Audiowizualne taktyki oporu polskiej opozycji antykomunistycznej w latach 80. Na przykładzie produkcji Kalendarz Wojny w reżyserii Tomasza Łabędzia
Article Sidebar
Opublikowane:
gru 7, 2022
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
Video Kontakt, taktyka oporu, film dokumentalny, opozycja antykomunistyczna, Polska Republika Ludowa
Main Article Content
Abstrakt
Niniejsze opracowanie przedstawia w sposób interdyscyplinarny zmieniający się paradygmat medialny obecny w polskiej opozycji antykomunistycznej lat 80. XX w. Skupiono się na pierwszej produkcji polskiej emigracyjnej instytucji medialnej Video Kontakt pt. Kalendarz Wojny w reżyserii Tomasza Łabędzia. Dzieło to, będące przykładem audiowizualnej taktyki oporu, wykorzystuje dywersję i kontrapunkt w celu ujawnienia hipokryzji reżimu komunistycznego w Polsce. W artykule omówiono także wsparcie dla ugrupowań polskich dysydentów, jakie zostało udzielone przez związki zawodowe i organy rządowe krajów zachodnich, co doprowadziło do powstania „społeczeństwa równoległego” posiadającego swój własny potencjał komunikacyjny.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
“Kontakt”. Miesięcznik redagowany przez członków i współpracowników NSZZ ‘Solidarność’ 1987, no 4(60).
First National Congress of Delegates of NSZZ “Solidarity”, stenographic records, vol. 2, ed. G. Majchrzak, J.M. Owsiński, Warszawa: IPN 2013.
Analiza drugiego obiegu w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 30 czerwca 1987 r. opracowana w Wydziale I Departamentu III MSW, Warszawa 1987, [in:] J. Olaszek, G. Wołk, Drugi obieg wydawniczy w oczach Służby Bezpieczeństwa, „Pamięć i Sprawiedliwość” 21(2013), no 12(1), pp. 369-435.
Bordwell D., Thompson K., Film Art: An Introduction, 8th edition, New York: McGrah-Hill 2010.
Brown J.A., Media Literacy Perspectives, “Journal of Communication” 48(1998), no 1, pp. 44-57.
Certeau M. de, The Practice of Everyday Life, Berkeley: University of California Press 1984.
Chenoweth E., AFL-CIO Support for Solidarity: Moral, Political, Financial, https://www.researchgate.net/publication/305233146_AFL-CIO_support_for_solidarity_Moral_political_financial [accessed: 16.06.2021].
Chojecki M., Jak przy pomocy gumki od majtek obaliliśmy komunizm, 19.10.2010, “Respublica”, https://publica.pl/teksty/jak-przy-pomocy-gumki-od-majtek-obalilismy-komunizm-3220.html [accessed: 20.08.2021].
Dijk van T.A., Discourse and manipulation, “Discourse & Society” 17(2006), issue 3, pp. 359-383.
Gąsecka M., Krótka historia o telewizji BIPS, “Biuletyn IPN” 2011, no 11-12, pp. 147-151.
Goban-Klas T., Wartki nurt mediów. Ku nowym formom społecznego życia informacji, Kraków: Universitas 2011.
Goddeeris I., Lobbying allies? The NSZZ Solidarność Coordinating Office Abroad, 1982-1989, “Journal of Cold War Studies” 13(2011), no 3, pp. 83-125.
Godderis I., Western trade unions and Solidarność: a comparison from a Polish perspective, “The Polish Review” 52(2007), no 3, pp. 305-329.
Godzic W., Wideo, czyli kontrolowanie iluzji wolności, [in:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, ed. M. Hopfinger, Warszawa: Oficyna Naukowa 2005, pp. 316-329.
Habielski R., Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku, Warszawa: WAiP 2009.
Hayward S., Cinema Studies: The Key Concepts., 5th edition, London: Routledge 2018.
Heruday-Kiełczewska M., Solidarność nad Sekwaną, Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności 2016.
