Wychowanie religijne wśród Polonii francuskiej w świetle badań wstępnych
Article Sidebar
Opublikowane:
gru 7, 2022
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
Polonia francuska, wychowanie religijne, pluralizm religijny, Polak-katolik, badania wstępne
Main Article Content
Abstrakt
Tematem artykułu są sposoby pogłębiania wiary religijnej przez Polonię związaną z polskimi parafiami i ośrodkami duszpasterskimi we Francji. Źródłem informacji są badania empiryczne zrealizowane w 2019 r. Wykorzystanymi wskaźnikami pogłębiania wiary była praktyka modlitwy prywatnej, modlitwy wspólnej z rodziną, rozmowy na tematy religijne z bliskimi i nieznajomymi oraz udział w parafialnej katechezie dorosłych. Pytano również o takie metody rozwijania wiary jak: słuchanie kazań, czytanie Pisma Świętego, udział w pielgrzymkach, udział w spotkaniach grup modlitewnych, korzystanie z religijnych stron internetowych, czytanie książek religijnych, oglądanie programów religijnych w telewizji, słuchanie religijnych audycji radiowych, czytanie prasy religijnej, rozmowy z księżmi na tematy religijne. Podjętą problematyka sytuuje się w ramach socjologii wychowania. Źródłem informacji są natomiast badania wstępne zrealizowane w trzech polskich parafiach we Francji. Miały one na celu weryfikację narzędzia badawczego, co jest konieczną procedurą w przygotowaniu badań podstawowych. Nie są to badania reprezentatywne, natomiast pokazują kondycję wychowania religijnego w badanej populacji. Według nich ponad połowa respondentów interesuje się pogłębianiem swojej wiary i podejmuje różne działania, aby ją rozwijać. Reprezentują oni religijność kościelną. Argumentem dla podjęcia tematyki wychowania religijnego wśród Polonii francuskiej jest pluralizm religijny francuskiego społeczeństwa oraz idea Polaka-katolika. Są to zasadnicze konteksty edukacji religijnej tej grupy emigrantów, które zostały rozwinięte w niniejszym artykule.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Babbie E., Badania społeczne w praktyce, tłum. W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski i in., Warszawa: PWN 2007.
Babiński G., Ukraińcy w Polsce współczesnej i ich wizja własnej kultury oraz polskiej kultury dominującej, [w:] Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce, red. J. Mucha, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 92-116.
Bieńkuńska A., Ciecielong P., Góralczyk A., Gudaszewski G., Piasecki T., Sadłoń W., Wyznania religijne w Polsce w latach 2015-2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny 2019.
Bilicka B., Katechizacja, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum, 2004, s. 176-178.
Boguszewski R., Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej: religijność Polaków w procesie przemian, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 135-147.
Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997.
Borowik I., Przemiany religijności w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 7-16.
Brudzisz M., Stan badań nad dziejami Polskiej Misji Katolickiej we Francji, [w:] W kręgu badań nad Polonią i duszpasterstwem polonijnym. Istota i metodologia, red. ks. S. Zych, B. Walicki, Lublin: Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL 2015, s. 321-355.
Czarnowski S., Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] tenże, Dzieła, t. 1, Warszawa: PWN 1956, s. 87-107.
Dzwonkowski R., Ideowe oblicze współczesnej Polonii francuskiej, [w:] Współczesne środowiska emigracji polskiej. Sytuacja duszpasterska, red. J. Bakalarz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1985, s. 65-88.
Dzwonkowski R., Polonijne placówki duszpasterskie i integracja (na przykładzie Francji), „Studia Polonijne” 6(1983), s. 165-179.
Dzwonkowski R., Współczesna Polonia francuska, „Collectanea Theologica” 59(1989), s. 137-146.
Dzwonkowski R., Życie religijne Polonii Francuskiej w latach 1920-1986 jako wyraz więzi z krajem pochodzenia, „Studia Polonijne” 15(1993), s. 33-44.
Grabowska M., Religia, jednostka, wspólnota, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2008, nr 2, s. 5-22.
Gruszczyński L.A., Badania pilotażowe, [w:] Badania empiryczne w socjologii, t. 1, oprac. M. Malikowski, M. Niezgoda, Tyczyn: Wyższa Szkoła Gospodarcza w Tyczynie 1997, s. 331-343.
Grzeszkiewicz-Radulska K., Metody badań pilotażowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 42(2012), s. 113-141.
https://eglise.catholique.fr/guide-eglise-catholique-france/statistiques-de-leglise-catholique-france-mo nde/statistiques-de-leglise-catholique-france/les-sacrements-en-france/ [dostęp: 10.01.2021].
https://mission-catholique-polonaise.pl/pmk [dostęp: 10.01.2021].
