Z dziejów poglądów na szczątki królewskie jako pamiątkę narodową i obiekt muzealny, „Roczniki Humanistyczne” 48-49 (2000-2002), z. 4, s. 171-194.

Kmiecik T., Traktat ryski i jego konsekwencje 1919-1924, „Studia z Dziejów Wojskowości” 3 (2014), s. 215-253.

Kumaniecki J., Pokój polsko-radziecki 1921. Geneza. Rokowania. Traktat. Komisje mieszane, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1985.

Tomkowiak K., Udział Zygmunta Mocarskiego w pracach rewindykacyjnych polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji (1922-1923), „Folia Toruniensia” 18 (2018), s. 57-87.

Ussas B., [rec.] Ks. Franciszek Rutkowski, Arcybiskup Jan Cieplak, „Ateneum Kapłańskie” 35 (1935), z. 1, s. 95-97.

Wodzianowska I., Relacja współwięźniów o ostatnich dniach życia sługi Bożego ks. Konstantego Budkiewicza (1867-1923), „Studia Polonijne” 40 (2019), s. 379-398.

Zapomniany pokój. Traktat ryski. Interpretacje i kontrowersje 90 lat później, red. S. Dąbski, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2013.