Jakubowicz K., Musical Chairs? The Three Public Spheres of Poland, “Media, Culture & Society” 12(1990), issue 2, pp. 195-212.
Johnston G., What Is the History of Samizdat?, “Social History” 24(1999), no 2, p. 115-133.
Karatnycky A., How we helped Solidarity win, August 27, 1989, “Washington post”, https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1989/08/27/how-we-helped-solidarity-win/443c4c9c-0a8f-4e88-8657-a6404fe11cc7/ [accessed: 22.08.2021].
Kind-Kovács F., Written Here, Published There: How Underground Literature Crossed the Iron Curtain, Budapest: Central European University Press 2014.
Komaromi A., The Material Existence of Soviet Samizdat, “Slavic Review” 63(2004), no 3, pp. 597-618.
KOMAROMI A., Ardis Facsimile and Reprint Editions: Giving Back Russian Literature, [in:] Samizdat, Tamizdat, and Beyond: Transnational Media During and After Socialism, ed. F. Kind-Kovács, J. Labov, Oxford: Berghahn Book 2013, pp. 27-50.
Labov J., Transatlantic Central Europe: Contesting Geography and Redefining Culture beyond the Nation, Budapest: European University Press 2019.
Messaris P., Visual Aspects of Media Literacy, “Journal of Communication” 1998, pp. 70-80.
Modzelewska A., Struktury organizacyjne NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989, Kraków: Wydawnictwo UJ 2019.
Pettey H.B., Introduction to Cold War Film Genres, Edinburgh: Edinburgh University Press 2018.
Potter J.W., Media Literacy, 9th Edition, Los Angeles: Sage Publications 2020.
Reisch A.A., Hot books in the cold war, Budapest: Central European University Press 2013.
Sitarki P., M.B. Garda, K. Jajko, Nowe media w PRL, Łódź: Wydawnictwo UŁ 2020.
Warszawa – Paryż – Warszawa. Z Mirosławem Chojeckim rozmawia Hanna Bartoszewicz, “Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2009, no 60, https://www.podkowianskimagazyn.pl/nr60/choj.htm [accessed: 26.09.2021].
Wodak R., M. Reisigl, The Discourse-Historical Approach (DHA), [in:] Methods for Critical Discourse Analysis, ed. R. Wodak, M. Meyer, London: Sage 2009 (2nd revised edition), pp. 87-121.
The Cultural Cold War in Western Europe 1945-1960, ed. G. Scott-Smith, H. Krabbendam, London–New York: Frank Cass Publishers 2003
Wilford H., The Cia, the British Left and the Cold War, London–New York: Frank Cass Publishers 2003.
First National Congress of Delegates of NSZZ “Solidarity”, stenographic records, vol. 2, ed. G. Majchrzak, J.M. Owsiński, Warszawa: IPN 2013.
Analiza drugiego obiegu w okresie od 13 grudnia 1981 r. do 30 czerwca 1987 r. opracowana w Wydziale I Departamentu III MSW, Warszawa 1987, [in:] J. Olaszek, G. Wołk, Drugi obieg wydawniczy w oczach Służby Bezpieczeństwa, „Pamięć i Sprawiedliwość” 21(2013), no 12(1), pp. 369-435.
Bordwell D., Thompson K., Film Art: An Introduction, 8th edition, New York: McGrah-Hill 2010.
Brown J.A., Media Literacy Perspectives, “Journal of Communication” 48(1998), no 1, pp. 44-57.
Certeau M. de, The Practice of Everyday Life, Berkeley: University of California Press 1984.
Chenoweth E., AFL-CIO Support for Solidarity: Moral, Political, Financial, https://www.researchgate.net/publication/305233146_AFL-CIO_support_for_solidarity_Moral_political_financial [accessed: 16.06.2021].
Chojecki M., Jak przy pomocy gumki od majtek obaliliśmy komunizm, 19.10.2010, “Respublica”, https://publica.pl/teksty/jak-przy-pomocy-gumki-od-majtek-obalilismy-komunizm-3220.html [accessed: 20.08.2021].
