Życie codzienne polskich robotników rolnych na Łotwie w latach 1928-1939

Main Article Content

Jerzy Grzybowski

Abstrakt

Polska międzywojenna była dla gospodarki łotewskiej głównym eksporterem robotników sezonowych. W latach 1928-1939 w rolnictwie łotewskim znalazło zatrudnienie ponad 100 tys. Polaków. Większość robotników rekrutowała się spośród małorolnych i bezrolnych chłopów, którzy przyjechali do Łotwy „za chlebem”. Polscy emigranci rolni byli dla Łotyszów swoistą wizytówką Polski. Ich codzienne zachowania kształtowały wyobrażenia Łotyszów na temat Polski i Polaków. Emigranci byli oceniani przez pryzmat tego, jak wykonywali swoje obowiązki i spędzali czas wolny. Pod względem moralno-etycznym robotnicy polscy byli zróżnicowani. Zdarzali się ci, którzy nie potrafili zaakceptować lokalnych zwyczajów życia i pracy, na skutek czego musieli szybko wrócić do kraju. Niemniej większość sumiennie wykonywała swe obowiązki i godnie prezentowała swój kraj, dzięki czemu zaskarbiła przychylność pracodawców łotewskich.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Albin J., Polski ruch narodowy na Łotwie w latach 1919-1940, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1994.
Grzybowski J., Problematyka polskich emigrantów sezonowych na Łotwie na łamach tygodnika „Nasze Życie” w latach 1936-1939, „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej” 2020, t. 13, s. 246-277.
Janowska H., Emigracja zarobkowa z Polski 1918-1939, Warszawa: PWN 1981.
Kołodziej E., Wychodźstwo zarobkowe z Polski 1918-1939. Studia nad polityką emigracyjną II Rzeczypospolitej, Warszawa: Książka i Wiedza 1982.
Komunikat Konsulatu RP w Rydze, „Nasze Życie” 1939, nr 216, s. 14.
Komunikat Konsulatu RP w Rydze. Do sumienia i poczucia obywatelskiego robotnika, „Nasze Życie” 1938, nr 191, s. 13-14.
Komunikat Konsulatu RP w Rydze, „Nasze Życie” 1938, nr 167, s. 14.
Komunikat Konsulatu RP w Rydze, „Nasze Życie” 1938, nr 183, s. 13.
Konsul RP w Daugawpilsie T. Buynowski odwiedza robotników, „Nasze Życie” 1936, nr 82, s. 14.
Konsul RP w Rydze St. Ryniewicz wśród robotników, „Nasze Życie” 1938, nr 189, s. 13.
Kopeć B., W sprawie emigracji sezonowej do Łotwy, „Tygodnik Rolniczy” 1939, nr 1-2, s. 4-5.
Kopeć B., Wychodźstwo sezonowe z Ziemi Wileńskiej do Łotwy, Wilno 1938.
Landau L., Wychodźstwo sezonowe na Łotwę i do Niemiec w 1937 roku: na podstawie ankiety Instytutu Gospodarstwa, Warszawa: Książka i Wiedza 1966.
Lipiec – miesiącem propagandy „Naszego Życia”, „Nasze Życie” 1938, nr 188, s. 13.
List otwarty konsula RP w Rydze Stefana Ryniewicza, „Nasze Życie” 1936, nr 83, s. 14.
Listy… Listy, „Nasze Życie” 1937, nr 110, s. 18.
Łossowski P., Łotwa nasz sąsiad: stosunki polsko-łotewskie w latach 1918-1939, Warszawa: Mozaika 1990.
Nabożeństwa katolickie dla robotników rolnych, „Nasze Życie” 1939, nr 216, s. 14.
Nagrody dla tych, którzy propagują „Nasze Życie”, „Nasze Życie” 1938, nr 191, s. 14.
Nasze porady i odpowiedzi, „Nasze Życie” 1938, nr 176, s. 14.
Nasze porady i odpowiedzi, „Nasze Życie” 1939, nr 222, s. 14.
O przedwczesnych powrotach i wysyłaniu pieniędzy w listach, „Nasze Życie” 1938, nr 198, s. 13.
Opieka duszpasterska nad emigracją polską, „Biuletyn Urzędu Emigracyjnego w Sprawach Migracji i Osadnictwa” 1929, nr 17, s. 141.
Palaša I., Darbaspēka imparts Latvijas laukos starpkraru perioda, Magistra darbs, Rīga 2005.
Płace robotników rolnych w Kurlandii, „Biuletyn Urzędu Emigracyjnego w Sprawach Migracji i Osadnictwa” 1930, nr 15, s. 176.
Polski robotnik rolny z Nowogródzkiego, Nie należy robić „ważnych rzeczy z głupstw”, „Nasze Życie” 1939, nr 221, s. 14.
Rozpowszechniajcie „Nasze Życie”, „Nasze Życie” 1936, nr 74, s. 14.
Skóra W., Życie codzienne polskich robotników rolnych na Pomorzu Zachodnim w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Życie dawnych Pomorzan, cz. 1, red. W. Łysiak, Bytów–Poznań: Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie 2001, s. 189-207.
Skrzypek A., Stosunki polsko-łotewskie 1918-1939, Gdańsk: Marpress 1997.
Stankiewicz Z., Życie społeczno-religijne Polaków na Łotwie w okresie międzywojennym (1920- 1940), [w:] Polacy na Łotwie, red. E. Walewander, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1993, s. 173-201.
Stary Bartłomiej, Echa wypadków w Walmiera, „Nasze Życie” 1938, nr 192, s. 14.
Stary Bartłomiej, Po raz ostatni, „Nasze Życie” 1939, nr 217, s. 15.
Stary Bartłomiej, W odwiedziny do polskich robotników rolnych, „Nasze Życie” 1938, nr 196, s. 14.
Stranga A., Kārļa Ulmaņa autoritatīvā režīma saimnieciskā politika 1934-1940, Rīga: Latvijas universitāte 2017.
Tu Konsulat RP w Rydze, „Nasze Życie” 1938, nr 173, s. 14.
Tu Konsulat RP w Rydze, „Nasze Życie” 1938, nr 178, s. 14.
Układ w sprawie emigracji robotników sezonowych na Łotwę, „Biuletyn Urzędu Emigracyjnego w Sprawach Migracji i Osadnictwa” 1928, nr 8, s. 4.
Uprzedzamy: bądźcie ostrożni, „Nasze Życie” 1936, nr 103, s. 18.
VIII-my komunikat Konsulatu RP w Rydze, „Nasze Życie” 1937, nr 142, s. 18.
Wasze wiersze, „Nasze Życie” 1938, nr 166, s. 14.
We własnym interesie, „Nasze Życie” 1936, nr 70, s. 14.
Wyjaśnienie w sprawie kontraktów, „Nasze Życie” 1938, nr 172, s. 13.
Zmiany w kontraktach na rok 1936, „Nasze Życie” 1936, nr 64, s. 19.