Emigracyjna działalność ks. Szczepana Walkowskiego – kapłana diecezji częstochowskiej (1912-1969)

Main Article Content

Kamil Kęsik

Abstrakt

Szczepan Walkowski urodził się 12 listopada 1912 r. w Wieruszowie. Po wstąpieniu do seminarium duchownego w Krakowie w 1934 r. odbył studia filozoficzno-teologiczne i angażował się w organizacje studenckie. Święcenia kapłańskie przyjął w czerwcu 1939 r. Niebawem został wikariuszem w Lututowie. Już 2 września musiał stamtąd uciekać z powodu wybuchu II wojny światowej. Przechodząc przez Jugosławię i Rumunię dotarł do Rzymu. Niebawem przeniósł się do Francji do Coetquidain na pierwszy turnus szkoły podchorążych. Został kapelanem Brygady Podhalańskiej, następnie Zapasowego Ośrodka Oficerskiego w Sables-d’Or-les Pains. Po zdobyciu Francji prze Hitlera w czerwcu 1940 r., przeniósł się do Anglii gdzie niebawem został przydzielony do lotnictwa polskiego w ramach RAF-u. Po wojnie został uznany przez wadze sowieckie w Polsce za wroga narodu, dlatego w 1949 r. emigrował do Argentyny. Rozpoczął szeroką pracę duszpastersko-oświatową w Quilmes w prowincji La Plata. Zginął w wypadku samochodowym 8 czerwca 1969 r. Powyższe fakty udało się ustalić na podstawie dostępnych archiwaliów, w zdecydowanej większości wykorzystanych po raz pierwszy do pracy naukowej. Dzięki nim ukazano przebieg pracy kapłańskiej w rzeczywistości emigracyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny światowej i pobytu w Argentynie. Panoramiczne spojrzenie na aktywność duszpasterską ks. Walkowskiego ukazuje postać polskiego patrioty budzącego wzniosłe uczucia wśród Polonii. Śledząc kolejne homilie duchownego poruszające temat wojny i powojennego komunizmu w Polsce, zauważa się jego zatroskanie o pomyślny rozwój ojczyzny. Mając świadomość, że nie będzie mógl wrocić do Polski, podejmował działania mające na celu podnoszenie morali rodaków na obczyźnie, którzy mieli być przykładem religijności i miłości do rodzinnych stron.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Brożek A., Polityka imigracyjna w państwach docelowych emigracji polskiej (1850-1939), [w:] Emigracja z ziem polskich w czasach nowożytnych i najnowszych, red. A. Pilch, Warszawa: PWN 1984, s. 120-140.
Dąbrowski P., Geneza Ligi Morskiej i Kolonialnej w Wilnie – struktura prawna i działalność w okresie dwudziestolecia międzywojennego, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 99(2016), s. 29-41.
Dyboski R., Ze wspomnień kuratorskich, [w:] Jubileusz 600-lecia Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Księga pamiątkowa, red. J. Szwed, Kraków: Tow. Wzajemnej Pomocy U.U.J. 1926, s. 49-60.
Grzybek S., Śp. Biskup Teodor Kubina, „Polonia Sacra” 4(1951), s. 106-116.
Kęsik K., Kościół katolicki w powiecie wieluńskim w czasie I wojny światowej, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO 2020.
Konieczny J., Pochodzenie oraz dzieciństwo sługi bożego kard. Augusta Hlonda, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 33(2000), s. 356-365.
Ks. mjr Szczepan Walkowski – sercem Polak, przyjaciel Argentyny, „Bibliotekon Praski”, 8(2013), nr 2, s. 8.
Mandziuk J., Hlond August Józef, [w:] Słownik biograficzny duchowieństwa śląskiego XIX i XX, red. M. Pater, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1996, s. 134-139.
Niezłomni. W obronie Ojczyzny i Kościoła, red. J. Marecki, F. Musiał, Kraków: WAM 2008.
Nowak J., Okres reformy i sanacji w Towarzystwie, [w:] Jubileusz 600-lecia Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Księga pamiątkowa, red. J. Szwed, Kraków: Tow. Wzajemnej Pomocy U.U.J. 1926, s. 44-46.
Podlewski S., Wierni Bogu i Ojczyźnie, Warszawa: Novum 1982.
Popielarczyk-Pałęga A., Tożsamość Polonii argentyńskiej po roku 1945 – próba konstrukcji modelu przemian, [w:] Polski misjonarz na ziemi argentyńskiej. Studia historyczne i politologiczne, red. M. Szczerbiński, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski: Stowarzyszenie Naukowe „Polska w Świecie” 2011, s. 325-337.
Popielarczyk-Pałęga A., Szczerbińśki M., Misjonarz, historyk, społecznik. Życie i działalność ojca doktora Antoniego Herkulana Wróbla, [w:] Poslki misjonarz na ziemi argentyńskiej, red. M. Szczerbińśki, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski: Stowarzyszenie Naukowe „Polska w Świecie w Gorzowie Wielkoposlkim 2011, s. 21- 32.
Radomski J.A., Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 219(2007), nr 4, s. 101-148.
Szeląg W., Walkowski Szczepan, [w:] Wieruszowski Słownik Biograficzny, red. J. Książek, Wieruszów: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. W. Reymonta w Wieruszowie 2018, s. 174-175.
Wasilewski P., 120 lat polskiej obecności w Argentynie (1897–2017). Historia i teraźniejszość, „Roczniki Humanistyczne” 67(2019), z. 2, s. 175-197.
Wątróbski L., Polskie osadnictwo w Nowej Zelandii 1872–1983, Szczecin: Uniwersytet Szczeciński 2012.
Widera M., Dzieje Kościoła katolickiego w powiecie wieluńskim (1918-1939), Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO 2021.
Widera M., Życie i działalność biskupa Miłosława Kołodziejczyka (1928-1994), Częstochowa: Regina Poloniae 2015.
Wieliczko L., Royal Air Force, „Lotnictwo” 10/11(2017), s. 45-58.
Więckowski M., Prasa polska w Argentynie 1913-1985, „Studia Polonijne” 10(1986), s. 61- 79.
Wodzicki K., Śp. ks. dr Leon Broel-Plater. 1897-1980, „Wiadomości Polskie” 3-4(1980), s. 19-20.
Wróbel A.H., Historia duszpasterstwa polskiego w Argentynie w latach 1897-1997, Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskich UW 1999.
Zarębczan W., Władysław Kardynał Rubin. Wielki Polak z Kresów w służbie Polonii i Stolicy Swiętej, [w:] Z pastorałem przez kontynenty, red. S. Dziedzic, J. Gmitruk, Z. Judryski, Warszawa: Wydwnictwo Muzeum Niepodległości 2020, s. 171-177.