Dijk van T.A., Discourse and manipulation, “Discourse & Society” 17(2006), issue 3, pp. 359-383.
Gąsecka M., Krótka historia o telewizji BIPS, “Biuletyn IPN” 2011, no 11-12, pp. 147-151.
Goban-Klas T., Wartki nurt mediów. Ku nowym formom społecznego życia informacji, Kraków: Universitas 2011.
Goddeeris I., Lobbying allies? The NSZZ Solidarność Coordinating Office Abroad, 1982-1989, “Journal of Cold War Studies” 13(2011), no 3, pp. 83-125.
Godderis I., Western trade unions and Solidarność: a comparison from a Polish perspective, “The Polish Review” 52(2007), no 3, pp. 305-329.
Godzic W., Wideo, czyli kontrolowanie iluzji wolności, [in:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, ed. M. Hopfinger, Warszawa: Oficyna Naukowa 2005, pp. 316-329.
Habielski R., Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku, Warszawa: WAiP 2009.
Hayward S., Cinema Studies: The Key Concepts., 5th edition, London: Routledge 2018.
Heruday-Kiełczewska M., Solidarność nad Sekwaną, Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności 2016.
Jakubowicz K., Musical Chairs? The Three Public Spheres of Poland, “Media, Culture & Society” 12(1990), issue 2, pp. 195-212.
Johnston G., What Is the History of Samizdat?, “Social History” 24(1999), no 2, p. 115-133.
Karatnycky A., How we helped Solidarity win, August 27, 1989, “Washington post”, https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1989/08/27/how-we-helped-solidarity-win/443c4c9c-0a8f-4e88-8657-a6404fe11cc7/ [accessed: 22.08.2021].
Kind-Kovács F., Written Here, Published There: How Underground Literature Crossed the Iron Curtain, Budapest: Central European University Press 2014.
Komaromi A., The Material Existence of Soviet Samizdat, “Slavic Review” 63(2004), no 3, pp. 597-618.
KOMAROMI A., Ardis Facsimile and Reprint Editions: Giving Back Russian Literature, [in:] Samizdat, Tamizdat, and Beyond: Transnational Media During and After Socialism, ed. F. Kind-Kovács, J. Labov, Oxford: Berghahn Book 2013, pp. 27-50.
Labov J., Transatlantic Central Europe: Contesting Geography and Redefining Culture beyond the Nation, Budapest: European University Press 2019.
Messaris P., Visual Aspects of Media Literacy, “Journal of Communication” 1998, pp. 70-80.
Modzelewska A., Struktury organizacyjne NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989, Kraków: Wydawnictwo UJ 2019.
Pettey H.B., Introduction to Cold War Film Genres, Edinburgh: Edinburgh University Press 2018.
Potter J.W., Media Literacy, 9th Edition, Los Angeles: Sage Publications 2020.
Reisch A.A., Hot books in the cold war, Budapest: Central European University Press 2013.
Sitarki P., M.B. Garda, K. Jajko, Nowe media w PRL, Łódź: Wydawnictwo UŁ 2020.
Warszawa – Paryż – Warszawa. Z Mirosławem Chojeckim rozmawia Hanna Bartoszewicz, “Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2009, no 60, https://www.podkowianskimagazyn.pl/nr60/choj.htm [accessed: 26.09.2021].
Wodak R., M. Reisigl, The Discourse-Historical Approach (DHA), [in:] Methods for Critical Discourse Analysis, ed. R. Wodak, M. Meyer, London: Sage 2009 (2nd revised edition), pp. 87-121.
The Cultural Cold War in Western Europe 1945-1960, ed. G. Scott-Smith, H. Krabbendam, London–New York: Frank Cass Publishers 2003
Wilford H., The Cia, the British Left and the Cold War, London–New York: Frank Cass Publishers 2003.