Emilia Cyfrowicz (1835-1923) – siostra Maria Emilia od Aniołów. Szkic do portretu niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników

Main Article Content

Aldona Młynarczuk

Abstrakt

Autorka artykułu prezentuje sylwetkę Emilii Cyfrowicz – niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników historii i języka polskiego, wykorzystywanych w galicyjskich szkołach na przełomie XIX i XX wieku. Wskazuje na związki niepokalanek ze zmartwychwstańcami, w szczególności o. Hieronima Kajsiewicza z założycielką zgromadzenia – Marceliną Darowską. Przybliża środowisko rodzinne Emilii, jej drogę do zakonu, początki życia konsekrowanego oraz relacje z Darowską w latach 1858-1878. Najwięcej uwagi poświęca edukacji dziewcząt w niepokalańskich szkołach, charakteryzując pracę dydaktyczną oraz twórczość historyczno-dydaktyczną E. Cyfrowicz. Artykuł został oparty na kilkudziesięciu listach pisanych przez założycielkę zgromadzenia do siostry Emilii, jej wspomnieniach oraz dostępnych opracowaniach. W Archiwum Głównym Sióstr Niepokalanek w Szymanowie zachowała się bogata korespondencja, która zasługuje na wnikliwą uwagę. Emilia Cyfrowicz była bowiem reprezentantką coraz liczniejszej grupy wykształconych zakonnic, przejawiających na przełomie XIX i XX w. ambicje twórcze w dziedzinie historii i narodowej literatury.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Anuncjata od Trójcy Świętej, s. niepokalanka, O wychowaniu w oparciu o zasady Matki Marceliny Darowskiej, Szymanów 1958.
Chmielewski M. ks., Doświadczenia mistyczne w życiu i nauce Matki Marceliny Darowskiej 1827-1911, Lublin 1990.
Encyklopedia Katolicka, t. III, Lublin 1985.
Grażyna od Wszechpośrednictwa NMP, s. niepokalanka, Wychowanie to dzieło miłości. System pedagogiczny bł. Marceliny Darowskiej, Szymanów: Siostry Niepokalanki 1997.
Grodziska-Ożóg K., Cmentarz Rakowicki w Krakowie, Kraków 1987.
Historia i pamięć. Studia i szkice historiograficzne, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016.
Hulewicz J., Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX, Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1939. Archiwum Komisji do dziejów oświaty i szkolnictwa w Polsce, nr 5.
Jabłońska-Deptuła E., Niepokalanki w polskim trwaniu, Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów 1993.
Jabłońska-Deptuła E., Zakorzenić nadzieję. Sł. B. Marcelina Darowska o rodzinie i dla rodziny, Szymanów 1994.
Jabłońska-Deptuła E., Marcelina Darowska – Niepokalanka 1827-1911, Lublin 1996.
Jabłońska-Deptuła E., Zakony w XIX i XX wieku, „Znak” 1965, nr 137-138.
Jarząbek S., s. Anna niepokalanka, Życie, myśli i dzieło Matki Marceliny Darowskiej współzałożycielki zgromadzenia sióstr niepokalanek, Szymanów: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1990.
Kajsiewicz H., Żywot Matki Józefy Karskiej ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP, Kraków 1916.
Kobiety i kultura religijna. Społeczne cechy religijności kobiet w Polsce, red. J. Hoff, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2006.
Kosyra-Cieślak H., „Krzyżami zdobyłeś serce moje”. Matka Józefa Karska niepokalanka 1823-1860, Szymanów 2002.
Kosyra-Cieślak H., Szymczak R., „Poszłam siać do Polski… i wzeszło”. 150 lat pracy Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek, t. I, Szymanów: Siostry Niepokalanki 2004.
Kuzicki J., Nieść wiarę i nadzieję na obcej ziemi. Polskie duchowieństwo katolickie w życiu religijnym i polityczno-społecznym Wielkiej Emigracji we Francji (1831-1863), Rzeszów 2014.
Marcelina Darowska. Niepokalański charyzmat wychowania, red. ks. M. Chmielewski, Lublin: El-Press 1996.
„Marcelina Darowsła. Dar na Trzecie Tysiąclecie”. Ogólnopolska sesja naukowa z okazji dziesięciolecia beatyfikacji, Szymanów 23 IX 2006, red. ks. M. Chmielewski, s. J. Martynuska CSIC, Lublin–Szymanów 2007.
Obertyński Z. ks., Zmartwychwstańcy a Niepokalanki. Próba dokumentacji wzajemnej zależności, t. I, Varsaviae 1949, Studia Historico-Ecclesiastica, nr 6.
Pirożyński M. CSsR, Zakony żeńskie w Polsce. Polska pod względem religijnym, t. 23, z. 3, Lublin: Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej 1935.
Rokoszny J. ks., System wychowawczy Marceliny Darowskiej, Radom: Drukarnia „Jan Kanty Trzebiński” 1928.
Sługa Boży o. Piotr Semenenko i zmatwychwstańcza szkoła duchowości. Materiały z sympozjum, Kraków, 15 marca 2011 r., red. ks. W. Misztal, ks. W. Mleczko, Kraków 2011.
Sołtan M.A. s., Człowiek wielkich pragnień. Matka Marcelina Darowska, Szymanów 1977.
Sołtan M.A. s., Matka. Życie i działalność Matki Marceliny Darowskiej 1827-1911, Szymanów 1982.
Szembek K. s., Matka Maria Józefa od Jezusa Ukrzyżowanego (Józefa Karska) i Matka Maria Marcelina od Niepokalanego Poczęcia NMP (Marcelina Darowska). Krótkie życiorysy, Jazłowiec 1929.
Szembek K. s., Jazłowiec, Jazłowiec: SS. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1938.
Wesołowska S.Z., Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Maryi Panny, w: Żeńskie Zgromadzenia Zakonne, t. XIII, Lublin 1999, s. 118;
Wielichowska S., „Feministyczny” rykoszet? Charakterystyka polskiego pisarstwa poświęconego historii żeńskich zgromadzeń zakonnych oraz kobiet świętych i błogosławionych, w: Historia i pamięć. Studia i szkice historiograficzne, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łodzkiego 2016.
Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. ks. Z. Zieliński, Katowice: Unia 1990.
Żeńskie Zgromadzenia Zakonne, t. XIII, Lublin 1999.