Piotr Michał Czartoryski (1909-1993) – ziemianin, żołnierz, emigrant
Article Sidebar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Main Article Content
Abstrakt
Katolicki Uniwersytet Lubelski od początków swojego istnienia związał swoje losy z Polonią, która dzięki swojemu materialnemu wsparciu dawała możliwość przetrwania tej lubelskiej uczelni w krytycznych momentach dziejowych. Jednym z takich wybitnych przedstawicieli Polonii kanadyjskiej, związanych przez lata z uniwersytetem, był Piotr Michał Czartoryski. Pochodził z książęcej rodziny, która uformowała go w duchu narodowym i katolickim, zdobył staranne wykształcenie w zakresie filozofii, ekonomii i nauk rolniczych w Belgii i Polsce. W czasie II wojny światowej walczył w oddziałach regularnych, jak i formacjach Armii Krajowej. Po opuszczeniu Polski, w ramach przynależności do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie wykonywał zadania zlecone mu przez najwyższe władze wojskowe na emigracji. Po demobilizacji wyjechał z rodziną do Kanady, gdzie działał jako przedsiębiorca, członek naczelnych organizacji polonijnych oraz propagator i animator polskiego życia kulturalnego i naukowego w Kanadzie. Organizował systematyczne wsparcie materialne dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz rozwijał kontakty naukowe tej uczelni w Kanadzie, w efekcie otrzymując za tę działalność tytuł doktora honoris causa KUL oraz odznaczenia państwowe.
Article Details
Bibliografia
Bloch C., Katolicki Uniwersytet Lubelski a Polonia w świecie, w: Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wybrane zagadnienia z dziejów Uczelni, red. G. Karolewicz, M. Zahajkiewicz, Z. Zieliński, Lublin: RW KUL 1992, s. 285-318.
Brożek A., Polonia amerykańska 1854-1939, Warszawa: Interpress 1977, s. 133-144.
Brzeziński M., Pasja Michała. Życie i męczeńska śmierć bł. Michała Czartoryskiego OP, Poznań: W drodze 2015.
Czartoryski W., Czartoryscy linii Konstantego Czartoryskiego (1773-1860) – ciągłość tradycji w europejskim wymiarze, w: Czartoryscy – Polska – Europa. Historia i współczesność, red. Z. Baran, Kraków: DjaF 2003, s. 114-126.
Jabłoński A., Parafia p.w. Różańca Świętego (Holy Rosary) w Edmonton, w: Leksykon geograficzno-historyczny parafii i kościołów polskich w Kanadzie, t. II: Prowincje: Manitoba, Saskatchewan, Alberta, British Columbia, red. E. Walewander, Lublin: KUL 1993, s. 409-420.
Karolczak K., Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie 2001.
Karolczak K., Stosunek ziemian związanych ze Lwowem do Ukraińców w pierwszej ćwierci XX wieku, w: Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa, red. K. Karolczak, t. IV, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP 2002, s. 275-289.
Moskal T., Złoty Jubileusz działalności Towarzystwa Przyjaciół Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Kanadzie, Lublin–Toronto 2006.
Płygawko D., Polonia Devastata. Polonia i Amerykanie z pomocą dla Polski (1914-1918), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2003.
Polonesos a Barcelona un munt d’històries. L’acolliment de la ciutat als nens robats pels nazis (1946-1956), ed. J.L. Barbería et al., Barcelona: Ajuntament 2008.
Ryba M., Katolicki Uniwersytet Lubelski. Korzenie, początki, źródła tożsamości, Warszawa–Radzymin: Von Borowiecky 2018.
Sienkiewicz J.W., Piotr Michał książę Czartoryski doktorem honoris causa, „Przegląd Uniwersytecki” 1991, nr 4-6, s. 2.
Sierchuła R., Historia człowieka myślącego. Lech Karol Neyman (1908-1948). Biografia polityczna, Łomianki: IPN 2013.
Szczepański J., Polonia amerykańska w walce o niepodległość Polski, „Niepodległość i Pamięć” 2011, nr 3-4, s. 45-60.
Ziółkowska-Boehm A., Senator Haidasz, Toronto: Century Publishing Comp.L. 1983.
Zgórniak M., Polonia amerykańska wobec problemu niepodległości w czasie I wojny światowej, w: Polonia amerykańska. Przeszłość i współczesność, red. H. Kubiak, E. Kusielewicz, T. Gromada, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1988, s. 727-744.