Konstytucja Federacji Środkowo-Europejskiej jako wyraz integracyjnego idealizmu w budowie systemu regionalnego bezpieczeństwa w myśli politycznej polskiego wychodźstwa w XX wieku

Abstrakt

Przedstawiciele ujarzmionych przez totalitaryzmy narodów Europy Środkowo-Wschodniej podjęli podczas II wojny światowej oraz po jej zakończeniu próby lansowania alternatywnych projektów integracji Starego Kontynentu, które miały stać się po uwolnieniu regionu spod sowieckiej dominacji podstawą do dyskusji na temat przyszłości globalnego systemu bezpieczeństwa. W prezentowanym artykule autor przybliża w kontekście polityczno-prawnym jeden z nich, projekt Konstytucji Federacji Środkowo-Europejskiej, a następnie weryfikując na jego bazie hipotezy z teorią polityki międzynarodowej, próbuje odpowiedzieć na pytanie o przyczyny niepowodzenia nie tylko tej propozycji zmian systemowych. Drogowskazem w tych rozważaniach stało się zdefiniowanie, pozwalającego odczytać motywy działania podmiotów, pojęcia interesu narodowego rozumianego w kategoriach potęgi. W konkluzji podkreślono, że odwołujący się do praw naturalnych i odwzorowywany w sformułowaniu „pokój przez prawo” paradygmat idealistyczny zastąpiła skutecznie użyta dla osiągnięcia założonych celów siła, a środowiska polskiego wychodźstwa nie w pełni dostrzegając jej znaczenie, zbyt optymistycznie odnosiły się do metod rozwiązywania ówczesnych konfliktów, nie zauważając tym samym, że prawo, sprawiedliwość czy też moralność w stosunkach międzynarodowych niewiele zaczęły znaczyć w starciu z realizmem politycznym, którego paradygmat święcił swój wielki triumf.