Klimski W., Eschatologia na ambonie. Kazania i wiara Polaków w rzeczy ostateczne. Studium socjologiczne, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Klimski W., Religijność i patriotyzm – aktualność relacji, [w:] Cooltura nocą. Europejska Noc Muzeów w Warszawie 2018, red. M. Kawińska, S.H. Zaręba, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, s. 125-142.
Koseła K., Polak i katolik. Splątana tożsamość, Warszawa: IFiS PAN 2003.
Kostrzewa Z., Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2018, „GUS. Informacje Sygnalne”, file:///C:/Users/ADALBE~1/AppData/Local/Temp/infor macja_o_rozmiarach_i_kierunkach_czasowej_emigracji_z_polski_w_latach_2004-2018.pdf [dostęp: 10.01.2021].
Krotofil J., Religia w procesie kształtowania tożsamości wśród polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2013.
Łakomy H., Państwo a Kościół we Francji. Historia i współczesność, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP 1999.
Madej M., Pasek Z., Kulturowe i prawne aspekty kontrowersji wokół chusty muzułmańskiej we Francji, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 15(2012), s. 185-216.
Majka J., Historyczno-kulturowe uwarunkowania katolicyzmu polskiego, [w:] Socjologia religii. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1984, s. 245-257.
Mariański J., Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian, [w:] Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz, Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego 2013, s. 59-102.
Michalska M., Polacy w Pradze i ich związki z ojczyzną – stara i nowa emigracja, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski, t. 52, 2011, s. 107-120.
Narecki Z., Modlitwa, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum 2004, s. 247-248.
Necel W., Katolickie duszpasterstwo na emigracji, [w:] Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa: ISKK SAC GUS 2014, s. 155-161.
Nowak-Dankowska A., Nowak K.., Między Wschodem a Zachodem. Wokół postaw i dylematów Polaków mołdawskich, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 221-232.
Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym, Warszawa: Biblioteka Więzi 1977.
Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka Więzi 1971.
Portier P., Les mutations du religieux dans la France contemporaine, „Social Compass”, 59(2012), nr 2, s. 193-207.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2007.
Skłodowski B., Kształt edukacji religijnej we Francji „Studia Katechetyczne” 12(2016), s. 79-96.
Strzelec M., Nauczanie religii w wybranych krajach Europy na przełomie tysiącleci, [w:] Edukacja w cywilizacji XXI wieku, red. A. Buchner-Jeziorska, M. Sroczyńska, Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności 2005, s. 167-178.
Sztabiński P.B., Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: społeczeństwo, badania, metody” 14(2005), s. 55-75.
Uklańska K., Życie po życiu. Studium socjologiczne pośmiertnych ról Jana Pawła II, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Winnicki, Z.J, Stan obecny i perspektywy polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, t. 52, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 155-168.
Wysocki A., Dynamika zmian w parafii a jej elementy istotne. Śladami pioniera socjologii parafii ks. Franciszka Mika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2018.
Wysocki A., Parafie rzymskokatolickie na przedmieściach Paryża wobec integracji imigrantów, [w:] Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych, red. I. Borowik, S. Grotowska, P. Stawiński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2018, s. 295-316.
Zamora D.K., Kościół domowy w rodzinie w ujęciu Katechizmu Kościoła katolickiego, „Studia Warmińskie” 2001, nr 30, s. 319- 338.
Zaręba S.H., Zarzecki M., Homo consumens, homo eligens, homo creator – procesy fragmentyzacji życia religijnego w zbiorowości młodzieży akademickiej, [w:] Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne 2018, s. 9-26.
Zellma A., Jan Paweł II nauczycielem modlitwy, „Studia Elbląskie” 2012, nr 13, s. 167-184.
Babiński G., Ukraińcy w Polsce współczesnej i ich wizja własnej kultury oraz polskiej kultury dominującej, [w:] Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce, red. J. Mucha, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 92-116.
Bieńkuńska A., Ciecielong P., Góralczyk A., Gudaszewski G., Piasecki T., Sadłoń W., Wyznania religijne w Polsce w latach 2015-2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny 2019.
Bilicka B., Katechizacja, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum, 2004, s. 176-178.
Boguszewski R., Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej: religijność Polaków w procesie przemian, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 135-147.
Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997.
Borowik I., Przemiany religijności w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 7-16.
Brudzisz M., Stan badań nad dziejami Polskiej Misji Katolickiej we Francji, [w:] W kręgu badań nad Polonią i duszpasterstwem polonijnym. Istota i metodologia, red. ks. S. Zych, B. Walicki, Lublin: Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL 2015, s. 321-355.
Czarnowski S., Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] tenże, Dzieła, t. 1, Warszawa: PWN 1956, s. 87-107.
Dzwonkowski R., Ideowe oblicze współczesnej Polonii francuskiej, [w:] Współczesne środowiska emigracji polskiej. Sytuacja duszpasterska, red. J. Bakalarz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1985, s. 65-88.
Dzwonkowski R., Polonijne placówki duszpasterskie i integracja (na przykładzie Francji), „Studia Polonijne” 6(1983), s. 165-179.
