Mariners in the fight for Poland’s borders and independence in 1918-1920
Abstract
The role of the Polish Navy in the fight for Poland’s borders and independence in 1918 – 1920 is a subject that has not been sufficiently analyzed in scholarly literature. There have been numerous publications on the birth of the Second Republic, but only a small fraction deals with the role of the Polish Navy in these events.
In my opinion, even a cursory overview of the exploits of mariners justifies the claim that their role was significant during both peace and war. The role of the Polish Navy was particularly prominent during the regaining of Pomerania and in the Polish-Russian war. It is worth adding that the mariners fought not only on water (the Pińsk and the Vistula River Flotillas), but also on land as infantry. The formation of the Navy Group by the Minister of the Internal Affairs was an event unprecedented in the history of military and was ordered by the contemporary commander of the Polish Navy, Rear Admiral Kazimierz Porębski.
The article discusses the intriguing topics of the birth, development, and operation of the Polish Navy during the building of the Second Republic. The discussion is based on the most recent research.
References
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009.
Błogosławiony Ks. Kmdr ppor. Władysław Miegoń. Materiały z sesji towarzyszącej obchodom 80 rocznicy Zaślubin Polski z Morzem, red. D. Duda [i in.], Puck 2000.
Borchardt K., Znaczy równik na rumbie, Gdańsk 1992.
Ciesielski Cz., Twórcy Polskiej Marynarki Wojennej. Uznanie i represje (1918-1946;1945-1951), Gdańsk 1995.
Czarnecka R., Organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych (Mswojsk.) w latach 1918-1921, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej”, 2005.
Czerwiński J., Wiceadmirał Kazimierz Porębski, „Nasze Sygnały” [Londyn], 1988, nr 162.
Dyskant J.W., Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej 1919-1939, Warszawa 1994.
Dyskant J.W., Wojenne Flotylle Wiślane 1918-1939, Warszawa 1997.
Dziewałtowski-Gintowt R., Taube K., Zarys historii wojennej pułku morskiego, Warszawa 1933.
Jaworski Z., Nawrot D., Błogosławiony ks. Kmdr ppor. Władysław Miegoń pierwszy kapelan Marynarki wojennej II RP, Warszawa 1999.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne, Warszawa 2008.
Kostrzewski A., Pierwszy mundur PMW, „Morze”, 1979, nr 4.
Kułakowski M., Marynarka Wojenna Polski Odrodzonej, Toronto 1988.
Łossowski P., Między wojną a pokojem, Warszawa 1976.
Machaliński Z., Admirałowie polscy 1919-1950, Gdańsk 1993.
Machaliński Z., Michał Borowski, „Nautologia” [Gdynia], 1986, nr 4.
Machaliński Z., Wiceadmirał Kazimierz Porębski (1872-1933) – kontradmirał rosyjskiej marynarki wojennej, szef Departamentu dla Spraw Morskich, szef Kierownictwa Marynarki Wojennej, „Nautologia”, 1987, nr 3.
Makowski J., Zbiór umów i układów zawartych między rządem polskim i niemieckim w Berlinie i w Paryżu w roku 1919 i w styczniu 1920, Poznań 1920.
Materiały do historii wojny 1918-1920 r. Bitwa Warszawska, t. I: Bitwa nad Bugiem, Warszawa 1935.
Nawrot D., Akcja w Kanale Porto Corsini i bitwa w Cieśninie Otranto, czyli rzecz o bojowych dokonaniach Bogumiła Nowotnego pod czerwono – biało – czerwoną banderą, „Colloquim” Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej [Gdynia], 2011, nr 4.
Nawrot D., Korpus oficerski Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej, Warszawa 2005.
Nawrot D., Zakon dżentelmenów morskich II Rzeczypospolitej, Gdynia 2018.
Nowotny B., Wspomnienia, Gdańsk 2006.
Piaskowski S.M., Kroniki Polskiej Marynarki Wojennej 1918-1947, t. I, Albany 1983.
Polski Słownik Biograficzny, t. XXVII, Warszawa 1983.
Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I, cz. 2. Kampania wrześniowa 1939, cz. 5. Marynarka wojenna i obrona polskiego Wybrzeża, Londyn 1962.
Porębski K., Sprawy morskie Polski, Gdynia 1996.
Przybylski J., Marynarka Wojenna w walce o granice i niepodległość Polski, (1918-1920), Gdynia 1997.
Roszak S., Kłaczkow J., Poznać przeszłość. Wiek XX, Warszawa 2015.
Taube K., Żukowski O., Zarys historii wojennej flotylli rzecznych, Warszawa 1931.
Wicherski W., Polskie Flotylle Rzeczne 1918-1939. Zarys historyczny, „Nasze Sygnały” [Londyn], 1989, nr 163.
Wspomnienia pośmiertne o śp. Porębskim Kazimierzu, „Przegląd Morski” [Gdynia], 1933, nr 49.
