Motyw „pełnej” suwerenności w myśli politycznej emigracyjnego Stronnictwa Narodowego w latach 1945-1989

Main Article Content

Stanisław Kilian

Abstrakt

Od pierwszych lat powojennych działalność polityczna emigracji była podporządkowana idei odzyskania pełnej suwerenności. Emigracyjni politycy stali na stanowisku, iż w następstwie układu jałtańskiego Polska utraciła suwerenność, stała się państwem zależnym w sowieckiej strefie wpływów, a polityka rządu warszawskiego, „marionetkowego”, doprowadziła do pogłębienia stanu zależności od ZSRR. W tym kontekście głównym zadaniem polityki emigracyjnej było „cofnięcie Jałty” i przywrócenie suwerenności oraz wzmocnienie więzów tożsamości narodowej. Celem badawczym artykułu jest wyjaśnienie pojęcia „pełnej suwerenności” – ukazanie jej brakujących elementów jako motywu polityki polskiej emigracji. W sferze zainteresowań badawczych sytuuje się analiza czynników kształtujących charakter emigracyjnej batalii o odzyskanie niezależności politycznej: zimnowojennej rywalizacji między Wschodem i Zachodem oraz integracji europejskiej. Charakter wykorzystanych źródeł, głównie materiałów z życia emigracyjnego Stronnictwa Narodowego kwalifikuje treść celu badawczego do obszaru myśli politycznej ugrupowań obozu legalistycznego. Liderzy tych ugrupowań jednym głosem mówili o strategii odzyskania pełnej suwerenności. Wyniki badań upoważniają do stwierdzenia, iż motyw „pełnej suwerenności” stał się fundamentem akcji informacyjnej, organizowanej od pierwszych lat powojennych z zamiarem mobilizacji politycznej emigracyjnej społeczności do aktywności politycznej.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Adamczyk A., Piłsudczycy w izolacji (1939-1954). Studium z dziejów struktur i myśli politycznej, Bełchatów: Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie 2008.
Baraniecki P.J., Zarys działalności Stronnictwa Narodowego w latach 1939-1995 poza granicami Polski, Londyn 1995 (Aneks 2/1).
Cenckiewicz S., Oczami bezpieki. Szkice i materiały z dziejów aparatu bezpieczeństwa PRL, Kraków: Wydawnictwo Arcana 2009.
Chodakiewicz J.M., Żydzi i Polacy 1918-1955. Współistnienie – zagłada – komunizm, Warszawa: Wydawnictwo Capital 2005.
Czaputowicz J., Suwerenność, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 2018.
Friszke A., Życie polityczne emigracji, Warszawa: Biblioteka WIĘZI 1999.
Habielski R., Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa: Biblioteka WIĘZI 1999.
Kilian S., Myśl społeczno-polityczna Tadeusza Bieleckiego, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie 2000.
Kulka G., Koncepcje prawno-ustrojowe Rady Narodowej RP na emigracji w latach 1939-1991, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2009.
Lencznarowicz J., Jałta. W kręgu mitów założycielskich polskiej emigracji politycznej 1944- 1956, Kraków: Księgarnia Akademicka 2009.
Łaptos J., Europa marzycieli. Integracyjne wizje i projekty środkowoeuropejskiej emigracji politycznej (1940-1956), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2012.
Łukasiewicz S., Emigracyjny system polityczny, [w:] Polska emigracja polityczna 1939-1990. Stan badań, red. S. Łukasiewicz, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2016.
Machcewicz P., Emigracja w polityce międzynarodowej, Warszawa: Biblioteka WIĘZI 1999.
Tarka K., Emigracyjna dyplomacja. Polityka Rządu RP na Uchodźstwie 1945-1990, Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM 2003.
Sikorski T., Wyznajemy zasady narodowe polskie i uniwersalne katolickie. Stronnictwo Narodowe na emigracji (1939-1992). Zarys działalności i myśli politycznej, Angielski łącznik. Albin Tybulewicz (1929-2014), Warszawa: Muzeum Historii Polski 2016.
Stobiecki R., Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2005.
Turek W., Od Jałty do zjednoczonej Europy. Polityka emigracyjnego Stronnictwa Narodowego w latach 1958-1968, „Arcana” 2003, nr 51-52, s. 217-227.
Wolsza T., Polacy na emigracji 1945-1956, [w:] PRL od lipca 44 do grudnia 70, red. K. Persak, P. Machcewicz, Warszawa: Bellona 2010.
Zaremba Z., Listy 1946-1967, oprac. O. Blatonowa, A. Friszke, Warszawa: ISP PAN 2000.