Dzwonkowski R., Współczesna Polonia francuska, „Collectanea Theologica” 59(1989), s. 137-146.
Dzwonkowski R., Życie religijne Polonii Francuskiej w latach 1920-1986 jako wyraz więzi z krajem pochodzenia, „Studia Polonijne” 15(1993), s. 33-44.
Grabowska M., Religia, jednostka, wspólnota, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2008, nr 2, s. 5-22.
Gruszczyński L.A., Badania pilotażowe, [w:] Badania empiryczne w socjologii, t. 1, oprac. M. Malikowski, M. Niezgoda, Tyczyn: Wyższa Szkoła Gospodarcza w Tyczynie 1997, s. 331-343.
Grzeszkiewicz-Radulska K., Metody badań pilotażowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 42(2012), s. 113-141.
https://eglise.catholique.fr/guide-eglise-catholique-france/statistiques-de-leglise-catholique-france-mo nde/statistiques-de-leglise-catholique-france/les-sacrements-en-france/ [dostęp: 10.01.2021].
https://mission-catholique-polonaise.pl/pmk [dostęp: 10.01.2021].
Klimski W., Eschatologia na ambonie. Kazania i wiara Polaków w rzeczy ostateczne. Studium socjologiczne, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Klimski W., Religijność i patriotyzm – aktualność relacji, [w:] Cooltura nocą. Europejska Noc Muzeów w Warszawie 2018, red. M. Kawińska, S.H. Zaręba, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, s. 125-142.
Koseła K., Polak i katolik. Splątana tożsamość, Warszawa: IFiS PAN 2003.
Kostrzewa Z., Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2018, „GUS. Informacje Sygnalne”, file:///C:/Users/ADALBE~1/AppData/Local/Temp/infor macja_o_rozmiarach_i_kierunkach_czasowej_emigracji_z_polski_w_latach_2004-2018.pdf [dostęp: 10.01.2021].
Krotofil J., Religia w procesie kształtowania tożsamości wśród polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2013.
Łakomy H., Państwo a Kościół we Francji. Historia i współczesność, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP 1999.
Madej M., Pasek Z., Kulturowe i prawne aspekty kontrowersji wokół chusty muzułmańskiej we Francji, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 15(2012), s. 185-216.
Majka J., Historyczno-kulturowe uwarunkowania katolicyzmu polskiego, [w:] Socjologia religii. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1984, s. 245-257.
Mariański J., Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian, [w:] Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz, Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego 2013, s. 59-102.
Michalska M., Polacy w Pradze i ich związki z ojczyzną – stara i nowa emigracja, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski, t. 52, 2011, s. 107-120.
Narecki Z., Modlitwa, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum 2004, s. 247-248.
Necel W., Katolickie duszpasterstwo na emigracji, [w:] Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa: ISKK SAC GUS 2014, s. 155-161.
Nowak-Dankowska A., Nowak K.., Między Wschodem a Zachodem. Wokół postaw i dylematów Polaków mołdawskich, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 221-232.
Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym, Warszawa: Biblioteka Więzi 1977.
Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka Więzi 1971.
Portier P., Les mutations du religieux dans la France contemporaine, „Social Compass”, 59(2012), nr 2, s. 193-207.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2007.
Skłodowski B., Kształt edukacji religijnej we Francji „Studia Katechetyczne” 12(2016), s. 79-96.
Strzelec M., Nauczanie religii w wybranych krajach Europy na przełomie tysiącleci, [w:] Edukacja w cywilizacji XXI wieku, red. A. Buchner-Jeziorska, M. Sroczyńska, Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności 2005, s. 167-178.
Sztabiński P.B., Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: społeczeństwo, badania, metody” 14(2005), s. 55-75.
Uklańska K., Życie po życiu. Studium socjologiczne pośmiertnych ról Jana Pawła II, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Winnicki, Z.J, Stan obecny i perspektywy polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, t. 52, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 155-168.
Wysocki A., Dynamika zmian w parafii a jej elementy istotne. Śladami pioniera socjologii parafii ks. Franciszka Mika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2018.
Wysocki A., Parafie rzymskokatolickie na przedmieściach Paryża wobec integracji imigrantów, [w:] Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych, red. I. Borowik, S. Grotowska, P. Stawiński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2018, s. 295-316.
Zamora D.K., Kościół domowy w rodzinie w ujęciu Katechizmu Kościoła katolickiego, „Studia Warmińskie” 2001, nr 30, s. 319- 338.
Zaręba S.H., Zarzecki M., Homo consumens, homo eligens, homo creator – procesy fragmentyzacji życia religijnego w zbiorowości młodzieży akademickiej, [w:] Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne 2018, s. 9-26.
Zellma A., Jan Paweł II nauczycielem modlitwy, „Studia Elbląskie” 2012, nr 13, s. 167-184.